1. 4. Zarys anatomiczny i histologiczny
W jamie brzusznej aorta biegnie w przestrzeni zaotrzewnowej z przodu i nieco na lewo od kręgosłupa, przylegając tylną ścianą do więzadła podłużnego przedniego. Aorta brzuszna zaczyna się nominalnie w miejscu przejścia przez rozwór aortalny w przeponie na wysokości Th 12 i kończy się podziałem na tętnice biodrowe wspólne na wysokości L4. Oddaje po drodze między innymi pień trzewny, tętnicę krezkową górną, tętnice nerkowe, tętnicę krezkowa dolną oraz tętnice lędźwiowe. Wymienione naczynia mają znaczenie kliniczne. Pomiędzy pniem trzewnym a tętnicą krezkową górną znajduje się trzustka. Poniżej aortę krzyżuje żyła śledzionowa, żyła nerkowa lewa, dwunastnica oraz korzeń krezki jelita cienkiego. Taki układ anatomiczny warunkuje dostępy chirurgiczne oraz ma znaczenie dla występowania konkretnych objawów tętniaka.
Aorta jest tętnicą typu sprężystego. Oznacza to, że dzięki specyficznej budowie ściany posiada zdolność biernego rozciągania się pod wpływem narastającego ciśnienia krwi (skurcz serca) oraz kurczenia się w czasie jego spadku (faza rozkurczu). Prowadzi to do zmiany pulsacyjnego przepływu krwi na bardziej stały i odpowiada za utrzymanie ciśnienia rozkurczowego,
t
mającego znaczenie w utrzymaniu stałego dopływu krwi do narządów. Ściana aorty zbudowana jest 7 trzech głównych warstw. Najbardziej wewnętrzną z nich jest śródbłonek. Następną jest błona środkowa, tworzona przez mięśnie gładkie i włókna sprężyste. Na zewnątrz naczynie otoczone jest łącznotkankową przydanką, zawierającą naczynia odżywcze (vasa vasorum). W odcinku brzusznym naczynia te tworzą stosunkowo mało anastomoz, co odpowiada za relatywnie słabsze unaczynienie tej części ściany aorty (56,95). Za rozciągliwość tętnic typu sprężystego odpowiada charakterystyczna budowa błony środkowej. Tworzą ją przede wszystkim liczne włókna sprężyste, zbudowane z elastyny i kolagenu. Pomiędzy nimi lokalizują się pojedyncze komórki mięśniówki gładkiej. Elastyna jest białkiem budującym włókna sprężyste. Układają się one okrężnie, tworząc 30 - 40 warstw w aorcie. Ich liczba jest największa w okolicach serca i łuku aorty i stopniowo maleje w kierunku obwodu do około połowy wartości wyjściowej. Wpływa to na różnicę