5109637091

Przemówienie wygłoszone podczas uroczystego posiedzenia Senatu AGH z okazji Dnia Hutnika przez prof. Tadeusza Słomkę Prorektora ds. Ogólnych AGH

Szanowni Państwo,

Czuję się zaszczycony, mogąc przywitać w murach AGH tak szacownych gości.

Od wielu lat, wtaśnie w maju w naszej Uczelni świętujemy Dzień Hutnika i zwołujemy uroczyste posiedzenie Senatu. Jest to związane nie tylko z hołdowaniem tradycji Uczelni, ale też z faktem, że wtaśnie Akademia Górniczo-Hutnicza jako jedna z nielicznych uczelni w Polsce i w Europie kształci od 1923 roku wysokiej klasy specjalistów i prowadzi z sukcesem badania naukowe w tej niezwykle ważnej dziedzinie gospodarki.

Proszę Państwa

Ślady produkcji żelaza na ziemiach polskich pochodzą z VI wieku p.n.e. Hutnictwo świętokrzyskie z okresu między I a V wiekiem n.e. zalicza się do największych w Europie. Istniało też wiele mniejszych ośrodków hutnictwa żelaza, m.in. na terenie Wielkopolski, Śląska i w Karpatach. W XVI wieku głównym okręgiem hutniczym było Zagtębie Staropolskie. Pierwszy wielki piec zbudowano w początkach XVII wieku koło Kielc. W końcu XVIII wieku było już w Polsce około 50 wielkich pieców. Najsilniejszy rozwój Zagłębia Staropolskiego nastąpił (dzięki inicjatywie S. Staszica patrona naszej Uczelni) w I połowie XIX wieku. Rozbudowano zwłaszcza zakłady wzdłuż

do wytopu żelaza nowe huty lokalizowano w pobliżu kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Pierwszy wielki piec opalany koksem (zbudowany przez Szkota J. Baildona) uruchomiono w 1796 roku w Gliwicach i był to pierwszy tego typu piec na kontynencie europejskim. W założonej w 1802 roku Hucie Królewskiej (Huta Kościuszko) zastosowano po raz pierwszy do dmuchu maszynę parową. Większość istniejących obecnie w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym hut powstała w XIX wieku. W okresie międzywojennym hutnictwo polskie rozwijało się w kierunku produkcji stali jakościowych i stopów metali. Dużym osiągnięciem walcownictwa było zbudowanie w latach 1933-34 przez T. Sendzimira w Hucie „Pokój" walcarki do walcowania blach na zimno. W czasie okupacji hitlerowskiej hutnictwo polskie poniosło dotkliwe straty. Po wyzwoleniu nastąpił intensywny rozwój. Odbudowano, rozbudowano i zmodernizowano wszystkie stare huty, zbudowano nowe.

Ale hutnictwo to nie tylko żelazo - Hutnictwo ołowiu i srebra również może poszczycić się wielowiekowymi tradycjami - znane było na ziemiach polskich w rejonie Bytomia już w XII wieku; rozwijało się w okolicach Olkusza i Chęcin; w XVI wieku głównym ośrodkiem wydobycia rud cynkowo-olowiowych były Tarnowskie Góry. W końcu XVIII wieku produkcja cynku miała większe znaczenie niż produkcja ołowiu i srebra. Zagłębie Górnośląskie stało się w XIX wieku największym producentem cynku na święcie. W okresie powojennym nastąpi! olbrzymi rozwój hutnictwa metali nieżelaznych. Rozbudowano istniejące przed 1939 rokiem huty cynku i ołowiu oraz zbudowano nowe np. Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław" w Bukowinie k. Olkusza, Hutę Cynku „Miasteczko Śląskie" i wiele innych. Ważną dziedziną jest hutnictwo miedzi. W Polsce istniejące od około XV wieku na początku nie miało większego znaczenia z uwagi na niewielkie złoża o malej zawartości metalu w rudzie. Po II wojnie światowej odkiyto nowe złoża rud miedzi, co zaowocowało budową nowych ośrodków w utworzonym w 1970 roku Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi, w skład którego wchodzą: Huta Miedzi „Głogów" w Żukowicach i Huta Miedzi „Legnica" w Legnicy. Tę listę uzupełnia produkcja aluminium podjęta w Polsce dopiero po II wojnie światowej w wybudowanych hutach aluminium w Skawinie i Koninie.

Intensywny rozwój hutnictwa w Polsce związany jest ściśle z prowadzonymi badaniami naukowymi oraz kształceniem kadr hutniczych -w 1922 utworzono na AGH wydział hutniczy (obecnie Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej), a później siostrzane Wydziały: Metali Nieżelaznych i Odlewnictwa. Poza AGH istnieją także wydziały metalurgii w Politechnice Śląskiej i Politechnice Częstochowskiej oraz placówki naukowo-badawcze: Instytut Metalurgii Żelaza i Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach, Instytut Odlewnictwa w Krakowie, Instytut Obróbki Plastycznej w Poznaniu, oraz liczne instytuty na politechnikach i w PAN. Z wszystkimi tymi ośrodkami efektywnie współpracujemy i liczymy na dalszą owocną współpracę.

Proszę Państwa

Stoimy dziś u progu nowej epoki - wspólnej Europy i to jakie miejsce będzie miała w niej Polska zależy właśnie od nas wszystkich - pamiętających o przeszłości i jednocześnie patrzących w przyszłość. Przed całą gospodarką Polski, w tym szczególnie przed hutnictwem stoją nowe wyzwania, które mogą być realizowane z sukcesem przy wzajemnej współpracy, wzajemnej wymianie wiedzy i doświadczenia pomiędzy praktykami i teoretykami, pomiędzy tymi którzy produkują i tymi którzy sposób produkcji unowocześniają. Wspólnie musimy dążyć do wszechstronnego rozwoju kształcenia, badań naukowych i nowoczesnego hutnictwa.

Szanowni Państwo

Odwieczne tradycje tych uroczystych obchodów są dobrą okazją nie tylko do towarzyskich spotkań, ale także refleksji nad przyszłością polskiego hutnictwa. Życzę zatem całej braci hutniczej, aby ta przyszłość owocowała sukcesami i rozwojem, aby czas reform i przemian w Polsce sprzyjał także reformom hutnictwa. Życzę wszelkiej pomyślności i dozy optymizmu w codziennych, żmudnych dążeniach do lepszej przyszłości tej jakże ważnej polskiej gałęzi przemysłu.

Szczęść Boże

dr Maria Korzec - OHTzM

Tadeusz Sendzimir

-    wynalazca

i racjonalizator

Dzień Hutnika - 2006 w Muzeum AGH

W dniu 12 maja 2006 r. w Muzeum Historii AGH i Techniki, otwarto nową wystawę zatytułowaną „Tadeusz Sendzimir - wynalazca i racjonalizator". Ekspozycją tą postanowiliśmy uświetnić tegoroczne obchody „Dnia Hutnika - 2006", których głównym organizatorem w AGH był Wydział Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej.

Unikalne dokumenty zaprezentowane w gablotach ofiarował Muzeum wybitny metalurg -stypendysta Fundacji Sendzimira - prof. Andrzej Nowakowski.

Uroczystego otwarcia wystawy dokonał Prorektor ds. Ogólnych prof. Tadeusz Słomka przy współudziale Władz Wydziału IMilP oraz Ośrodka Historii Techniki. Do licznie zebranych gości, wśród których znaleźli się nawet przedstawiciele Rodziny Tadeusza Sendzimira, przemówił prof. Janusz Luksza (w zastępstwie chorego prof. A. Nowakowskiego) przybliżając wszystkim postać wielkiego przemysłowca i wynalazcy

-    Doktora Honoris Causa AGH, prawego człowieka i prawdziwego patrioty.

Uroczystość, połączona ze zwiedzaniem Muzeum, przebiegała w miłej atmosferze, a liczne wpisy do księgi pamiątkowej świadczą o życzliwej akceptacji i sympatii metalurgów do uczelnianej placówki muzealnej, założonej w 1960 r. przez ich wybitnego poprzednika -prof. Mieczysława Radwana.

Raz jeszcze serdecznie dziękuję prof. Andrzejowi Nowakowskiemu i Władzom WIMilP za cenne materiały dotyczące życia i twórczości Tadeusza Sendzimira, a tych z Państwa, którzy nie mieli jeszcze okazji odwiedzić naszego Muzeum, zapraszam do obejrzenia nowej ekspozycji. Nasz adres: paw. C-2, Vp, dojazd windą z paw. C-3, czynne pn-pt godz. 10-14.    ■

*

WYSTAWA

TADEUSZ SENDZIMIR

- wynalazca i racjonalizator