5194416499

76/18

ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6. N° 18 (1/2) PAN - Katowice PL ISSN 1642-5308

OBRÓBKA CIEPLNA STALIWA Cr - Mo - V PO DŁUGOTRWAŁEJ EKSPLOATACJI

G. GOLAŃSKI¹, J. KUPCZYK², P. WIECZOREK³, B. GAJD A⁴ Instytut Inżynierii Materiałowej. Politechnika Częstochowska, Al. Armii Krajowej 19, 42 - 200 Częstochowa

STRESZCZENIE

W pracy przedstawiono wpływ obróbki cieplnej na strukturę i własności staliwa niskostopowego Cr - Mo - V po długotrwałej eksploatacji. Wykazano, że wyżarzanie zupełne z odpuszczaniem, w badanym staliwie zapewnia uzyskanie struktury ferrytyczno - perlitycznej o wymaganej udamości. Natomiast struktura bainityczno -ferrytycznej zapewnia wysokie własności wytrzymałościowych, jednak przy niskiej udamości.

Key words: Cr - Mo - V cast Steel, regenerating heat treatment, impact energy WSTĘP

Długotrwała eksploatacja w podwyższonych temperaturach kadłubów i komór zaworowych wykonanych z niskostopowych staliw Cr - Mo i Cr - Mo - V powoduje w nich deformacje, pęknięcia oraz zmiany struktury obniżające własności mechaniczne. W wielu elementach drastycznie spada udamość znacznie poniżej wymaganego poziomu 27J, osiągając często wartość 6    10J oraz następuje wzrost temperatury

przejścia w stan kruchy powyżej temperatury otoczenia. Niekorzystne zmiany własności użytkowych staliwa w czasie długotrwałej eksploatacji przypisuje się głównie następującym zmianom w strukturze [1,2]:

♦    uprzywilejowanemu wydzielaniu węglików na granicach ziaren, a także zmianie morfologii i dyspersji wydzieleń:

♦    segregacji fosforu i innych pierwiastków śladowych do granic ziaren:

♦    rozpadowi obszarów perlitu lub/i bainitu.

^h dr inż., [e-mail]; ²¹ mgr inż., ³⁾ dr inż., ^4> mgr inż.

479