4261638971

Od Redakcji

aparatu bezpieczeństwa w kampanii wyborczej i w czasie samego głosowania do sejmu w 1952 r. w Wielkopolsce. Dla władz te wybory miały istotny charakter, gdyż zamykały proces budowania państwa „realnego socjalizmu” i swoim przebiegiem miały dowieść powszechnej mobilizacji społeczeństwa do realizacji polityki władz komunistycznych.

Inny aspekt działalności aparatu bezpieczeństwa PRL ukazuje Krzysztof Tarka. Przedstawia okoliczności zwerbowania przez wywiad PRL Waldemara Sobczyka, redaktora naczelnego pisma „Nasz Znak”, które ukazywało się w latach 1952-1967 w Sztokholmie, początkowo jako periodyk Zarządu Okręgu Polskiego Stronnictwa Ludowego w Szwecji. Autor pokazuje, jaki wpływ miały kontakty Sobczyka z wywiadem PRL na linię programową pisma. Ukazuje również ich skutki dla sytuacji wewnętrznej w emigracyjnym ruchu ludowym.

Nieznany szerzej wątek relacji polsko-niemieckich porusza Krzysztof Zajączkowski. Autor artykułu opisuje spotkanie byłych żołnierzy polskich i niemieckich - weteranów walk o Westerplatte, do którego doszło w Gdańsku w 1979 r. podczas obchodów 40. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Ukazuje m.in. działania SB, które miały ograniczyć społeczny oddźwięk wydarzenia. Zagadnień związanych z pamiętaniem o wojnie dotyczy również artykuł Michała Szychowskiego. Autor prezentuje plastyczne i przestrzenne formy upamiętnienia ofiar byłego obozu koncentracyjnego w Lublinie (Konzentrationslager Lublin) na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku w latach 1944-1969.

W dziale „U Sąsiadów” zamieszczamy artykuł Włodzimierza Barana Ukraina Zachodnia: początek sowietyzacji (wrzesień-grudzień 1939 r.). Spojrzenie historyka ukraińskiego. Prokop Tomek przedstawia z kolei historię Jarosława i Pawła Pechaćków, syna i ojca, zaangażowanych w walkę z komunistyczną władzą w Czechosłowacji, wieloletnich pracowników Radia Wolna Europa i Głos Ameryki.

Dział „Dokumenty” zawiera interesujące wspomnienia Leona Janty Połczyńskiego, działacza politycznego i społecznego, dotyczące pierwszych miesięcy II wojny światowej. Fragmenty dziennika Połczyńskiego opracował Paweł Duber.

Tom zamykają recenzje książek poświęconych zagadnieniom wojskowym i politycznym okresu II wojny światowej. O najnowszej publikacji Bogdana Musiała Stalins Beutezug. Die Plunderung Deutschlands und der Aufstieg der So-wjetunion zur Weltmacht (2010) napisał Aleksander Gogun. Grzegorz Śliżewski zrecenzował publikację Jacka Kutznera 303. Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki w bitwie o Wielką Brytanię (2010). Uwagi do książki Anny Grażyny Kister Pretorianie. Polski Samodzielny Batalion Specjalny i Wojska Wewnętrzne 18 X 1943 - 26 III 1945 zamieścił Radosław Kurek.

Publikujemy również replikę Bogusława Wójcika na recenzję Józefa Półćwiartka zamieszczoną w numerze 17 „Pamięci i Sprawiedliwości”.

Małgorzata Choma-Jusińska