Materiały do kursu STATYSTYKA I ZASTOSOWANI A KOMPUTERÓW - semestr zimowy 2000/2001.
Na zajęciach analizowane będą dane pochodzące z Polskiego Generalnego Sondażu Społecznego
Cele i problematyka PGSS_
Polski Generalny Sondaż Społeczny (PGSS) jest. od 1992 roku. powtarzanym badaniem zmian zachodzących w społeczeństwie polskim. Problematyka badań obejmuje główne nurty zainteresowań polskiej i światowej czołówki badaczy różnych dyscyplin nauk społecznych: socjologii, psychologii społecznej, nauk politycznych, ekonomii oraz aksjologii. W celu umożliwienia systematycznego badania trendów związanych z polity czną, ekonomiczną i społeczno-kulturową transformacją w Polsce, w programie PGSS położono nacisk na dokładną replikę większości pytań i wskaźników w kolejnych edycjach badania. Dane PGSS pochodzą z indywidualnych wywiadów kwestionariuszowych, realizowanych na reprezentatywnych próbach około 1650 dorosły ch Polaków (powyżej 17 roku życia). Połączone zbiory dany ch z pięciu badań zrealizowanych w latach 1992-1997 obejmują około 9 tysięcy zbadanych osób, a każda z nich jest charakteryzowana przez blisko 800 wskaźników społecznych.
W zbiorach, którymi będziemy posługiwać się podczas ćwiczeń przy' komputerach uwzględniono tylko część zmienny ch - podzbiór odpowiedzi na kilkadziesiąt pytań.
W PGSS położono duży nacisk na konstrukcję wskaźników umożliwiających badanie trendów w uwarstwieniu i nierów nościach społecznych w Polsce, obejmujących różne płaszczyzny położenia społeczno-ekonomicznego (dochody , zarobki, warunki życia), zawodowego (pozycje i role zawodowe, segmentacja ry nku pracy, bezrobocie), edukacyjnego i kulturowego (pochodzenie społeczne, struktura rodziny, zróżnicowania regionalne). Danym tym towarzyszą wskaźniki mierzące: subiektywną percepcję uwarstwienia i nierówności w Polsce, klasowe i warstwowe autoidentyfikacje. ocenę warunków życia własnych i rodziny oraz szanse na ich poprawę.
Wydzielona grupa pytań charakteryzuje poglądy i zachowania polityczne Polaków, obejmujące między innymi;
(a) zachowania wyborcze (wybory' parlamentarne i prezydenckie),
(b) percepcję polityki (zainteresowania polityką i życiem publicznym, preferowane cele polityki, ocena roli rządu w gospodarce i życiu społecznym),
(c) preferencje ideologiczne (opinie o komunizmie i socjalizmie, orientacje na skali lewica/prawica, tolerancja ideologiczna),
(d) oceny funkcjonowania systemu politycznego (opinie o funkcjonowaniu demokracji, zaufanie do głównych instytucji politycznych, społecznych i gospodarczych w Polsce, oceny wydatków budżetu na cele publiczne).
Międzynarodowa pozycja PGSS_
PGSS zdobył wysokie uznanie w oczach światowej czołówki badaczy nauk społecznych. W ciągu pięciu edycji badania, z danych (w postaci elektronicznej) i z publikacji PGSS (wydano 5 tomów' w j. angielskim i polskim) skorzystało wielu międzynarodowych badaczy, zatrudnionych w czołowych ośrodkach badań społecznych. Oceniamy, że wyniki PGSS należą obecnie do najczęściej cytowanych na świecie programów badań z nauk społecznych realizowanych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Posiadamy również informacje, że wyniki PGSS są także wykorzystywane w procesie kształcenia studentów w około 15 uniwersytetach w USA, Niemczech. Japonii i Norwegii.
Dane pochodzące z badań PGSS spełniają między narodowe standardy metodologiczne, czego dow odem jest ich elektroniczna archiwizacja przez 6 największych na świecie archiwów' wyników badań społecznych: Inter-University Consortium for Political and Social Sciences (1CPSR, University of Michigan USA), Zentarlarchiv fur Empirische Sozialforschung (ZA. Uniwersytet w Kolonii. Niemcy), The Ropper Center (University of Connecticut). Consortium for International Earth Science Information Network (CESIN, USA), The Data Archive (University of Essex. UK). TARKI Archive (Węgiy). Włączenie wyników badań do tych archiwów jest dla badaczy i użytkowników' jednoznacznym gwarantem najwyższej jakości i rzetelności naukowej danych.