5487409267

%

P fi M l 00

11.

Rosjanie niedawno stworzyli podobną organizację — American Soviet Frienaahip, Tnc., która zajmuje się obecnie zorjanizowaniem szerokiej akcji odczytowej i która prze-dewszystkiem jest wartościov/ą dla sprawy rosyjskiej przez to, te skupia organizacyjnie corr-z większą lLczbę kluczowych osobistości i przedstawicieli świata uniwersyteckiego. American Friends of Poland powinns ?osi°dać oddziały we wszystkich ważniejszych miastach Stanów Zjednoczonych, r.le kierownictwo naczelne powinno byó scentralizowane. Do organizacji tej zaprosić potrzeba ludzi nietylko społecrenie Czy towarzysko czołowych, ale ludzi inteligentnych i myślących, ludzi, którzyby potrafili organizację tę wprowadzić na odpowiednie tory i nadać jej właściwy kierunek. Jest to sprawa bardzo ważna. American Friends of Poland mogłaby podjąć się również organizowania systematycznego masowych odczytów o Polsce, urządzanie meeting^fów, wielkich wieców, w których czołowi Amerykanie braliby udział, a Polonia Amerykańska w urządzaniu takich wieców mogłaby również współpracować. Organizacja ta mogła podjąć si? wydawania periodyków angielskich w sprawie polskiej. Takie n.p. T^dawnictwo jak Polish Review, wydawane obecnie przez PIC'a, mogłoby być z dużą korzyścią dla Sprawy Polskiej, przejęte przez American Friends of Poland. Firma American Friends of Poland wzmocniłaby znaczenie tego wydawnictwo, zwiększyłaby zrsięg czytelników i wogóle sprawiłaby, że wydawnictwo to oddać by mogło Polsce większe niż dotychczas korzyści.

(12) Potrzeba na nowo do życia powołać American Polish Chamber of Commerce. Sympatia, jaką w Ameryce wzbudza Rosja spowodowana została w dużej mierze zainteresowaniem pewnych wpływowych grup przemysłowców i kapitalistów, interesujących się przyszłym rynkiem rosyjskim. Grupy te już teraz przygotowują teren i starają się przekonać społeczeństwo amerykańskie, że Ameryks powinna współpracować z Rosją nietylko dzisiaj podczas walki z Niemcami, ale i po wojnie na polu żywej wymiany gospodarczej. Nie wszystkie jednak sfery kapitalistyczne w Ameryce zapatrują się sympatycznie na te projekty. Są takie, które mogłyby zainteresować się poważnie i rynkiem Srodkowo-europejskim. Ażeby te sfery odpowiednio poinformować i przekonać, potrzebna jest organizacja amerykańska, któraby już dzisiaj rozpracowywała ten problem i zaczęła skupiać te elementy, które dałoby się dla tej sprawy pozyskać.

Taka Izba Amerykańska dla spraw gospodarczych Polski, powstała w 1920r. dzięki* V inicjatywie pierwszego posła polskiego Lubomirskiego i Hipolit?. Gliwice. Poseł polski wówczas zaprosił odpowiednich kluczowych reprezentantów sfer gospodarczych Ameryki do stworzenia American Polish Chamber of Commerce. Przez szereg lat instytucja te. działał? sprawnie, przyczyniając się do rozwoju stosunków gospodarczych pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi i spełniając jednocześnie bardzo umiejętnie rolę biura informacyjnego dla spraw polskich wogóle. American Polish Chamber of Commerce wydawała przez szereg lat miesięcznik ilustrowany angielski poświęcony sprawom nietylko gospodarczym ale i kulturalnym i politycznym polskim. Miesięcznik ten zdobywał sobie coraz szersze grono płatnych prenumeretorów. Jednocześnie Polonia Amerykańska i organizacje polsko-amerykańskie chętnie abonowały ten miesięcznik w coraz większej liczbie egzemplarzy dla bibliotek, szkół i klubów amerykańskich, jako środek pierwszorzędnej propagandy dla Polski. Ta same Izba, ponieważ była instytucją amerykańską, do której prasa amerykańska miała zaufanie, potrafiła zamieszczeń w wydawnictwach amerykańskich i w prasie codziennej wiadomości o Polsce i o sprawach polskich. Tak się skłtda, że posiadam jeszcze cały szereg wycinków, ilustrujących tę wartościową akcję. Sprawy te znam bardzo dokładnie, gdyż przez kilka lat byłem Dyrektorem Wykonawczym tej instytucji. Największą zaletą tej Izby był fakt, że skupiała ona kluczowych przedstawicieli przemysłowego, handlowego i finansowego życia amerykańskiego.

Upadek tej Izby rozpoczął się wówczas gdy sfery polskie, które rzecz jasna, miały poważny wpływ na tę organizację, zadecydowały w poczuciu nagłej moccr-stwowości Izbę tę spolonizować. Fynik tej polonizrcji był taki, że członkowie amerykańscy przestali się interesować tą instytucją, a ostatni amerykański prezydent p. Stetson, zrezygnował. Zamknięto miesięcznLk "Poland” z olbrzymią stratą dla Sprawy Polskiej, a po kilku latach w chwili dla Polski najważniejszej, w momencie kiedy należało właśnie dążyć wszelkimi siłami do utrzymania tej instytucji — Izbę zamknięto.