369584218

głębokość 2003 m. W latach 1906-1909 głębokość otworu najgłębszego - Czuchów w GZW, wynosiła 2240 m [5].

Sposób głębienia szybów był podobny jak w XVIII w., lecz nastąpiła mechanizacja prac w tym zakresie. Wprawdzie często urabianie skał przy głębieniu szybów następowało ręcznie, to jednak coraz częściej stosowano materiały wybuchowe. Urobek transportowano często kołowrotami ręcznymi, ale już w 1888r. w kopalni „Deutscher Kaiser” zastosowano po raz pierwszy mechaniczną czerparkę [5]. Stosowano również parowe maszyny wyciągowe przy głębieniu szybów. Rys. 1 przedstawia szyb w obudowie murowej, głębiony z pozostawianiem tzw. półki bezpieczeństwa. Jako obudowę wstępną stosowano obudowę drewnianą - rys. 2.

Odwadnianie przy głębieniu szybów prowadzono przy pomocy pomp opuszczanych na łańcuchach.

W 1864r. inżynier Francuz Loiter opracowaną przez siebie metodę cementacji górotworu, zastosował przy przechodzeniu szybem przez zawodnione warstwy skał szczelinowatych [5]. W omawianym okresie nastąpił znaczny wzrost głębokości szybów [5]. W początkach XX w. najgłębszym szybem był szyb w kopalni miedzi w USA „Red Jacket”. Jego głębokość wynosiła 1493 m. Szyby w kopalniach węgla w Belgii posiadały natomiast głębokość ok. 1200 m [5]. Szyby wykonywano w obudowie drewnianej i betonowej. Poziome wyrobiska udostępniające wykonywano w obudowach: drewnianej, kamiennej, stalowej i mieszanej. W 1914 r. po raz pierwszy w USA zastosowano obudowę z betonu natryskowego (torkretu).

2. URABIANIE

Do powszechnego użytku weszły w ówczesnym górnictwie wykorzystywane do urabiania skał materiały wybuchowe. Oprócz prochu prasowanego stosowano dynamit i żelatynę wybuchową [5]. W celu uniknięcia niebezpieczeństwa wybuchu metanu lub pyłu węglowego do otworów wkładano patrony z wodą, lub stosowano przybitki z mokrego piasku. Pod koniec XIX w. do użytku wchodziły na szerszą skalę zapalarki elektryczne. Ulepszono także technikę wiercenia otworów strzelniczych, wprowadzając świdry ze stalowymi ostrzami oraz wiertarki. Początkowo były to świdry ręczne (np. świder skonstruowany przez sztygara maszynowego kop. „Królowa Luiza”), następnie wprowadzano wiertarki z napędem mechanicznym [5]. W 1849 r. Amerykanin Coach skonstruował wiertarkę parową, a w 1865 r. w Belgii skonstruowano wiertarkę na sprężone powietrze, natomiast w 1879 r. niemiecki fabrykant Siemens skonstruował wiertarkę elektryczną. W 1897 r. Amerykanin G. Leyer skonstruował lekki młotek udarowy, który był prototypem młotka mechanicznego.

Konstruowano także pierwsze wrębiarki [5], których konstrukcja była dość zróżnicowana. W 1880 r. w Anglii skonstruowano pierwszy kombajn o napędzie ręcznym, a później parowym i pneumatycznym.