3574672257

1.3. Praca zawodowa.

grafie tworzone przez same jednostki⁶². Chociaż pozornie sytuacja ta wydaje się pożądana, to Beck wskazuje na ryzyko, jakie niesie ze sobą tak tworzona biografia — człowiek przestaje postrzegać zdarzenia i stosunki jako „zadane” z zewnątrz, lecz uznaje je za konsekwencje podjętych przez siebie decyzji. To powoduje, że coraz więcej zdarzeń życiowych jest pojmowanych w kategoriach osobistej odpowiedzialności, a w razie niepowodzenia stanowią osobiste przegrane⁶" (nawet, jeśli są to zdarzenia niezależne od jednostki).

Owa refleksja nad interpretowaniem pojęcia „indywidualizacja” ukazuje różnorodność obszarów życia, w jakich można mówić o indywidualnym modelu rozwoju. Dlatego w niniejszej pracy przyjmuję rozumienie indywidualnego modelu rozwoju jako: indywidualny sposób dopełniania przez jednostkę istniejącego wzorca bio-społeczno-kulturowego. Definicja ta jest inspirowana wieloczynnikową koncepcją rozwoju oraz koncepcją rozwoju indywidualnego autorstwa A. Niemczyńskiego. Przyjęte przeze mnie stanowisko, że rozwój warunkowany jest (oprócz innych czynników) również własną aktywnością jednostki, która może w ten sposób konstruować własny, indywidualny model biografii, znajduje odzwierciedlenie w podjętych przeze mnie badaniach i pytaniu o to, na ile intencjonalnie i w jaki sposób nauczyciele kształtowali swój rozwój oraz czy można go wpisać w określone indywidualne modele biografii?

1.3. Praca zawodowa —

obszar rozwoju w wieku średnim

Praca zawodowa stanowi istotny element rozwoju osobowościowego człowieka, świadomość robienia czegoś, zwłaszcza czegoś, co daje satysfakcję, jest warunkiem zachowania szacunku dla samego siebie³¹. Zdaniem Anthony’ego Giddensa, współcześnie mamy do czynienia z przemianami świata pracy, polegającymi na wydłużaniu się czasu pracy i budowaniu struktury dnia opartego na rytmie pracy⁶⁵. Rytm pracy i ciąg decyzji zawodowych (od preorientacji, przez wyuczenie zawodu, podjęcie pracy, po emeryturę) pozwala wyodrębnić specyficzny proces, to jest rozwój zawodowy. Rozwój zawodowy jako ciąg zdarzeń i decyzji zawodowych stanowi

⁶²    Tamże, s. 202.

⁶³    Tamże, s. 204.

⁶⁴    D. Demetrio: Edukacja dorosłych..., s. 138.

⁶⁵    A. G i d d e n s: Socjologia. Przekł. A. S u 1 ż y c k a. Warszawa 2004. s. 440.