WYKONANIE ĆWICZENIA
Przygotowanie próbki (wykonane w okresie przygotowania ćwiczenia)
Odważyć 2 g igieł sosny, albo trawy, albo zielonych liści. Próbkę homogenizować poprzez ucieranie w moździerzu z 10 ml acetonu i ok. 5 g bezwodnego siarczanu sodu. Supematant utworzony w moździerzu przesączyć przez filtr celulozowy 0,4 pm i ciecz zawartą w przesączu odparować w strumieniu sprężonego azotu, a suchą masę rozpuścić w eluencie, albo w izopropanolu (w ok. 1 - 2ml). Tak przygotowane próbki poddać analizie chromatograficznej.
Warunki dozowania, rozdzielania i detekcji
1. Ustawić stalą prędkość przepływu eluentu o składzie heksan MTBE : THF =
55:8:6,4, albo innym - wskazanym przez prowadzącego - w zakresie 0,5 do 1,5 ml/min (warunki izokratyczne, albo elucji gradientowej);
2. Ustabilizować warunki (stabilna linia podstawowa, powierzchnia sorpcyjna kolumny „zrównoważona” ze stosowanym eluentem), zmierzyć natężenie przepływu eluentu za pomocą cylinderka miarowego, albo przepływomierza;
3. Po ustabilizowaniu warunków rozdzielania, wprowadzić do kolumny 10 do 50 mikrolitrów roztworu próbki (w przypadku dozownika zaworowego wprowadzić do pętli dozującej co najmniej 2,5 krotność jej objętości w położeniu „load” rotora, stosując strzykawkę z płaską końcówką igły (!!!), a następnie szybko przestawić zawór w położenie „inject”, w przypadku dozownika membranowego wstrzyknąć próbkę bezpośrednio do strumienia eluentu za pomocą mikrostrzykawki);
4. Zbadać jak zmienia się retencja rozdzielanych substancji ze zmianą składu fazy ruchomej. Próbka zostanie poddana rozdzielaniu w kolumnie chromatograficznej typu CN, albo Si 60 w różnych warunkach tj. przy różnym składzie fazy ruchomej (np. heksan : MTBE : THF = 50:15:8; heksan : MTBE : THF = 51:19:10 i innych).
Przykładowy chromatogram rozdzielania chlorofili wyekstrahowanych z igieł sosny, otrzymany z zastosowaniem detektora UWIS/DAD (warunki rozdzielania zbliżone do optymalnych dla kolumny 250x4 mm typu CN 5 urn - heksan : MTBE : THF = 71,25 : 16,25 : 12,5).
OPRACOWANIE WYNIKÓW
Na podstawie zarejestrowanych chromatogramów należy obliczyć / wyznaczyć:
• współczynniki retencji k dla głównych składników badanej próbki (Jest to obiektywny parametr pozwalający porównać selektywność różnych układów chromatograficznych. W odniesieniu do konkretnej substancji wiąże on parametry eluentu i parametry fazy stacjonarnej). Współczynnik retencji k wyznacza się na podstawie chromatogramu korzystając z zależności zwanej równaniem elucji VR = V0 (1+k) lub tR = to (1+k), gdzie: VR tR - objętość, czas retencji określonej substancji, Vo,to- objętość, czas martwy kolumny
• na podstawie zależności wartości k poszczególnych substancji od składu eluentu: lg(k) = f (Xs) (Xs-ułamek molowy składnika polarnego w eluencie), albo lg (k) = f (Cs), (Xs, Cs - odpowiednio ułamek molowy, stężenie składnika polarnego w eluencie) po stwierdzeniu która z tych funkcji posiada
6