5192605099

21

zasobów". Ten typ ograniczenia - przeciwny do istniejącego w gospodace kapitalistycznej, która jest ograniczona od strony popytu - prowadzi do następujących zjawisk: zasoby dóbr, w tym także dóbr inwestycyjnych, sa mniejsze niż popyt na nie; nabywca szuka sprzedawcy; brakuje siZy roboczej; gospodarka pracuje przy wysokim wykorzystaniu zdolności produkcyjnych (dostosowanych do zdolności najmniejszych w danym Z&ńcuchu zależności technologiczno-kooperacyjnych) i niewielkich rezerwach; krańcowy spoZeczny koszt produkcji jest wysoki; w caZości zapasów duży udziaZ maja nakZady, maZy zaś zapasy produktów. Niedobór jest wiec chronicznym stanem tradycyjnej, nie zreformowanej gospodarki socjalistycznej i przejawia sie na różnych rynkach: konsumpcyjnym, inwestycyjnym, zagranicznym, pracy. Uzależnienie od dostawcy ma wiec charakter systemowy, a przerwanie Zańcucha kooperacyjnego powoduje znaczne ujemne reakcje mnożnikowe w odlegZych ogniwach gospodarki.

2. Spójność logiki funkcjonowania systemu gospodarczego. bedacej wynikiem funkcjonowania gospodarki w warunkach niedoboru. Logika ta jest utrwalona przez-system instytucjonalny (wywodzący sie z uwarunkowań politycznych) oraz przez internalizacje prawideZ mechanizmów gospodarczych przez spoZeczeństwo. które wyksztaZca odpowiednie wartości i wzorce zachowań. Logika ta tworzy następujący zestaw cech systemu funkcjonowanie gospodarki: centralizacja decyzji o alokacji zasobów oraz o sposobie, wielkości i kierunkach rozdysponowania produkcji; przewaga administracyjnych środków oddziaZywa-nia na zachowania podmiotów gospodarujących nad środkami ekonomicznymi; zanik ekonomicznych mierników oceny dziaZal-ności gospodarczej i zastępowanie ich ocenami uznaniowymi; znaczna rola rozdzielnictwa i reglamentacji, co oznacza oderwanie tych ocen od rzeczywistych wyników, w tym także w sferze pZacowo-dochodowej i cenowej; osZabienie motywacyjnej funkcji pZacy oraz zanik "etosu pracy"; powstawanie "szarego" i "czarnego" rynku oraz korupcji zarówno w sferze rynku środków konsumpcj i, jak i produkcj i.