2
1. Metodologiczna specyfika nauk społecznych. Podstawowe orientacje teoretyczne i metodologiczne w socjologii (4 godz.)
1.1. metodologia jako nauka o nauce,
1.2. podstawowe podziały nauk: nauki formalne i nauki empiryczne, nauki przyrodnicze i nauki humanistyczne i społeczne,
1.3. specyfika rzeczywistości społecznej jako przedmiotu badań socjologii,
1.4. podstawowe orientacje teoretyczne i metodologiczne w socjologii: naturalizm vs humanizm, indywidualim vs holizm, konflikt vs consensus,
1.5. brak paradygmatu czy wiele paradygmatów,
1.6. metody w socjologii i ich wielość
1.7. metody, procedury i techniki
Zalecana literatura:
K. Ajdukiewicz, Podział nauk. [w:] Badania empiryczne w socjologii. Tyczyn 1997 t.I ss. 34-41
E. Babby, Badania społeczne w praktyce. PWN. Warszawa 2003. rozdz. 1-3 ss. 25-106 Ch. Frankfort-Nachmias, D. Nachmias, Metody badawcze w naukach społecznych. Zysk i S-ka (Poznań 2001), ss. 16-40
S. Nowak, Problematyka i metody badań, [w:] loc. cit. ss. 65-89 Literatura uzupełniająca:
E. Mokrzycki, Socjologia humanistyczna, [w:] Badania empiryczne.... ss. 46-57 K. Popper, Jedność metody w naukach przyrodniczych i społecznych, loc. cit. ss. 58-64
T. Sozański, Co to jest nauka? loc. cit. ss. 5-33 P. Sztompka, Teoria socjologiczna końca XX wieku. loc. cit. ss. 127-170 A. Wyka, W poszukiwaniu nowych wzorów badań społecznych. Loc. cit. ss. 117-126
S. Ziemski, Dwa typy badań naukowych, loc. cit. ss. 42-43 Najważniejsze pojęcia: nauka, nauki empiryczne i formalne, metodologia ogólna i szczegółowa, metoda dedukcyjna i indukcyjna, holizm, indywidualizm, naturalizm, humanizm, „perspektywa mar-sjańska”, współczynnik humanistyczny, rozumienie.
2. Elementy języka naukowego. Zmienne i ich rodzaje. Operacjonalizacja pojęć i wskaźniki w badaniach empirycznych. Hipotezy. (4 godz.)
2.1. zmienne i ich typy - klasyfikacja Lazarsfelda i Maentzla, klasyfikacja Stevensa
2.2. wskaźniki i proces operacjonalizacji,
2.3. twierdzenia i ich rodzaje,
3.4 .hipotezy i ich typy.
Literatura:
E. Babby, Badania społeczne w praktyce. Wyd. cyt. R. 5 ss. 140-171