4631370516

DIBENZOTETRAA.ZA[)4]ANNULENY 333

Znaczna liczba opisanych w literaturze pochodnych dibenzotetraaza[14]an-nulenów powstaje w wyniku wtórnych reakcji kompleksów z różnorodnymi reagentami. Opisano np. reakqe prowadzące do zmiany stopnia utlenienia centralnego jonu metalu [5, 89], transmetalaq‘i [53], a także utworzenia wiązań metal-węgiel [77,17, 18] lub metal-metal (kompleksy binukleame) [29, 31, 52] itp.

Poniżej przedstawiono omówione w literaturze kompleksy dibenzote-traaza[14]annulenu wraz z metodami ich syntezy (kompleksy niklu zostały omówione w części I). W ostatnim rozdziale przedstawiono wyniki badań strukturalnych.

1. KOBALT

Kompleksy Co(II) i Co(III) dibenzotetraaza[14]annulenów były intensywnie badane ze względu na łatwość, z jaką koordynują wiele różnorodnych ligandów w pozycjach aksjalnych. Kwadratowy kompleks [Co(IIXtmtaa)] otrzymał po raz pierwszy Goedken [1], w reakcji Co(OAc)2 - 2H_zO z wolnym ligandem. Analogiczne kompleksy ligandów H₂dmdptaa i H₂tptaa opisano w pracach [2, 3, 37]. Zsyntetyzowano również kompleksy o większej liczbie koordynacyjnej, gdzie jako ligand aksjalny występował halogen (brom lub chlor — kompleksy pentakoordynacyjne) lub pirydyna (kompleks heksako-ordynacyjny) [3-5]. Kompleks Co(II) może być utleniony do Co(III) tlenem [3, 5]. Utlenienie [Co(tmtaa)] jodem prowadzi do produktu [Co(tmtaa)I] [1], Najczęściej występującymi Ugandami aksjalnymi w kompleksach Co(III) są NH₃ i pirydyna, a także inne aminy oraz CN“ [8]. Badania spektralne kompleksów kobaltu z różnymi Ugandami aksjalnymi (głównie z podstawioną pirydyną) przedstawiono w pracach [6-14], Opisano także kompleksy kobaltu mające w pozycjach aksjalnych podstawniki alkilowe [Co(IIXtmtaa)(X)R], gdzie X = pirydyna lub imidazol, a R = CH₃, C₂H₅, C₆H₅ [15, 16], Podobne kompleksy uzyskuje się w reakcji RNHNH₂ z [Co(IIXtmtaa)] [21]. Zsyntetyzowano również kompleksy kobaltu, w których metal tworzy wiązanie z podstawnikami z pozycji 7,16 pierścienia makrocyklicznego [5, 17-19].