O doktorat ubiegać się mogą również absolwenci innych kierunków medycznych lub przyrodniczych, ale ostatecznie o przyjęciu (przede wszystkim o tym, czy dany tytuł naukowy + ukończony kierunek uprawniają do podjęcia studiów doktoranckich) decydują przepisy danej uczelni, tzw. porządek studiów doktoranckich (Promotionsordnung) i przepisy o szkolnictwie wyższym w danym landzie (Hochschulrahmengesetz)- Oczywistym jest, iż np. mgr matematyki nie zostanie dopuszczony do doktoratu z chemii. Niekiedy w naukach biomedycznych doktorat mogą robić absolwenci studiów licencjackich (ang. B.Sc.). Dzieje się tak najczęściej w szkołach doktorantów, gdzie absolwenci z licencjatem najpierw przez półtora roku lub dwa lata uzupełniają studia na dodatkowych kursach, aby następnie płynnie przejść na studia doktoranckie. Z reguły jednak wymagany jest ukończony pełny pięcioletni okres studiów.
Każdy kandydat na studia doktoranckie w Niemczech powinien posługiwać się biegle lub bardzo dobrze przynajmniej jednym z następujących języków obcych:
- niemieckim - certyfikat DSHI0ZMP" lub ZOP12, a więc na poziomie pozwalającym na swobodne komunikowanie się; można również zapytać się promotora, czy przyjmie nas na doktorat z niższym certyfikatem lub bez niego, ale w zamian za to zobowiążemy się na uczestnictwo w kursie języka niemieckiego, który skończy się egzaminem DSH po semestrze lub dwóch;
- angielskim - najlepiej certyfikat TOEFL13, IELTS14, CAE15 lub CPA16.
Nie ma żadnych problemów, gdy kandydat z Polski nie zna w ogóle języka niemieckiego, jednak powinien wykazać się doskonałą znajomością angielskiego i to już w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej.
RADA: W każdym przypadku należy zapoznać się z wymogami danej uczelni lub instytutu odnośnie warunków przyjęcia na studia doktoranckie.
2.3 Czy studia doktoranckie w Niemczech są finansowane?
Tak.
Najczęściej przy ofercie doktoratu możemy znaleźć tajemniczy skrót BAT IIa/2, który określa właśnie sposób wynagradzania doktorantów. BAT oznacza po prostu Bundesangestelltentarif (więcej na www.uni-leipzig.de/~prhsb/bat o/bat.htm)17, czyli wynagrodzenia urzędników
9 Tekst ustawy dostępny jest na stronie: www.bmbf.de/pub/hrg 20020815.pdf
10 Deutsche Sprachpriifung fiir den Hochschulzugang - egzamin dopuszczający do studiów na niemieckojęzycznej uczelni.
11 Zentrale MittelstufenprUfung - drugi stopniem trudności certyfikat poświadczający znajomość języka niemieckiego.
12 Zentrale Oberstufenpriifung - trzeci stopniem trudności certyfikat poświadczający znajomość języka niemieckiego (po ZD - Zertifikat Deutsch i ZMP - Zentrale MittelstufenprUfung).
13 Test of English as Foreign Language - certyfikat poświadczający znajomość języka angielskiego, popularny dla kandydatów na amerykańskie uczelnie.
14 International English Language Testing System - certyfikat poświadczający znajomość języka angielskiego, popularny dla kandydatów na brytyjskie (ale nie tylko) uczelnie.
15 Certificate of Advanced English - trzeci stopniem trudności certyfikat poświadczający znajomość języka angielskiego.
16 Certificate of Proficiency in English - czwarty stopniem trudności certyfikat poświadczający znajomość języka angielskiego.
17 Z dniem 01.10.2005 roku weszła w życie ustawa zastępująca dotychczasowe BAT o nazwie TV6D (Tarifvertrag fur den Óffentlichen Dienst). Ustawa ta obejmuje coraz szersze kręgi pracowników w zależności od wynegocjowanych porozumień związków zawodowych z Rządem Federalnym. W wielu ogłoszeniach doktoratów zaczyna w związku z powyższym pojawiać się skrót TVóD odnośnie rodzaju wynagrodzenia, ale w
-7-