5213062566

zabawę badawczą, której pośrednią przyczynę, źródło stanowi charakterystyczna, jedna z głównych potrzeb psychicznych dziecka w okresie przedszkolnym - potrzeba poznawania otoczenia. W trakcie zabawy badawczej dziecko odkrywa bowiem nie znane mu dotychczas właściwości przedmiotów i zjawisk oraz związki między nimi.

Na skutek poleceń dzieci mogą czasem podejmowaó zabawę dydaktyczną lub ruchową, które to zabawy w całości zorganizowane są przez nauczyciela. Czasem również zabawa badawcza może byó inspirowana, lecz wówczas nauczyciel w ten sposób powinien do niej dzieci zachęció, aby stanowiła dla nich przyjemność i radość. Każdą z tych inspirowanych zabaw dziecko powinno wybrać dobrowolnie i wówczas spełni ona warunek swobody.

Zabawa według J. Huizingi jest bezinteresowna, ponieważ cele, którym służy, same znajdują się poza granicami bezpośrednio materialnych interesów |11 s. 23|.

Kryterium bezinteresowności wiąże się z autotelicznym charakterem zabaw, który podkreślało wielu psychologów. Zdaniem J. Piageta

"...każda zabawa ma charakter autoteliczny, gdyż jest czynnością skierowaną zasadniczo na siebie i trwającą w tym charakterze tak długo, jak długo zabawiający się kontempluje własną moc sprawczą, dopóki cieszy go traktowanie siebie jako przyczyny własnej aktywności..." (za B. Sułkowskim, 29 s. 12).

Autoteliczny charakter zabawy podkreśla też H. Wallon mówiąc, że "...mianem zabawy można określić wszelkie zajęcie, które nia ma żadnego innego celu poza nim samym..." (za R. Glo-ton, C. Clero llO s. 69l).

Bezinteresowność jest niezwykle ważną cechą zabawy. Dziecko nie podejmuje zabawy z myślą o jakichkolwiek korzyściach materialnych, ale kieruje się chęcią przyjemnego wypełnienia wolnego czasu.

Na cechę bezinteresowności zwraca uwagę M. Tyszkowa, która pisze, iż "...motywem zabawy nie jest osiągnięcie prakty-

46