5833210831

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2009 • Volume 45 • Number2 • 143-148

Praca oryginalna • Original Article

Karta Metody.

Podstawowy wynik analizy okresu postlaboratoryjnego

Jerzy Janecki

Instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN

Streszczenie

Celem pracy jest przedstawienie trzech podstawowych elementów postlaboratoryjnej analizy nie segregowanego zbioru wyników badań laboratoryjnych. Materiałem jest zbiór 96 131 wyników badania glukozy w dobrym laboratorium. Posłużono się oryginalną metodą JEG, która dostarcza cechy statystyczne rozkładu normalnego aproksymowanego do wygładzonego histogramu zbioru wyników GZR (Gausowski Zakres Referencyjny). Opisano praktyczną procedurę badania poprawności, która wykazuje, że zbiór mieści się w zakresie przyjętym za referencyjny. Odtwarzalność 252 podzbiorów dziennych cechuje się bardzo dobrym współczynnikiem zmienności WZ%=1,968, dużo lepszym od optymalnego błędu całkowitego TE_A% = 3,7. Przeprowadzono analizę po 19 podzbiorów odpowiednich 5-letnich klas wieku dla obu płci i opisano sposób zamiany wyników tej analizy na tabelę użyteczną w praktyce. Omówiono uzyskane wyniki i przedyskutowano je na tle doniesień z piśmiennictwa.

Method Card. Basic result of the post-laboratory analysis

Summary

The aim ofthis paper is a demonstration ofthe three main elements ofthe post-laboratory analysis ofa collection ofnon-selec-ted laboratory results. As materiał a set of 96131 results ofglucose examination in a good laboratory is taken. The original JEG method offers statistical features ofa normal Gaussian distribution approximated to the smoothed histogram ofthe data collection (called Gaussian Reference lntervals GRI). The practical procedurę ofthe trueness analysis is described showing that the distribution ofthe analyzed set is located inside limits taken as the reference. Reproducibility of252 daily subsets have a very good coefficient of variation CV%=1.968, much better than the optimal admitted total error TE_A% =3.7. Analysis of5-year age classes, 19 subsets for each sex is done and the procedurę of the construction ofa practical data table is described. Ali results are discussed and compared with the bibliography.

Słowa kluczowe: analiza postlaboratoryjna, poprawność, odtwarzalność, zależność wyników od wieku i płci Key words: post-laboratory analysis, trueness, reproducibility, age and gender dependence of results

Wprowadzenie

Postlaboratoryjna analiza zbioru wszystkich wyników konkretnego badania z określonego okresu czasu dostarcza szeregu informacji ważnych dla nowoczesnej analityki. Podstawowa jest możliwość zbadania poprawności wyników (trueness) w całym badanym okresie, przy czym cechy statystyczne zbioru porównuje się z zakresem uznanym za referencyjny. W kontakcie z pacjentami najważniejsza jest odtwarzalność wyników. Trzeba tu dobitnie podkreślić, że odtwarzalność postlaboratoryjna nie ocenia prawidłowości ustawienia automatów laboratoryjnych, jak w powszechnie stosowanej i nadal niezbędnej kontroli wewnętrznej (IQC), ale stałości rozkładu wydawanych z laboratorium wyników analizowanego parametru w badanej populacji. Zjawisko to jest ciągle jeszcze mało znane, a wyniki jego badań w dobrym laboratorium stale zaskakują faktyczną stałością tych rozkładów. Możliwe jest wreszcie określenie coraz popularniejszych ostatnio „norm laboratoryjnych” dla klas płci i wieku. Dokument zawierający komplet wyników badania takich trzech cech analizowanego parametru (poprawność, odtwarzalność, układ referencyjny dla klas płci i wieku) nazwano „Kartą Badania”. Powinna ona być wykonana przede wszystkim po pierwszym okresie stosowania konkretnej metody badania, a następnie kontrolowana w regularnych odstępach czasu. Pewne elementy Karty Badania warto kontrolować nawet codziennie. W niniejszej publikacji przedstawiony jest know how postępowania przy wykonywaniu Karty Badania metodą JEG, oparte na wieloletnim własnym doświadczeniu.

143