386 G. GAŁUSZKA, M. CIEŚLAK-GOLONKA
z drugiej grupy, u których tolerancja na glukozę była prawidłowa. Wynik opisanego eksperymentu potwierdzał opinię, że to właśnie związek kompleksowy chromu(III) jest czynnikiem odpowiedzialnym za poprawę tolerancji glukozy.
Od odkrycia Mertza i Schwarza minęło już wiele lat. Obiecujące wyniki pierwszych eksperymentów były zachętą do dalszych badań nad GTF i funkcją, jaką może w nim pełnić chrom. Bardzo pomocne w dalszych pracach okazały się nowoczesne analityczne metody badawcze [31], pozwalające dokładniej zbadać skład ekstraktu drożdżowego i sposób oddziaływania związków Cr(III) na organizm. Jednocześnie pojawiły się prace, których wyniki kwestionowały odkrycie Mertza i Schwarza.
O takich wątpliwościach donosi Simonoff [32], który wraz ze swoimi współpracownikami wyizolował z ekstraktu drożdżowego frakcję anionową i kationową. Obie zawierały jony Cr(III), jednak stężenie tych jonów w części anionowej było znacznie większe. Obie frakcje poddano analizie pod względem wpływu na tolerancję glukozy. Wyniki wskazywały, że CrfIII) obecny w bardzo różnych stężeniach nie powoduje zmian aktywności badanej frakcji. Znaczyłoby to, że nie ma on wpływu na skuteczność działania GTF. Jednak, jak podkreślają sami autorzy, taki rezultat powinien być bodźcem do kolejnych, bardziej szczegółowych analiz GTF, a także ogólnych badań nad rolą Cr(III) jako pierwiastka niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu [32],
Odmiennego zdania są Yashimoto i jego grupa [33], którzy stwierdzili, że chrom może nawet pełnić funkcje terapeutyczne. Dawka uznana przez autorów za terapeutyczną (20 pg/kg/dzień) wpływała pozytywnie na poprawę tolerancji glukozy. Jako źródło jonów Cr(III) stosowano CrCl3, który podawano analizowanej grupie szczurów. Wyniki porównano z danymi grupy kontrolnej. Yashimoto rozważał również ewentualne różnice w oddziaływaniu Cr(III) na ludzi chorych na cukrzycę insulinozależną i insulinoniezależną [33]. Podobne badania przeprowadzał także Ravina ze współpracownikami, który analizował grupę 162 pacjentów w wieku 7-80 lat [34], Wśród badanych było 48 chorych na cukrzycę typu I i 114 chorych na cukrzycę typu II. Dokładnie opisane przypadki leczenia obu rodzajów cukrzycy za pomocą związków chromu wskazywały na jego pozytywne działanie. U pacjentów cierpiących na cukrzycę insulinozależną stwierdzono, że dzienna dawka insuliny może być zmniejszona do 60% przy jednoczesnym aplikowaniu chromu (w tym wypadku w postaci kompleksu z kwasem pikolinowym). U chorych na cukrzycę insulinoniezależną leczonych insuliną i dodatkowymi środkami stwierdzono możliwość znacznego, a w niektórych przypadkach całkowitego obniżenia dawki insuliny, a także stosowanych środków doustnych [33]. Również Anderson w swoich badaniach potwierdza skuteczność działania chromu jako czynnika obniżającego ilość insuliny potrzebnej w leczeniu chorych na cukrzycę [35]. Analizując zależność między stopniem zaawansowania choroby a skutecznością podawanych związ-