Powstanie Politechniki Śląskiej było urzeczywistnieniem idei, która w świadomości społeczności śląskiej była obecna od dawna. Już pod koniec lat dwudziestych XX wieku podejmowano działania w celu utworzenia na Górnym Śląsku uczelni technicznej, która poprzez rozwój naukowy i działalność dydaktyczną wspierałaby ten silnie uprzemysłowiony i mający przed sobą wielkie perspektywy rozwoju region.
Pierwsza inauguracja roku akademickiego Politechniki Śląskiej odbyta się 29 października 1945 roku w Gliwicach. Naukę rozpoczęło wówczas 2750 studentów. Plany i programy studiów były oparte na wzorach zaczerpniętych z Politechniki Lwowskiej. Również kadrę profesorską Politechniki Śląskiej tworzyli w 1945 roku głównie byli pracownicy Politechniki Lwowskiej.
Uczelnię stanowiły wówczas cztery wydziały: Chemiczny, Elektryczny, Mechaniczny oraz Inżynieryjno-Budowlany, w których zatrudnionych było prawie 200 pracowników dydaktycznych. Doskonała kadra profesorska była od początku jednym z najsilniejszych atutów gliwickiej uczelni.