4307685406

Jarosław MARCISZ, Jerzy STĘPIEŃ Instytut Metalurgii Żelaza Jan MATERNIAK Politechnika Poznańska

Zdzisław KACZMAREK, Dariusz SZAŁATA FPS Bolechowo

TECHNOLOGIE KSZTAŁTOWANIA PLASTYCZNEGO NA ZIMNO I OBRÓBKI CIEPLNEJ ELEMENTÓW STALOWYCH STOSOWANYCH W PRZEMYŚLE AMUNICYJNYM

Opracowano podstawy technologii seryjnej produkcji elementów stalowych amunicji kalibru 30 mm. Elementami stalowymi będącymi przedmiotem badań były: łuska oraz ogniwo taśmy rozsypnej. Zakres pracy obejmował wytypowanie gatunku stali i technologii produkcji oraz rodzaju wsadu do wytwarzania elementów stalowych amunicji. Określono założenia do technologii produkcji półwyrobów w postaci prętów oraz blach kształtowanych na gorąco i na zimno z przemysłowych wlewków ciągłych i z wlewków laboratoryjnych. Kolejnym etapem było opracowanie technologii obróbki plastycznej obejmującej kształtowanie na zimno metodą wyciskania, wyciągania i gięcia oraz projekt i wykonanie narzędzi w celu wytworzenia modelowych łusek i ogniw taśmy rozsypnej. Ostatnim etapem technologii wytwarzania wyrobów będących przedmiotem badań w pracy było ustalenie parametrów obróbki cieplnej, zapewniających uzyskanie wymaganych właściwości technologicznych półwyrobów oraz właściwości mechanicznych i użytkowych wyrobów finalnych. Końcowym wynikiem realizacji pracy było wytworzenie partii modelowej łusek oraz ogniw taśmy rozsypnej.

Słowa kluczowe: łuska stalowa, taśma amunicyjna, obróbka plastyczna, obróbka cieplna

TECHNOLOGIES FOR COLD FORMING AND HEAT TREATMENT OF STEEL ELEMENTS USED IN THE AMMUNITION INDUSTRY

The fundamentals of technology for series production of Steel components of 30 mm calibre ammunition were deueloped. The subject of inuestigations was the following Steel components: cartridge case and disintegrating belt link. The scope of the work included the selection of Steel grade and manufacturing technology as well as the type of charge for making Steel components of ammunition. The assumptions for technology for making semi-products in the form of bars and sheets hot- and cold-formed from industrial cast strands and experimental ingots were determined. Another stage was the deuelopment of the plastic forming technology including cold forming by extrusion, stretching and bending as well as design and execution of tools to produce model cartridge cases and disintegrating belt links. The last stage ofthe technology for making products being subject ofthe inuestigations in the work was to determine the heat treatment parameters to ensure that the reąuired technological properties of semi-products and mechanical and utility properties of finał products are obtained. The finał result of the work was production of the model batch of cartridge cases and disintegrating belt links.

Kev words: Steel cartridge case, ammunition belt, plastic forming, heat treatment

1. WSTĘP

Wyroby stalowe stosowane w przemyśle amunicyjnym charakteryzują się wysokimi wymaganiami w zakresie tolerancji wymiarowych oraz właściwości użytkowych. Spełnienie wąskich tolerancji w zakresie w/w charakterystyk zapewnia niezawodność i bezpieczeństwo użytkowania tych wyrobów w warunkach ich eksploatacji. Z kolei uzyskanie powtarzalnej w sposób seryjny partii wyrobów wymaga precyzyjnego doboru materiału oraz opracowania technologii wytwarzania w zakresie obróbki plastycznej, obróbki cieplnej i powierzchniowej. Dane wyjściowe do opracowania technologii wytwarzania stanowią w tym przypadku zarówno wymagania w zakresie wymiarów i właściwości, jak również znajomość warunków eksploatacji. Niezbędnym elementem kontroli jakości wykonania wyrobów dla przemysłu amunicyjnego są testy w rzeczywistych