Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali
Nieżelaznych
Laboratorium, paw. A-2, p.304.
Wytop ołowiu ze szlamu z rozbiórki akumulatorów
I. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą stapiania materiałów ołowionośnych
uzyskanych podczas rozdziału złomu akumulatorowego na frakcję metaliczną i pastę
ołowianą.
II. Wykonanie ćwiczenia:
Odważyć na wadze analitycznej z dokładnością (ą 0.001 g) po dwie naważki następujących
substratów:
- 100 g szlamu akumulatorowego,
- 12 g wiórów (lub proszku) żelaza,
- 4 g węglanu sodu (Na2CO3)
- 4 g koksiku,
Odważone składniki wymieszać i wsypać do tygli. Próbki umieścić w piecu sylitowym
poziomym (Uwaga wszystkie czynności dotyczące pracy z piecem należy wykonywać
jedynie za pozwoleniem i w obecności prowadzącego !!! ) w temperaturze 1000 0C na czas
45 min i 90 min. Po wystudzeniu produkty procesu należy oddzielić i zważyć.
III. Opracowanie wyników (sprawozdanie):
3.1. Karta tytułowa ćwiczenia.
3.2. Podpisana przez prowadzących karta wyników pomiarowych.
3.3. Autorskie wprowadzenie teoretyczne.
3.4. Opis wykonania ćwiczenia.
3.5. Obserwacje własne.
3.6. Obliczenia stopnia uzysku ołowiu. Szlam zawiera 65,5 % ołowiu, który występuje w
postaci PbO  2,6 %, PbO2  19,9 % i PbSO4  43 %.
0
3.7. Na podstawie danych termodynamicznych obliczyć zmianę entalpii swobodnej D�GT i
lg KP dla reakcji redukcji
PbSO4 + 4 CO = PbS + 4 CO2
PbS + Fe = Pb + FeS
PbSO4 + Na2CO3 + CO = Pb + Na2SO4 + 2 CO2
w zakresie temperatur 500  1500 K.
Wyniki zestawić w tabelach oraz na wykresach zależności tych wielkości w funkcji
temperatury.
3.8. Przedstawić wnioski wynikające z przeprowadzonego eksperymentu i określić na ich
podstawie optymalne warunki przetopu szlamu akumulatorowego.
3.9. Stosowana literatura podczas sporządzania sprawozdania.
IV. Obowiązująca literatura:
[1] J. Szymański, Wtórne surowce metali nieżelaznych, Gliwice 1990,
[2] http://www.orzel-bialy.com.pl/procesy-produkcyjne.html
V. Główne zagadnienia obowiązujące na ćwiczeniach:
- schemat technologiczny przerobu złomu akumulatorowego na przykładzie Orzeł Biały
S.A.
- umiejętność zapisania reakcji zachodzących podczas stapiania szlamu akumulatorowego,
- znajomość następujących pojęć i umiejętność ich wyznaczenia(lub wyprowadzenia):
stopień uzysku metalu, entalpia swobodna reakcji, stała równowagi reakcji,
KARTA WYNIKOWA
Numer zespołu: Zespół: Data wykonania ćwiczenia:
1. Zestawienie naważek substratów procesu stapiania szlamu akumulatorowego
I wytop II wytop
Masa szlamu akumulatorowego, g
Masa Fe, g
Masa Na2CO3 , g
Masa koksik, g
Obserwacje własne z przeprowadzonego eksperymentu