1.1 Co to sa studia doktoranckie?
Studia doktoranckie są pierwszym po ukończeniu studiów wyższych potwierdzeniem kwalifikacji naukowych i pierwszym krokiem do dalszej, nie tylko naukowej kariery. Zasadniczym elementem tych studiów jest praca doktorska w postaci pisemnej rozprawy naukowej. Jest ona odzwierciedleniem teoretycznych i praktycznych umiejętności doktoranta, jak również przedstawia jego samodzielny wkład dla nauki (niejednokrotnie potwierdzony publikacją w czasopiśmie naukowym). Bardzo ważny jest wybór miejsca, gdzie realizowane będą studia doktoranckie - renomowany ośrodek gwarantuje doskonałe warunki pracy i na pewno pomaga w dalszej karierze, ale już w procesie aplikacyjnym należy spodziewać się dużej konkurencji i dużego odsiewu kandydatów.
1.2 Punkt wyjścia do podjęcia studiów doktoranckich
Przy podejmowaniu decyzji dotyczącej tego, czy robić doktorat, czy też nie, należy zadać sobie pytanie, czy jest się w stanie całkowicie poświęcić pracy w laboratorium przez najbliższe trzy lub cztery lata (bo tyle trwają przeciętnie studia doktoranckie w Niemczech) po średnio 8-10, czasem nawet 12 godzin dziennie. Należy również uświadomić sobie, dlaczego chce się robić doktorat: czy ma być to przyczynek do dalszej wyłącznie naukowej kariery i pozostania na uczelni lub w jakimś instytucie naukowo-badawczym, czy też może chce się w przyszłości znaleźć zatrudnienie w prywatnych firmach biotechnologicznych i biofarmaceutycznych, a może też mieć lepszy punkt wyjścia i założyć własną firmę, np. biotechnologiczną, w Polsce lub gdzieś za granicą.
Bardzo ważne jest to, na co niemieccy profesorowie i doktorzy zwracają szczególna uwagę przy selekcji kandydatów na studia doktoranckie, a mianowicie: samodzielność, pomysłowość i jednocześnie umiejętność pracy w zespole kandydata, jak również cierpliwość, umiejętność znajdowania i pokonywania problemów, które mogą się pojawić we własnej pracy. Oczywiście nie trzeba dodawać, iż należy posiadać solidnie ugruntowaną wiedzę teoretyczną i praktyczną. W renomowanych ośrodkach wybierani są często kandydaci, którzy posiadają już jakieś osiągnięcia naukowe, najlepiej poparte publikacjami.
1.3 System studiów doktoranckich w Niemczech - wiele instytucji, różne drogi.
Niemiecki system studiów doktoranckich różni się zasadniczo od systemów anglosaskich, gdzie doktorat najczęściej jest wpleciony w trzystopniowy system studiów (najpierw po trzech latach licencjat, Bachelor of Science - B.Sc., następnie po dwóch latach magister, Master of Science - M.Sc., a po rozprawie doktorskiej tytuł doktora, Philosphy Doctor - Ph.D. lub Medical Doctor - MD). Natomiast system ten jest praktycznie taki sam jak w przypadku Polski i innych krajów europejskich - najpierw kończy się studia wyższe, a następnie osobno aplikuje się na studia doktoranckie do wybranej uczelni lub instytutu.
-2-