3624817654

Organizacje studenckie

Paweł Michniak

25 lat Niezależnego Zrzeszenia Studentów

Rok akademicki 2005/2006 jest jubileuszowy nie tylko dla Akademii Pedagogicznej, ale także dla Niezależnego Zrzeszenia Studentów. NZS powstał dwadzieścia pięć lat temu, na fali ogólnonarodowego, solidarnościowego zrywu przeciwko komunistycznym władzom Polski. Zrzeszenie ma swój początek w założonym pod murami Wawelu, w czasie „Czarnych Juwenaliów” w maju 1977 r., Studenckiego Komitetu Solidarności (SKS). Powstał on jako sprzeciw braci studenckiej wobec brutalnego zamordowania przez Służbę Bezpieczeństwa Stanisława Pyjasa - studenta V roku Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Głównymi twórcami NZS-u byli młodzi działacze SKS-u. W jego skład weszli także współpracownicy ROPCZiO, KOR-u, członkowie duszpasterstw akademickich oraz studenci niezrzeszeni. Można stwierdzić, iż Studencki Komitet Solidarności był kuźnią kadr oraz laboratorium doświadczalnym dla przyszłych członków NZS-u.

2 września 1960 r. powołano Tymczasowy Komitet Założycielski Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich Uniwersytetu Gdańskiego. 22 września w Krakowie, w Instytucie Filozofii UJ przy ulicy Grodzkiej 52, odbyło się Zebranie Założycielskie „Wolnego Zrzeszenia Studentów”. Ze wspomnień Andrzeja Mietkowskiego (współzałożyciela NZS WSP oraz członka SKS) wiemy, iż podczas zebrania spotkała się grupa studentów z Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kra kowie; wspólnie powołali Komitet Założycielski NZS na naszej Uczelni. W krótkim czasie niezależny ruch studencki rozpowszechnił się we wszystkich ośrodkach akademickich w Polsce. W dniach 18 i 19 października 1980 r. w Warsza

wie na Zjeździć Delegatów Komitetów Założycielskich Niezależnych Organizacji Studenckich powstała ogólnopolska organizacja studencka

0    nazwie Niezależne Zrzeszenie Studentów.

W trakcie tworzenia struktur NZS-u jego członkowie wystosowali listę postulatów, o które zamierzali walczyć. Najważniejszymi były: rejestracja NZS, utworzenie niezależnych samorządów studenckich, poprawa warunków socjalno-bytowych studentów, ograniczenie ilości zajęć w studium wojskowym, zniesienie cenzury, nadanie uczelniom wyższym autonomii oraz możliwość studiowania na uczelniach zagranicznych.

17 lutego 1981 r. pod presją ogólnopolskich strajków studenckich ( Łódź, Kraków, Wrocław) władze PRL zarejestrowały Niezależne Zrzeszenie Studentów. Dzień później zostały podpisane tzw. Porozumienia Łódzkie, w których ówczesny minister oświaty zobowiązał się do spełnienia większości zgłaszanych postulatów.

W dniach 3-6 kwietnia 1981 r. w Auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie odbył się

1    Zjazd Delegatów NZS. Do Krakowa przyjechały 240 osoby reprezentujące 66 z 89 istniejących uczelni. Podczas Zjazdu zostały wybrane władze krajowe, w skład których weszli m in.: Jarosław Guzy (przewodniczący), Marek Jurek, Bog-

dan Klich, Teodor Klincewicz, Barbara Kozłow- 125

ska, Maciej Kuroń, Leszek Przysiężny, Konstan- -

ty Radziwiłł, Jacek Rakowiecki, Wojciech Szara-ma, Wojciech Walczak (przywódca strajków łódzkich).

13 grudnia 1981 r. wprowadzono stan wojenny. Strajki studenckie, które wybuchły na poszczególnych uczelniach zostały brutalnie spacy-

Konspekt nr 1/2006 (25)