Środkami działania wg S. Szumana są albo narządy (organy), albo narzędzia. W zabawach badawczych dzieci poznają zjawiska za pomocą manipulowania przedmiotami. W trakcie badania dzieci operują więc rękami i przedmiotami.
Najistotniejszym momentem przebiegu procesu działania, również w zabawie badawczej^ są skutki. S. Szuman wymienia skutki zewnętrzne^ czyli zmiany następujące w strukturze i właściwościach przedmiotu}oraz skutki wewnętrzne, czyli zmiany w strukturze i właściwościach organizmu;a szczególnie w mózgu. W zabawie badawczej dziecko zmierza do uzyskania informacji. Osiągnięcie tej informacji, a więc założonego celu(jest owym skutkiem zewnętrznym, którego pojawienie się wywołuje u dziecka nie tylko uczucie radości, przyjemności, ale także rozwija wyobraźnię, rozumowanie, przenosi myślenie na wyższy etap, pełni zatem funkcję rozwojową dla jego psychiki. Skutek zewnętrzny pociąga więc za sobą, w sposób naturalny, skutek wewnętrzny.
Plan działania przewiduje, zgodnie z S. Szumanem, co, w jakich warunkach, w jakim celu, jakimi sposobami i z jakim skutkiem będzie się czynniło. Dziecko nie planuje samej zabawy badawczej. Ona pojawia się z przypadku. W niej bawi dziecko sama czynnośó działania i odkrywania. W trakcie zabawy dziecko jednak znajduje schemat działania i dalsze Jego działania są wyborem spośród prawdopodobnych 1 nieprawdopodobnych możliwości.
2.1.2 Zabawa badawcza jako czynnośó poznawcza
Zebrany materiał badawczy pozwala uporządkować zabawy badawcze wg ich treści poznawczej w pięó grup z zakresu przyrody nieożywionej.
Pierwszą grupę stanowią zabawy, w których dzieci interesują się ruchami ciał materialnych oraz warunkami i przyczynami, na skutek których ciała poruszają się lub pozostają