2.1. Podstawowe papiery wartościowe
Wykształcenie się przez lata uniwersalnych instrumentów giełdowych, charakterystycznych dla wszystkich giełd światowych, umożliwia i ułatwia powolną konsolidację międzynarodowych rynków finansowych. Nie na wszystkich parkietach handel danymi instrumentami rozwija się w tym samym tempie. Niektóre z giełd wyspecjalizowały się zawieraniem transakcji terminowych, na innych tradycyjny handel akcjami odgrywa wciąż decydującą rolę. Aby zrozumieć różnicę między parkietami, opisywanymi w kolejnych rozdziałach, w tym miejscu zostanie przeprowadzona charakterystyka instrumentów na nich występujących. Zadaniem tego rozdziału będzie przedstawienie tych instrumentów, które są wykorzystywane w transakcjach giełdowych.
2.1.1. Akcje
„Akcja (stock, share) jest papierem wartościowym (dokumentem) oznaczającym prawo jej posiadacza do współwłasności firmy, która ją wyemitowała, czyli spółki akcyjnej”.67 Według definicji W. Bienia ,jest papierem wartościowym, stwierdzającym bezwarunkowe uczestnictwo jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, uprawniającym do partycypacji w zyskach w formie dywidendy oraz do majątku spółki w razie jej likwidacji”.68 „Akcja jest papierem wartościowym o określonej wartości nominalnej, będącej równą w stosunku do innych częścią kapitału zakładowego firmy”.69 „Akcja uosabia ryzyko właściciela.”70 „Jest papierem wartościowym o zmiennym dochodzie”.71 Stopa zwrotu z akcji to tzw. capital gain, tj. różnica między ceną sprzedaży i zakupu akcji.72
Według Kodeksu spółek handlowych dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie. Wszystkie akcje muszą mieć tą samą wartość nominalną, a łączna suma ich
67 W. Dębski, Rynek finansowy i jego mechanizmy, PWN, Warszawa 2001, s. 171.
68 W. Bień, Rynek papierów wartościowych, Difin, Warszawa 2004, s.103.
69 A. Sopoćko, Giełda papierów wartościowych, AWiM Mediabank S.A., Warszawa 1993, s. 33.
70 L. Dziawgo, Jak zarobić, czyli rzecz o inwestowaniu. Kontrakt, Szczecin 1992. s. 49.
72 W. Dębski, op. cit., s. 175.
18