5194416503

Tabela 3. Wyniki pomiarów udamości i twardości po wyżarzaniu zupełnym Table 3. Measurements of impact energy and hardness after fuli annealing

Temp.,°C/	960/5/ 60 °C/h
czas, h/	700/4	720/4	740/4
chłodzenie	60 °C/h
KV, J	42	54	61
HV30	141	140	138

hartowanie bainityczne z odpuszczaniem pozwoliło uzyskać strukturę bainityczno -ferrytyczną z licznymi wydzieleniami węglików zarówno po granicach ziaren byłego austenitu, jak i po granicach listew bainitu (rys. 4). Ilość ferrytu, rozmieszczonego nierównomiernie w strukturze, określono na 22%. Struktura bainityczna w niskostopowych staliwach Cr - Mo - V zapewnia wysokie własności wytrzymałościowe i udamość KV > 100J. Ponadto gwarantuje najmniejszy spadek własności plastycznych w czasie długotrwałej eksploatacji w podwyższonych temperaturach [4], W badanym staliwie mimo otrzymania po obróbce cieplnej struktury bainitycznej, uzyskano niską udamość (tabela 4). Niską udamość odpuszczonej struktury bainityczno - ferrytycznej można przypisać wysokiej sumarycznej zawartości w badanym staliwie tzw. pierwiastków śladowych, pierwiastków silnie wpływających na kruchość. Długi czas odpuszczania umożliwia dyfuzję atomów pierwiastków śladowych do granic ziaren powodując obniżenie kohezji granic, przyczyniając się tym samym do wzrostu ich kruchości [5].

Rys. 4. Struktura bainityczno - ferrytyczną Cr - Mo - V staliwa Fig. 4. Ferritic - bainitic structure of the cast Steel

483