4631370444

WIADOMOŚCI 1999, 53, 5-6

chemiczne pl issn 0043-5104

NOWE WYDAWNICTWA

Edward T. Dutkiewicz, Fizykochemia powierzchni, WNT Warszawa 1998, s. 242, opr. miękka, cena 22 zł.

Czytelnik polski otrzymuje od kilku lat pozycje z serii „Wykłady z chemii fizycznej” wydawanej pod redakcją Komitetu pod przewodnictwem prof. dr. hab. Henryka Buchowskiego, a przeznaczonej przede wszystkim dla studentów wydziałów chemicznych i pokrewnych. Inicjatywę tę uważam za ze wszech miar uzasadnioną: seria wykładów, napisanych przez specjalistów, może mieć pewne akcenty „osobiste”, przybliżające czytelnikowi opisywaną przez nich tematykę. Recenzowana tu książka prof. dr. hab. Edwarda T. Dutkiewicza jest kolejną pozycją ze wspomnianej serii. Książka składa się z 16 krótkich rozdziałów, poprzedzonych słowem od Autora i pełniącym rolę wstępu rozdziałem 1, a zakończonych dodatkiem, zawierającym symbole jednostek, wartości podstawowych stałych, przeliczenia jednostek energii oraz wartości stałej gazowej.

Zawartość omawianej książki można dobrze scharakteryzować wymieniając tytuły rozdziałów: „Ogólna charakterystyka termodynamiczna i molekularna powierzchni”, „Oddziaływania międzycząsteczkowe i oddziaływania między układami makroskopowymi”, „Napięcie powierzchniowe i energia powierzchniowa”, „Adsorpcja na granicy faz ciecz/gaz”, „Adsorpcja na granicy faz ciało stałe/gaz i ciało stałe/ciecz”, „Adsorpcja na granicy faz ciecz/ciecz”, „Układy koloidalne”, „Metody otrzymywania układów koloidalnych”, „Właściwości kinetyczne układów koloidalnych”, „Optyczne właściwości układów koloidalnych”, „Zjawiska elektrokinetyczne w układach koloidalnych”, „Flokulacja”, „Układy koloidalne różnych typów”, „Koloidy asocjacyjne”, „Procesy chemiczne i fizyczne w roztworach micelarnych”, „Procesy chemiczne i fizyczne w mikroemulsjach typu W/O”. Zamierzeniem Autora było przedstawienie zjawisk powierzchniowych w ujęciu nieco szerszym od zwykle spotykanego w podręcznikach, dlatego też w książce znalazło się obszerne omówienie zagadnień związanych z fizyką i fizykochemią układów koloidalnych; te ostatnie rozdziały oceniam najwyżej, czytelnik może w nich bowiem znaleźć omówienie problemów, które w wielu podręcznikach chemii fizycznej bywają opuszczane lub traktowane skrótowo.

Książka może stanowić wartościowe uzupełniające źródło wiadomości dla studentów, tym wartościowsze, że w wielu miejscach Autor odsyła czytelnika do monografii, a nawet do pozycji źródłowych. Zawahałbym się jednak przed poleceniem jej bezkrytycznemu czytelnikowi jako podręcznika podstawowego: przy dobrym zamyśle (i, co za tym idzie, układzie) książki, wiele wiadomości w niej zawartych przedstawionych zostało w sposób niefortunny. Nie jest rolą tej recenzji przedstawianie szczegółowego wykazu napotkanych przy lekturze pomyłek, toteż ograniczę się do przedstawienia przykładów.

1. Krytyczny czytelnik zauważy nieścisłość w zapisie prawa Coulomba (wzór 3.1), niezgodną z obowiązującą obecnie konwencją definicję zwrotu wektora momentu dipolowego (po wzorze 3.2)