Semantyczność instalacji wideo, ze względu na złożoność substancjalną i strukturalną tej formy artystycznej, jest potencjalnie znacznie bardziej rozbudowana, niż ma to miejsce w przypadku innych odmian instalacji. Zintensyfikowana wirtualność medium wideo umacnia natomiast ostatecznie dominację semantyczności nad materialnością instalacji.
Instalacja, czy też „instalacyjność", jest przede wszystkim określonym sposobem postrzegania i rozumienia sztuki, światopoglądem artystycznym oraz wyrastającą zeń postawą twórczą, a dopiero w drugiej kolejności może być ewentualnie uznana za dziedzinę artystyczną posiadającą swoją autonomię rodzajową, własne strategie, wzorce i hierarchie. Światopogląd ten i związana z nim postawa - nazwijmy ją „instalacyjną" - w uderzający sposób przypomina charakterystykę strukturalną-artystyczną sztuki intermedialnej, którą omówiłem wyżej na przykładzie wideo. Analogiczną odpowiedniość odnajduję też w relacji do sztuki multi- i hipermedialnej. Zbieżności i podobieństwa, które występują pomiędzy odpowiednimi aspektami wszystkich tych dziedzin, nie są przypadkowe. „Instalacyjność", która w obszarach pozamedialnych ma zasadniczo status postawy artystycznej, w sztukach (multi)medialnych tworzy ich fundament strukturalny.
Studium przypadku 2: rzeczywistość wirtualna jako interaktywne
multimedium / hipermedium
Za autora pojęcia Virtual Reality (1989) uważany jest Jaron Lanier (aczkolwiek liczne wcześniejsze użycia tego terminu, niekiedy w innych niż współczesny kontekstach pojęciowych, skłaniają niekiedy do określania Laniera mianem jedynie popularyzatora pojęcia VR). Wcześniej, w połowie lat siedemdziesiątych, Myron W. Krueger wprowadził termin Artificial Reality. Oba odnoszą się do działań ludzkich w kontekście cielesnych relacji z symulowanym światem. Substancja, z której są produkowane wirtualne rzeczywistości: kombinacja obrazów wideo, grafiki komputerowej i audiosfery elektronicznej, pozostająca pod kontrolą komputera, buduje zróżnicowane i bogate
a KAPITAŁ LUDZKI f[lk| I I JJJj "““"555! BB9
NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI I ^■■1 5 FUNDUSZ SPOŁECZNY
I—1 11 ^arsz^