5768085929

Czynności te mają także duży potencjał wychowawczy. Przy ich wykonywaniu dzieci uczą się planowania pracy, projektowania kolejności działań, właściwego doboru narzędzi i materiału, nabywają sprawność w posługiwaniu się określonymi urządzeniami, sprawność porozumiewania się w grupie i inne. Ważna jest przy tym troska nauczyciela o różnorodność działań i zadań, a także pozostawienie uczniom swobody w planowaniu i realizacji zadań.

Wiedza społeczna to druga kategoria zagadnień środowiskowych objęta programem nauczania-uczenia się o rzeczywistości otaczającej dziecko na poziomie klas początkowych. Dotyczy znajomości określonych grup, przedmiotów i zjawisk społecznych, ich cech i funkcji, wzajemnych relacji między nimi i stosunków grup i zjawisk społecznych ze środowiskiem przyrodniczym. Nadto, ze względu na fakt, że zagadnienia społeczne dotyczą również ludzi, w toku kształcenia środowiskowego uczeń poznaje niematerialne atrybuty środowiska społecznego, jego wartości etyczne i normatywne.

Zagadnienia te poznawane są na przykładzie wybranych środowisk społecznych według zasady od bardziej do mniej dostępnych bezpośredniemu kontaktowi, od struktur prostszych do przeżywania i rozumienia do bardziej złożonych i ogólnych.

Procedura poznawcza treści społecznych występujących w ramach kształcenia środowiskowego ucznia klas początkowych odbywa się również według przyjętego modelu, poczynając od doświadczania emocjonalnego poprzez nazywanie poznawanych zjawisk i procesów społecznych do umiejętności ich rozumienia i wyjaśniania oraz rozwijania zachowań społecznych. By proces ten odbywał się prawidłowo, możliwie wszystkie treści winny być osadzone w bezpośrednim doświadczeniu zmysłowym ucznia (np. poznanie funkcjonowania poczty poprzez wycieczkę do niej i wykonanie konkretnych czynności związanych z jej funkcjami, np. telefonowanie); poznawane poprzez rzeczywisty udział uczniów w określonych działaniach (np. praktyczne czynności dyżurnego w klasie); sprowadzone do wymiaru konkretnej egzystencji osób znanych i bliskich dziecku (np. poznawanie zawodów ludzi dorosłych poprzez rozmowę z konkretnym rodzicem któregoś z dzieci). Efektem kontaktów edukacyjnych ucznia ze środowiskiem społecznym jest nabycie umiejętności rozumienia takich kategorii pojęć społecznych, jak: wspólnota ludzka i miejsce dziecka w tej wspólnocie, więzi wewnętrzne między ludźmi, struktury społeczne, patriotyzm i inne oraz nabycie umiejętności poprawnych zachowań względem określonych grup ludzi, przedmiotów i instytucji społecznych.

86