zmiennością (21,2-25,2%). Na koniec III kwartału 2013r osiągnął wskaźnik 21,1%. Dolar umocnił swoja pozycję (2005-56,8%; 2010-60,4%) , w II kwartale 2013r.- 58,9%.9
Stopień umiędzynarodowienia euro jako waluty denominacji pożyczek transgranicznych jest niższy, zwłaszcza pożyczek udzielanych przez banki pochodzące spoza obszaru UGiW i dla pożyczkobiorców z innych obszarów geograficznych. W 2004 roku udział euro w denominagi tych pożyczek wynosił jak dotąd najwięcej tj. 35.3% (w tym czasie dolar uzyskał jedną z najniższych swoich not 51,7%), następnie rola euro zmniejszała się, dolara rosła i w rezultacie w ostatnim kwartale 2013 roku udział euro wynosił 14,2%, a dolara 69,2%.
Stosowanie przez państwa euro jako waluty referencyjnej jest w dużej mierze oparte o warunki geograficzne i instytucjonalne. Są to głównie kraje sąsiadujące ze strefą euro i kraje, które wprowadziły specjalne instytucjonalne ustalenia z UE lub jej państwami członkowskimi.
Do państw o systemach walutowych opartych na euro należą kraje UE nie będące członkami strefy euro, takie jak Dania, Litwa (dane na koniec maja 2014r.), uczestniczące w ERM II; Bułgaria, Chorwacja, Czechy, w których obowiązuje izba walutowa oparta na euro oraz Rumunia, stosująca kurs płynny kierowany z euro jako walutą referencyjną, a także kraje zobowiązane przez kryteria konwergencji do stosowania kryterium stabilności cen, jak Węgry, Polska, Szwecja. Drugą grupę stanowią kraje kandydujące oraz potencjalni kandydaci do członkostwa w UE, takie jak Kosowo i Czarnogóra, które dokonały jednostronnej euroizacji; Bośnia i Hercegowina, gdzie obowiązuje oparta na euro izba walutowa oraz kraje z kursem stałym lub płynnym kierowanym z euro w roli waluty referencyjnej (była Jugosłowiaoska Republika Macedonii).
Tabela 3.Kraje powiązane z euro za pomocą mechanizmów walutowych
REGION |
MECHANIZM KURSOWY |
KRAJE |
Kraje UE nienależące do strefy euro |
ERM II Izba walutowa oparta na euro Kurs płynny kierowany z euro jako walutą referencyjną Kurs płynny związany z kryterium stabilności cen |
Dania, Litwa, Bułgaria, Chorwacja, Czechy Rumunia Węgry, Polska, Szwecja, Wielka Brytania |
Kraje kandydujące oraz potencjalni kandydaci |
Jednostronna euroizacja Izba walutowa oparta na euro |
Kosowo, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina, |
9 Ibidem.
13