248
PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
Nr 9
sposób mniejszy lub większy wpływa dodatnio na podtrzymanie luku.
Próby te były również dla nas podstawą do dobierania różnych materjałów celem otrzymania odpowiednich elektrod otulonych. Elektrody takie udało nam się otrzymać po przeprowadzeniu całego szeregu doświadczeń i z niemi to już zostały wykonane doświadczenia II grupy.
II grupa doświadczeń.
W drugiej grupie doświadczeń chodziło nam o stwierdzenie, czy elektroda otulona własnego wyrobu, a więc i tania, może zastąpić kosztowną elektrodę fabryczną i w jakich wypadkach.
Sądziliśmy, że najlepsze rozwiązanie tego zagadnienia będzie można otrzymać, porównywując wytrzymałość spoiny z wytrzymałością spawanego materjału.
Pierwszemi próbami, jakim poddaliśmy spoiny wykonane naszemi elektrodami, były próby wytrzymałości na zrywanie i zginanie.
Do prób wytrzymałości na zrywanie używaliśmy dźwigni dwuramiennej, wykonanej we własnych warsztatach. Próby te wykonane były na próbkach z blachy 1,5 mm grubości, o kształcie i wymiarach, jak na rys. 1 w sposób
1 |
> | |
< 41__> | ||
-::- -<—7^- |
u_fł_ |
Rys. 1.
następujący: z arkusza blachy wycinano dwa kawałki o wymiarach ok. 70 X 150 mm. Następnie spawano je na styk bez ukosowania; z otrzymanego w len sposób kawałka blachy, rys. 2, odcinano paski o szerokości 11 mm Z pasków wykonywano próbki w ten sposób, aby spoina była zawsze na środku zwężonej części próbki. Wykonywaliśmy zazwyczaj próbki trzech rodzajów:
1) próbki, wycinane wprost z blachy niespawanej, aby móc ocenić wytrzymałość samego materjału;
2) próbki, wycinane z blachy spawanej ze szwem nienaruszonym;
3) próbki, wycinane z blachy spawanej ze szwem, spiłowanym do grubości blachy.
Pierwsze próby dla orjentacji wykonaliśmy na próbkach z blachy żelaznej, spawanych elektrodami Boehlera. Dały one wyniki, podane w tabeli poniższej:
Tabela 2,
Wytrzy małość N- Tef spoiny 1 kg/mm* |
Wytrzym. prób ze spoiną nienarusz. kg'mm2 |
Miejsce zerwania obok lub na spoin. |
Wytrzym. próbek ze spoin, spiłow. kg/mm2 |
Miejsce zerw. obok lub na spoin. |
1 35 |
33.5 |
obok |
31.5 |
obok |
2 37.7 |
33 |
31,5 |
Ił | |
3 33.5 |
31 |
31.5 |
łł | |
4 37 |
35,5 |
31.5 |
99 | |
5 33,5 |
34.5 |
31,5 |
H | |
6 1 34,5 |
35 |
na sp. |
31 |
99 |
7 ! |
36.5 |
M M |
31 |
99 |
Próby następne wykonaliśmy również na próbkach z blachy żelaznej, jednak spawanych elektrodami 22 mm z otuliną wg. dalej podanego składu. Dały one wyniki następujące:
Tabela 3.
Nr. |
Wytrzy małość próbek bez spoiny kg/mm2 |
Wytrzym. prób ze spoiną nienaruszoną w kg/mm2 |
Miejsce j zerwań, obok łub na spoin. |
Wytrzym. próbek ze spoiną spiłowaną w kg/mm2 |
Miejsce zerwania obok lub na spoin. |
1 ; |
38.3 |
37,5 |
obok |
30,5 |
obok |
2 i |
37,5 |
24,5 |
na sp. |
31,5 |
Ił |
3 ! |
37.5 |
37 |
obok |
31.0 |
yj |
4 |
38,3 |
37 |
i |
28,5 |
na sp. |
5 |
37.5 |
36,5 |
łł |
33 |
obok |
6 |
38.3 |
37 |
>9 |
32,4 | |
7 |
38.3 |
42,2 |
łł |
32,4 | |
8 |
37.5 |
41,7 |
łł |
32,4 |
99 |
9 |
1 : |
32.4 |
1
Chcąc poddać spoinę otrzymaną temi samemi elektrodami, co i w doświadczeniach powyższych, jeszcze większym naprężeniom, wykonaliśmy następne doświadczenia z blachą z miękkiej stali. Wyniki otrzymaliśmy następujące:
Tabela 4.
Nr. |
Wytrzymałość próbek bez spoiny kg/mm2 |
Wytrzymałość próbek ze spoiną spiłowaną kg/mm* |
Miejsce zerwania obok lub na spoinie |
1 |
59,5 |
59,5 |
obok |
2 |
60 |
60 |
99 |
3 |
59,5 |
62 |
ł» |
4 |
59,5 |
61,5 |
99 |
5 |
58,8 |
61,8 |
99 |
6 |
58,8 |
59,5 |
99 |
7 |
— |
59,5 |
99 |
8 |
— |
60 |
99 |
9 |
na sp. |
Wszystkie powyższe próby wskazywały, że wytrzymałość spoiny na rozerwanie wynosiła 100% wytrzymałości materjału macierzystego.
W doświadczeniach tych próbki zrywały się w miejscach oddalonych ok. 10—15 mm od spoiny, z wyjątkiem, rozumie się, wypadków, gdy zerwanie następowało na spoinie. Wnioskujemy stąd, że zrywanie nie następowało z przyczyny zbytniego nagrzania się materjału przy spawaniu w pobliżu spoiny, lecz dzięki przekroczeniu granic wytrzymałości macierzystego materjału.
Następną serją doświadczeń były doświadczenia na zginanie. Wykonywaliśmy je również początkowo z blachą żelazną 1,5 mm grubości, ze spoiną nienaruszoną. Paski blachy, szerokości od 5 — 150 mm usiłowaliśmy złamać na spoinie. W tym celu umocowywaliśmy je w imadle trzema różnemi sposobami:
1) umocowanie w odległości 10 — 30 mm od spoiny;
2) umocowanie tuż pod spoiną;
3) umocowanie na spoinie.
W pierwszym wypadku blacha pękała tuż nad miejscem umocowania. W drugim wypadku blacha pękała również tuż nad miejscem umocowania, jednakże pod, a nie na spoinie. W trzecim wypadku blacha pękała nad spoiną w odległości różnej — od 5 do 15 mm.
W doświadczeniach powyższych blacha pękała dopiero po wielokrolnem przeginaniu jej w jedną i drugą stronę. Wy* padki pęknięć na spoinie były rzadkością.