Wartościowanie
Wiedza potoczna mówi, co jest dobie a co jest z.lc (np. palenie tytoniu jest zJc).
Podziały dychotomiczne (świat czarno-biały) Np. na bogatych i biednych mądrych i głupieli.
Jest w olna od w artościow ania
Wiedza naukowa odpowiada na pytania: jak jest?, dlaczego tak jest? i jak będzie? Palenic tytoniu skraca życie. Jest zlc tylko wówczas, gdy długie życie jest dla nas wartością.
Świat ukazany jest jako wielowymiarowy izlnżony (co to znaczy być
bogatym, co składa się na bogactwo, kto należy do średniozamożnych, gdzie jest granica ubóstw a).
Uznanie, że przyczynami obecnego stanu rzeczy są celowe działania ludzkie.
Ukazanie, że pewne rzeczy istnieją niezależnie od celowych działań ludzi (np. popędy, w rodzone właściwości urny siu ludzkiego, kataklizmy) lub są skutkami niezamierzonymi (ubocznymi) tych działań (efekt cieplarniany, strukturalne bezrobocie).
Traktów anie następstwa w czasie jako związku przyczynowego (np. spotkanie czarnego kota i nieszczęście po nint następujące prowadzi do wniosku, że to spotkanie z kotem wywołało nieszczęście)
Pochopne uogólnienia
(np. Niemiec, który ma kontakt z Polakami, którzy' piją i kradną, uogólnia to na wszystkich Polaków)
Stereotypy to nadmierne uogólnienia na temat pewnej kategorii społecznej.
Wskazanie, że jeśli B następuje po A, to przyczyną B może być coś innego
Dopasow anie stopnia ogólności tw ierdzeń do zakresu dany ch, które są ich podstawą.
Chcąc fonnułować wnioski odnośnie pewnej zbiorowości, socjolog bada cala tę zbiorowość lub próbę reprezentatywną dla lej zbiorowości ze względu na badaną cechę.
Szukanie prawdy w sposób niesystematyczny, przypadkowy (np. to. że czerwone klocki pływają a niebieskie samochody toną. prowadzi do wniosku, że czerwone przedmioty' pływają a niebieskie toną czyli pływalność zależy od barwy)
Dążenie do prawdy (minimalizacji błędu) w sposób systematyczny
1. Naukow cy odpow iadają na pytania: jak jest?, dlaczego tak jest?, jak
2. Prow adzą wielokrotną weryfikację w różnych warunkach.
3. Proces badawczy jest opisany i udostępniony kontroli.
4. Zbieranie teorii i dostępnych danych dotyczących problemu, którym
Jest odporna na argumenty Jest otw arta na argumenty i krytykę