1. Istota pojęć przedsiębiorca, przedsiębiorstwo, przedsiębiorczość
Przedsiębiorstwo- to jednostka organizacyjne, prowadząca działalność gospodarczą o
charakterze produkcyjnym, usługowym, handlowym bądz
budowlanym, wyodrębniona z
otoczenia pod względem organizacyjnym, ekonomicznym oraz prawnym.
Przedsiębiorca  może być nim jedynie właściciel środków produkcji, tworzy
przedsiębiorstwo, wprowadza postęp techniczny i nowe wyroby, zdobywa nowe rynki
zbytu, podejmuje różne decyzje organizacyjne dotyczące np. połączeń produktów;
spełnia on istotne funkcje organizatora produkcji, tzn. tworzenia nowych kombinacji
produkcyjnych.
Właściciel środków produkcji, który tworzy przedsiębiorstwo i nim zarządza, jest
przedsiębiorcą. Lecz przy oddzieleniu funkcji zarządzania od własności, nie pozwala na
jednoznaczne wskazanie przedsiębiorcy.
Przedsiębiorczość - to cecha działania zmierzającego do zapewnienia racjonalnej i
efektywnej koordynacji zasobów gospodarczych firmy. Przedsiębiorczość to zorganizowany
proces działań ukierunkowany w danych warunkach na wykorzystanie nowatorskiego
pomysłu w celu generowania korzyści. To zespół cech: opisujących szczególny sposób
postępowania człowieka. Przedsiębiorczość wyróżnia się:
" dynamizmem, aktywnością
" skłonnością do podejmowania ryzyka
" umiejętnością przystosowywania się do zmieniających się warunków
" postrzeganiem szans i ich wykorzystywaniem
" innowacyjnością
2. Przedsiębiorstwo: zakład: firma: spółka: zakład pracy: organizacja: podmiot
gospodarczy: jednostka gospodarcza.
Podmiot gospodarczy  osoba fizyczna, osoba prawna, lub jednostka organizacyjna
nieposiadająca osobowości prawnej, utworzona zgodnie z przepisami prawa, której przedmiot
działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej.
???
3. Atrybuty oraz kryteria wyodrębniania przedsiębiorstwa z ogółu podmiotów
uczestniczących w życiu gospodarczym
" Zaspokaja potrzeby innych jednostek gospodarczych poprzez sprzedaż swoich
produktów i usług
" Jest powołane do prowadzenia swej działalności w sposób trwały
" Dokonuje wymiany na zasadzie kupna i sprzedaży z innymi jednostkami
gospodarczymi lub osobami fizycznymi
" Posiada określone zasoby materialne i niematerialne, określone zasoby
kapitałowe pochodzące od właściciela, np. wartość przedsiębiorstwa, prawa
autorskie bÄ…dz
tez firmÄ™
" Posiada samodzielność decyzyjną
" Swoje koszty pokrywa przychodami
" Jest najczęściej instytucja zarobkującą, czyli stara się o maksymalizację zwrotu
zaangażowanego kapitału
Przedsiębiorstwo posiada następujące odrębności:
- Organizacyjną  posiada własną strukturę, określoną wielkość i
kulturÄ™ organizacyjnÄ…, zatrudnione w nim osoby podlegajÄ…
wspólnemu kierownictwu
- Ekonomiczną  przedsiębiorstwo dysponuje posiadanymi zasobami
na własne ryzyko/ odpowiedzialność, pokrywa swoje wydatki z
własnych przychodów uzyskanych ze sprzedaży wytwarzanych
produktów lub usług.
- Prawną - identyfikacja przedsiębiorstwa z przedsiębiorcą, który jest
podmiotem praw i obowiązków, m.in. podlega wpisowi do KRS,
określa ona zdolność do czynności prawnych
4. Kryteria klasyfikacji i rodzaje przedsiębiorstw
qð Wg wielkoÅ›ci
Średnie roczne Średnie obroty Suma aktywów
zatrudnienie netto  ml Ź (nie więcej niż) - ml Ź
MIKROPRZEDSIEBIORSTWA 1-9 2 2
MAA
E 10-49 10 10
ÅšREDNIE 50-249 50 43
DUŻE Powyżej Powyżej Powyżej
Wystarczy spełnienie jednego z powyższych kryteriów
qð Wg formy i charakteru wÅ‚asnoÅ›ci
żð Prywatne
- jednostki prywatne krajowe o różnej formie prawno  organizacyjnej]
- spółdzielnie
- jednostki prywatne z udziałem kapitału zagranicznego
- przedsiębiorstwa zagraniczne
żð Publiczne  w tym przedsiÄ™biorstwa komunalne i paÅ„stwowe
qð Wg z
ródła prawa regulującego ich działalność
żð PrzedsiÄ™biorstwa jednoosobowe
żð Spółdzielnie
żð PrzedsiÄ™biorstwa paÅ„stwowe
żð Spółki
Kodeks Cywilny
- cywilna
Kodeks Handlowy
- jawna
- partnerska
Spółki osobowe
- komandytowa
- komandytowo akcyjna
- z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółki kapitałowe
- akcyjna
qð Ze wzglÄ™du na zakres odpowiedzialnoÅ›ci
żð Spółki jednoosobowe  to spółki kapitaÅ‚owe, których akcje lub
udziały należą tylko do 1 właściciela
żð Spółka dominujÄ…ca  taka, która wywiera wpÅ‚yw na spółkÄ™ zależnÄ…
lub spółkę stowarzyszoną
żð Spółka zależna - to spółka, w której spółka dominujÄ…ca, bÄ…dz

spółka matka posiada powyżej 51% udziałów lub akcji, dlatego
spółka matka wywiera wpływ zarówno w przypadku działalności
jak i organów zarządzających spółka zależną.
żð Spółka stowarzyszona  spółka matka podejmuje decyzje dotyczÄ…ce
tylko działalności danego przedsiębiorstwa.
qð Wg z
ródła pochodzenia kapitału
żð Krajowe
żð Zagraniczne
qð Wg rodzaju prowadzonej dziaÅ‚alnoÅ›ci/ branży
żð Produkcyjne
żð UsÅ‚ugowe
żð Handlowe
żð Budowlane
qð Ze wzglÄ™du na ilość wykonywanej pracy umysÅ‚owej
żð PrzedsiÄ™biorstwa nisko zintelektualizowane
żð Åšrednio zintelektualizowane
żð Wysoko zintelektualizowane
qð Wg stopnia zastosowania technologii informatycznych
żð Sieciowe
żð Wirtualne
żð UczÄ…ce siÄ™
qð Wg zasiÄ™gu dziaÅ‚alnoÅ›ci
żð Lokalne
żð Krajowe
żð MiÄ™dzynarodowe
5. Formy prawno  organizacyjne i formy własności przedsiębiorstw
Øð PRZEDSI
BIORSTWO JEDNOOSOBOWE
- Jest prowadzone przez osobÄ™ fizycznÄ…
- Stanowi część składową majątku właściciela, tak, więc nie ma osobowości
prawnej
- Właściciel odpowiada za wszystkie swoje zobowiązania zarówno całym
majątkiem przedsiębiorstwa i tez swoim własnym
- Właściciel ma prawo do całego zysku osiągniętego przez firmę
- Ma pełne kompetencje decyzyjne, które mogą być delegowane w formie
pełnomocnictwa
- Do założenia przedsiębiorstwa nie jest wymagany kapitał zakładowy,
wystarczy fakt zgłoszenia działalności do ewidencji działalności gospodarczej
- W nazwie firmy znajduje się imię i nazwisko osoby prowadzącej działalność
- Występuje jasność praw i obowiązków, co umożliwia ewentualne szybkie
zmiany
- Charakteryzuje się niewysokimi kosztami założenia i prowadzenia działalności
łącznie z prowadzeniem prostych rozliczeń finansowo księgowych,
- Możliwości prowadzenia księgi przychodów i rozchodów, korzystanie ze
zryczałtowanych form opodatkowania, możliwość odliczenia podatku od wielu
wydatków związanych z prowadzona działalnością.
Øð PRZEDSI
BIORSTWA - SPÓA
KI
- Z ekonomicznego punktu widzenia spółka jest zrzeszeniem osób lub kapitału
celem prowadzenia działalności gospodarczej
- W sensie prawnym to umowa zawierana przez wspólników celem
prowadzenia wspólnego przedsiębiorstwa zarobkowego lub osiągania celu
gosp. w innej formie
Spółki osobowe Spółki kapitałowe
1. są prowadzone przez wspólników, na 1. są osobami prawnymi  są
których ciąży odpowiedzialność za właścicielami swojego majątku oraz
zaciągnięte zobowiązania dłużnikami swoich zobowiązań
2. nie są osobami prawnymi 2. występuje podatek od osób prawnych,
3. podatek dochodowy płacą tylko natomiast wspólnicy płaca podatek od
wspólnicy osiągniętych dochodów (np.
dywidendy)
Spółki: cywilna, jawna, partnerska, z.o.o., akcyjna
komandytowa, komandytowo-akcyjna
vð Spółka jawna
üð To każda spółka cywilna, która osiÄ…ga przychody ze sprzedaży w wysokoÅ›ci
400 tys. euro w przeliczeniu na polskÄ… walutÄ™, przez kolejne dwa lata
obrotowe
üð Jest uÅ‚omnÄ… osobÄ… prawnÄ…- ma zdolność do czynnoÅ›ci prawnych, czyli
może nabywać prawa majątkowe, zaciągać zobowiązania.
üð Istnieje tu wyodrÄ™bniony majÄ…tek spółki pochodzÄ…cy z wkÅ‚adów wÅ‚aÅ›cicieli,
a także nabyty w trakcie działalności spółki.
üð Każdy wspólnik odpowiada bez ograniczenia caÅ‚ym swoim majÄ…tkiem, z
uwzględnieniem tzw. odpowiedzialności subsydialnej - wierzyciel ma
prawo dochodzić swoich wierzytelności z prywatnego majątku wspólnika,
w momencie kiedy dochodzenie z majątku spółki jest nieskuteczne.
vð Partnerska
üð PowstaÅ‚a w celu ograniczenia odpowiedzialnoÅ›ci za zobowiÄ…zania w
wyniku prowadzenia profesjonalnej działalności partnerów lub osób
zatrudnionych w ich imieniu.
üð Dotyczy tzw. wolnych zwiÄ…zków - lekarze, prawnicy, aptekarze itp.
üð Umowa w formie aktu notarialnego
üð Może być prowadzona podobnie jak spółka z o.o., gdzie ustala siÄ™ osoby
odpowiedzialne za działalność przedsiębiorstwa, zaś pozostali wspólnicy
działają na zasadzie rady nadzorczej.
üð Może być również prowadzona jak każda spółka osobowa.
vð Komandytowa
üð Spółka. W której co najmniej 1 ze wspólników to jest Komplementariusz,
odpowiada bez ograniczeń, natomiast odpowiedzialność co najmniej
jednego jest ograniczona - komandytariusz
üð Umowa - akt notarialny
üð Spółka wpisywana do rejestru
üð UÅ‚omna osoba prawna
üð Firma spółki powinna zawierać nazwÄ™ Komplementariusz z dopiskiem
spółka komandytowa
üð SÅ‚uży do finansowania dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej
üð Komplementariusz reprezentuje spółkÄ™, prowadzi jej dziaÅ‚alność,
odpowiada za niÄ…
üð Komandytariusz odpowiada do wysokoÅ›ci kwoty komandytowej, zwolnieni
z odpowiedzialności w granicach wniesionego wkładu.nie prowadzą spraw
spółki, nie reprezentują jej, chyba że mają pełnomocnictwo. Mają prawo do
wglÄ…du w sprawozdania.
vð Komandytowo akcyjna
üð Jeden ze wspólników odpowiada bez ograniczeÅ„, natomiast
odpowiedzialność jednego - akcjonariusza - jest ograniczona.
üð Umowa w formie statutu
üð Minimalny kapitaÅ‚ 50 000 zÅ‚otych
üð Posiada Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, które wybiera
Komplementariusza. Podejmuje również uchwały dotyczące:
- Podziału, łączenia przed.
- Zbywania, zakupy bÄ…dz
dzierzawy składników majątkowych
- Podziału zysku, lub pokrycia strat
- Podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego
- Decyzje o emisji akcji lub obligacji
üð Obligatoryjnie - gdy powyżej 25 akcjonariusz - rada nadzorcza
vð Z ograniczonÄ… odpowiedzialnoÅ›ciÄ…
üð Handlowa spółka kapitaÅ‚owa z osobowoÅ›ciÄ… prawnÄ…
üð kapitaÅ‚ zakÅ‚adowy - wkÅ‚ady pieniężne i aporty
üð umowa - akt notarialny
üð obligatoryjnie ZARZ
D - 1 lub wieloosobowy, powoływany albo z grona
wspólników, albo z poza -kadencja trwa 5 lat, jeśli nie jest określona kończy
się zatwierdzeniem sprawozdania z działalności lub finansowego
üð ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW - organ uchwaÅ‚odawczy, każdy udziaÅ‚
jeden głos, uchwały zapadają większością głosów:
- Rozpatruje i zatwierdza sprawozdania
- Udziela absolutorium członkom zarządu
- Zbycie dzierżawa, podział majątku przedsiębiorstwa
- O podziale zysku, pokryciu straty
- O podniesieni kapitału zakładowego
üð RADA NADZORCZA - obligatoryjnie gdy powyżej 25 udziaÅ‚owców, a
kapitał większy niż 500 tys. złotych
vð Akcyjna
üð KapitaÅ‚ zakÅ‚adowy podzielony na akcje o równej wartoÅ›ci nominalnej
üð Odpowiada za swoje zobowiÄ…znia wyÅ‚Ä…cznie swoim majÄ…tkiem
üð Organy jak w z o.o., przy czym Rada Nadzorcza obligatoryjnie.
üð Akcja stanowi podstawÄ™ nabycia praw akcjonariuszy w spółce
üð Rodzaje akcji: imienne, na okaziciela, zwykÅ‚e, uprzywilejowane, co do
dywidendy, prawa głosu, udziału w zyskach z podziału majątku w
przypadku likwidacji.
üð KapitaÅ‚ zakÅ‚adowy może być podwyższony, albo przez
- Podwyższenie wartości nominalnej istniejących akcji
- EmisjÄ™ nowych akcji(subskrypcja prywatna, otwarta,
zamknięta)
Øð PRZEDSI
BIORSTWA  SPÓA
DZIELNIE
- jest dobrowolnym zrzeszeniem o nieograniczonej liczbie członków,
zmiennym składzie osobowym, zmiennym funduszu udziałowym,
prowadzącą działalność gospodarczą w celu zaspokojenia potrzeb
swoich członków
- dobrowolność zrzeszania i występowania powoduje zmienność
składu osobowego w przeciwieństwie do kapitału zakładowego w
spółkach
- jako główny cel działalności traktuje się zaspokajanie potrzeb
członków spółdzielni, wobec których prowadzenie działalności
gospodarczej jest tylko środkiem
- w spółdzielni występuje zasada demokracji zarządzania tzn., że
wszyscy członkowie maja takie samo prawo głosu
- jest osoba prawnÄ…, wymaga podpisania statutu
- jej działalność reguluje prawo spółdzielcze
- działa przez swoje organy: zarząd, walne zgromadzenie członków
spółdzielni.
Øð PRZEDSIEBIORSTWA PAC
STWOWE
- Osoba prawna
- Obecny jego kształt regulują 2 ustawy:
żð Ustawa o przedsiÄ™biorstwach paÅ„stwowych
żð Ustawa o samorzÄ…dzie zaÅ‚ogi przedsiÄ™biorstwa paÅ„stwowego
Na podstawie ustawy o przed. Państwowych wprowadzono następujące przymioty:
a) Samodzielność  wprowadziła uprawnienia organów zarządzających
przedsiębiorstwem do podejmowania decyzji w sprawach tego przed.,
ograniczając tym samym organy założycielskie w tej kwestii
b) Samofinansowanie  dotyczy zasady odrębności ekonomicznej,
czyli pokrywania swoich nakładów przychodami ze sprzedaży
c) Samorządność - to stwarzanie w przedsiębiorstwach samorządu
załogi przedsiębiorstwa państwowego, tj. ogólne zebranie
pracowników oraz rady pracownicze, umożliwiając tym organom
podejmowanie decyzji w sprawach kluczowych.
Specyficzna cechą przed. Państwowego jest oparcie i bezpośrednie wynikanie kompetencji
zarządczych w przedsiębiorstwie nie ze stosunku własności, lecz ze stosunku pracy  to
odróżnia je od innych form organizacyjno  prawnych w Polsce.
6. Cele działalności przedsiębiorstwa
W gospodarce rynkowej można wyróżnić jednostki gospodarcze,
których cele działania związane są z
- pomnażaniem kapitału, oraz te, które
- realizują szeroko rozumiane cele społeczne - przedsiębiorstwa non profit
(np. fundacje, instytucje kulturalne, charytatywne, sportowe,
przedsiębiorstwa spółdzielcze oraz niektóre przedsiębiorstwa publiczne)
Do najważniejszych celów przedsiębiorstw prywatnych należą:
1) maksymalizacja zysku,
2) maksymalizacja rynkowej wartości przedsiębiorstwa,
3) wzrost rozmiarów przedsiębiorstwa,
Cele zwiÄ…zane z
4) maksymalizacja sprzedaży (udziału w rynku),
maksymalizacjÄ… bogactwa
5) maksymalizacja zysku ekonomicznego,
właścicieli
6) zachowanie rentowności,
7) zmniejszenie kosztów,
8) rozwój przedsiębiorstwa,
9) zwiększenie innowacyjności,
10) przetrwanie przedsiębiorstwa,
11) uniknięcie problemów finansowych i upadłości,
Cele zwiÄ…zane z zapewnieniem
12) bezpieczeństwo istnienia (finansowe),
istnienia przedsiębiorstwa
13) zachowanie wypłacalności,
14) utrzymywanie płynności finansowej.
Cele przedsiębiorstw amerykańskich w stosunku do przedsiębiorstw japońskich:
USA Japonia
1. wzrost zysku 1. wzrost sprzedaży
2. stopa zysku w stosunku do kapitału 2. stopa zysku w stosunku do całego
akcyjnego kapitału
3. procent Zycku do podziału 3. wynagrodzenie
4. struktura kapitału 4. wartość dodana i wydajność pracy
5. obrót aktywów
7. Grupy interesów zainteresowane realizacją celów działalności gospodarczej
przedsiębiorstwa
- Głównym celem każdej organizacji, bez względu na charakter,
typ jest przetrwania (istnienie organizacji). Każda organizacja wyznacza pewne środki
ekonomiczne, organizacyjne, społeczne do realizacji celów.
- Ze względu na typy własnościowe i wpływ danego typu na
cele jednostki gospodarczej można wydzielić 6 form modeli prawno 
organizacyjnych przedsiębiorstwa:
vð PRZEDSI
BIORSTWO PRYWATNE BEZ WZAJEMNEJ SIA
Y ROBOCZEJ 
BIZNES FAMILIJNY
- Nie występuje podział na własność managera i pracowników;
- podział ma charakter rodzinny: jest wtórny;
- nie występuje konflikt, wszystkie czynności są traktowane równorzędnie, jako
potencjalne z
ródła wzrostu zysku;
vð PRZEDSI
BIORSTWO PRYWATNE JEDNOOSOBOWE
- występują 2 czynniki: praca i kapitał
- właściciel kapitału jest zarazem managerem, nie zatrudnia siły
najemnej- kadry managerskiej, gdyż brak jest oddzielenia własności
od zarzÄ…dzania
- są to małe zakłady (np. rzemieślniczy)
- występują 2 grupy przeciwstawnych interesów:
- gr. właścicieli  zainteresowane zwiększeniem zysku w dłuższym okresie czasu
- pracownicy  zainteresowani max. swoich płac.
Z zasady racjonalnego gospodarowania wynika, że każdy chce max. dochody lub
min. koszty. Występuje naturalny konflikt na tej bazie. Rozwiązanie tej
sprzeczności, to próby do opracowania systemów partycypacji. Polegają one na
uzależnieniu płac od wyników przedsiębiorstwa.
vð PRZEDSI
BIORSTWO, JAKO WA
ASNOŚĆ NA CZ
ÅšCIACH UA
AMKOWYCH
WA
AŚCICIELI (DO 10 WSPÓA
WA
AÅšCICIELI) - PARTNERSHIP
- od strony prawnej to spółki jawna lub z o.o., komandytowa, własność
jest w dyspozycji kilku osób fizycznych.
Cechy:
- niewielka ilość właścicieli (do 10 osób)
- przejrzysta struktura udziałów  są one znane - ile, kto wniósł do
przedsiębiorstwa
- sÄ… inwestorzy aktywni, zainteresowani interesem, rozwojem, zyskiem.
- Pojawia się kadra managerska najemna, a wynika to z zakresu działalności
gospodarczej. Kadrę tę należy traktować, jako najemna siła robocza z
wyższym wykształceniem.
Konflikty
- płacowy  struktura i wysokość płac między średnią klasą managerską
a pracownikami
- ścisłe uzależnienie płacy managerów od wyników ekonomicznych
przedsiębiorstwa
W grupie właścicieli powstają nowe konflikty interesów; które wiążą się z
czerpaniem dochodów przez właścicieli w 2 formach:
- wynagrodzeń  właściciel pełni np. funkcję członka rady nadzorczej zarządu.
- udziałów w zyskach i we wzroście wartości przedsiębiorstw, jako pochodnych
udziałów w kapitale zaangażowanym w firmie.
Sprzeczności te nie mają charakteru antagonistycznego; dopóki właściciele rozwiążą
przedsiębiorstwo w dłuższym okresie czasu, to nie ma konfliktów. Ale, gdy zmieni
się sytuacja na rynku, a w szczególności, gdy zagraża to jego istnieniu., niepewności
przyszłych zysków, to w tej grupie powstają konflikty (sens istnienia, przetrwanie).
vð PRZEDSI
BIORSTWO PRYWATNE, JAKO WA
ASNOŚĆ NA CZ
ÅšCIACH
UA
AMKOWYCH - CORPORATION
- to spółka akcyjna; przedsiębiorstwo, które dysponują dużym
kapitałem, duża skala działalności gospodarczej; występują 3 grupy
podmiotów:
vð wÅ‚aÅ›ciciele
vð managerowie
vð pracownicy
Każda z tych grup w korporacji odmiennie widzi swój interes, ma inne cele społeczno
ekonomiczne. Właścicieli możemy podzielić na:
- inwestorów aktywnych  mają znaczne udziały przedsiębiorstwa.
- inwestorów pasywnych  mają małe udziały własności lub równolegle inwestują w
inne przedsięwzięcia kapitałowe.
*Inwestorzy aktywni - motywuje ich cel  maksymalizacja stopy zwrotu kapitału; z tego
powodu są zainteresowani posiadaniem dużej ilości wpływów decyzyjnych. Dotyczą one
strategii nabycia majątku lub zbycia; podziału zysków. Zasiadają w Radach Nadzorczych, z
tego tytułu pobierają wynagrodzenie, mają wgląd w strategię, w stan ekonomiczno 
finansowy spółki, mają wpływ na wybór managerów.
* Dążą oni do pełnego wykorzystania 3 praw:
- posiadania akcji (bieżące użytkowanie)
- prawo rozporządzania (zamiana akcji, sprzedaż i kupno, darowizna)
- korzystania (korzyści)
*Inwestorzy pasywni  dostarczają kapitału, który umożliwia funkcjonowanie spółki;
w szczególności zainteresowani są prawem korzystania z kapitału  maksymalizacja stopy
zwrotu kapitału, który zaangażowano w kupno akcji, poprzez:
- dywidendy  przypadajÄ…ce na 1 akcjÄ™
- rozrost wartości akcji.
Aby zrealizować cel, potrzebna jest max zysku w dłuższym okresie czasu  to warunek
konieczny! Realizacja:
- obserwacja max dywidendy na 1 akcjÄ™
- wartość akcji na rynku kapitałowym
- działanie przez udział w Radzie Nadzorczej, kontrole decyzji;
- te cele nie muszą być konfliktowe, ale często są; ranga poszczególnych decyzji zależy
od struktury grup interesu.
*Najemna kadra managerska wysokiego szczebla  to Rada Nadzorcza ZarzÄ…du; jest
wybierana przez aktywnych właścicieli. Ich zadaniem jest dokonać transmisji celów
właścicieli aktywnych na język praktyki gospodarczej;
Cel tej grupy, to:
- zainteresowanie zachowaniem statusu quo- wpływa to na ich pozycję zawodową i
dochodowÄ….
Właściciel musi uaktywnić postawy grupy  oto sposoby:
- system partycypacji w zyskach przedsiębiorstwa
- wypłaca się nagrody w formie akcji przedsiębiorstwa  zmienia się struktura
własnościowa; mogą wpływać na cele i mogą korzystać z prawa własności.
*Pracownicy najemni  to kadra managerska niższego szczebla. Mają bardzo mały
wpływ na kształtowanie celów organizacji. Są opracowywane dla nich systemy partycypacji i
cele składają się z zagwarantowania podejmowania decyzji w zakresie warunków pracy.
Grupa dąży do wzrostu poziomu wynagrodzeń; może to spowodować skoordynowanie celów
przedsiębiorstwa.
vð SPÓA
KA PRACOWNICZA
-zorganizowana w formie spółki z.o.o lub spółki akcyjnej
-konflikt między dwoma czynnikami produkcji - kapitałem i pracą - pomiędzy
teraz
niejszością (płace), a przyszłością (zysk). Spółka ta stara się temu
zapobiegać uzależniając przyszłe dochody pracowników od przyszłej
wartości udziałów, których posiadaczami są wyłącznie pracownicy
vð PRZEDSI
BIORSTWO PAC
STWOWE, KOMUNALNE
- własność jest wspólna; środki produkcyjne należą do państwa; nie następuje
transmisja celów właściciela kapitału na cele szczegółowe.
- właściciel jest zainteresowany reprodukcją kapitału poprzez zysk w dłuższym
okresie czasu
- istnienie wynika z dodatnich zysków
- występuje sprzeczność między managerami a właścicielami; brak jest
wspólnego celu  max zysku
- państwo wprowadza twarde zasady finansowania: restrykcyjne
systemy ekonomiczno  finansowe w odniesieniu do tych przedsiębiorstw.
Systemy te mają stymulować zachowanie managerów i właścicieli, poprzez
wynagrodzenia. Wyjściem z tej sytuacji jest komercjalizacja, przekształcenie w
spółki Skarbu Państwa, a potem próba ich sprywatyzowania.
8. Racjonalność: efektywność: optymalność  istota zasady, sposoby mierzenia.
- kartki od faceta
9. Zasady działalności gospodarczej przedsiębiorstwa
Współczesne przedsiębiorstwa mają pewne cechy wspólne i odrębne. Są to cechy systemowo
zależne i niezależne. Do cech systemowo niezależnych  występują i obowiązują w każdym
systemie gospodarczym - zalicza siÄ™:
" Zasadę przedsiębiorczości  podejmowanie ryzyka, większa ekspansywność,
podejmowanie inicjatyw, wykorzystywanie szans rynkowych
" Zasadę innowacyjności  wprowadzanie innowacyjności, która obejmuje przede
wszystkim produkty, technologiÄ™, organizacjÄ™ i metody zarzÄ…dzania. Bez niej nie ma
rozwoju.
" Zasadę gospodarności- maksymalnej wydajności przy danych zasobach, bądz

minimalizacji kosztów.
" Zasadę równowagi finansowej - wynika z potrzeby utrzymania się w dłuższym
okresie na rynku. Przychody i koszty działalności muszą być, co najmniej sobie
równe lub przychody > od kosztów. Jeżeli jest inaczej, przedsiębiorstwo bankrutuje.
Do cech zależnych zalicza się:
" Zasada autonomii- wyraża się samodzielnością w ustalaniu planu gospodarczego,
podziału zysku. Ze względu na różny stopień interwencjonalizmu państwa, a także
powiązania koncentracyjno kooperacyjne z innymi jednostkami stopień autonomii
może być różny, dlatego nie można mówić, że w gospodarce przedsiębiorstwa są w
pełni autonomiczne, choć ta zasada w niej panuje.
" Zasada dochodowości maksymalizacji zysku  jest ona przyczyną aktywności
gospodarczej. Przed. Dążą do maksymalizacji zysku, jednak zysk nie stanowi
jedynego celu, gdyż szczególnie w warunkach dobrej sytuacji g gospodarczej
wyłaniają się motywy dodatkowe - pozycja na rynku, wartość przedsiębiorstwa.
" Zasada formy własności  w gospodarce kapitalistycznej dominuje własność
prywatna, ale są też własności publiczne, które podlegają władzom komunalnym i
państwowym.
10. Forma prawno organizacyjna, a forma własności przedsiębiorstwa.
Forma prawno organizacyjna przedsiębiorstwa nie musi być ściśle związana z określoną
formą własności, np. przedsiębiorstwo w formie spółki akcyjnej w zależności od właścicieli
akcji może występować w różnych formach własności, tj. jako własność państwowa,
komunalna, prywatna osób prawnych i fizycznych lub mieszana. W szczególnych formach
prawno organizacyjnych rozróżnia się m.in.: przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie,
przedsiębiorstwa spółek, przedsiębiorstwa(zakłady, gospodarstwa) osób fizycznych ( w tym
rzemieślników).
11. Zakres i przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorstw, jako kryterium
ich klasyfikacji
Z punktu widzenia statystyki gospodarki, bardzo istotne znaczenie ma podział
przedsiębiorstw według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Klasyfikacja ta
systematyzuje w sposób hierarchiczny wszystkie działalności występujące w gospodarce
narodowej z punktu widzenia przedmiotowego. W ramach PKD wyodrębnia się 17 sekcji, 60
działów, 222 grupy, 503 klasy i 647 podklas. Poniższa tabela zawiera nazwy 17 sekcji
Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Oznaczenie Nazwa sekcji PKD
sekcji PKD
A. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
B. Rybołówstwo i rybactwo
C. Górnictwo i kopalnictwo
D. Przetwórstwo przemysłowe
E. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energiÄ™ elektrycznÄ…, gaz i wodÄ™
F. Budownictwo
G. Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli
oraz artykułów użytku osobistego i domowego
H. Hotele i restauracje
I. Transport, gospodarka magazynowa i łączność
J. Pośrednictwo finansowe
K. Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
L. Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiÄ…zkowe ubezpieczenia
społeczne
M. Edukacja
N. Ochrona zdrowia i opieka społeczna
O. Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna
P. Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników
Q. Organizacja i zespoły eksterytorialne
12. Potencjał przedsiębiorstwa i jego składniki.
Potencjał przedsiębiorstwa  to zasób możliwości, zdolności, sprawności, mocy i wydajności
przedsiębiorstwa wraz z umiejętnością korzystania i tworzenia optymalnych kombinacji
zasobów.
Formy potencjału przedsiębiorstwa:
- rozwojowy
- rzeczowy
- pracy
- finansowy
- kierowniczy
- strategiczny
Głównym czynnikiem kształtującym potencjał przedsiębiorstwa jest kapitał, który jest
nośnikiem sprawnego i efektywnego działania.
Kapitał  nagromadzone dobro służące do rozwijania produkcji oraz zasoby pieniężne
niezbędne do tej produkcji.
Kapitał  wartość mająca zdolność wzrostu.
Zasób przedsiębiorstwa  jest to każdy znajdujący się w dyspozycji przedsiębiorstwa czynnik
wytwórczy, który może być wykorzystany w procesie produkcji i wymiany.
Rodzaje zasobów:
- ludzkie  pracownicy wraz z umiejętnościami i doświadczeniem
- naturalne  dobra dane przez naturÄ™
- kapitałowe  rzeczowe składniki procesów wytwórczych oraz środki finansowe
Wyróżniamy:
- środki pracy  maszyny, instalacje, urządzenia, za pomocą których wytwarzane są
produkty i usługi
- przedmioty pracy  surowce i półfabrykaty, które służą do produkcji dóbr
Podział kapitałów ze względu na okres zużywania:
- kapitał obrotowy  wyczerpuje się całkowicie w trakcie jednego cyklu produkcyjnego
- kapitał trwały  wykorzystywany jest stopniowo w trakcie funkcjonowania
przedsiębiorstwa
Rozpatrując kapitał jako z
ródło finansowania majątku, wyróżniamy:
- kapitał własny
- kapitał obcy
13. Ruch okrężny kapitału w przedsiębiorstwie.
 Wskazuje on na przekształcenie się środków z jednej formy na inną, z różnych stadiów
produkcji, usługi i obrotu. To pojęcie abstrakcyjne, ale wyraża rzeczywiste procesy
produkcyjne, które zachodzą w przedsięb. w danym czasie.
Środki obrotowe przedsięb. - są w nieustannym ruchu i przechodzą kolejno przez takie fazy:
- faza zaopatrzenia
- strefa produkcji
- faza zbytu.
W ruchu tym zmieniają swoją postać naturalna, przybierając formę pieniężną,
produkcyjnÄ…, materialnÄ….
~~FAZY w ruchu okrężnym:
1. Faza zaopatrzenia - Przedsiębiorstwo wydaje swoje środki pieniężne na zakup
przedmiotów pracy, które przeobrażają się w towar, zapasy materialne do produkcji.
Śr. obrotowe przyjmują postać rzeczową i ze sfery obiegu przechodzą do sfery
produkcji
2. Sfera produkcji  przedmioty pracy znajdują się w następujących postaciach:
" prod. niezakończona
" nakłady na opanowanie nowej produkcji.
Po zakończeniu tej fazy produkcji, prod. niezakończona przekształca się
w wyroby gotowe (nowe towary, produkty, usługi), których wartość jest większa niż śrdków
zaangażowanych na początku.
- środki wytworzone zachowują postać rzeczową; opuszczają sferę produkcji i przechodzą do
sfery obiegu.
3. Sfera obrotu  sprzedaż wyrobów gotowych  czyli zamiana środków towarowych na
pieniężne.
Środki trwałe  reprodukcja środków trwałych jest problemem; jest ona realizowana w 3
stadiach:
a. zużycie materialne środka  dotyczy produkcyjnego wykorzystania śr. trwałych
b. amortyzacja  tworzy rezerwę pieniężną
c. odtworzenie  polega na przemieszczeniu wart. śr. trwałych w nowe śr. trwałe.
W literaturze może być inny schemat reprodukcji śr. trwałych; może mówić o
inwestowaniu, zużyciu ale i o sprzedaży.
14. Metody wyceny wartości przedsiębiorstwa + Wielkości ekonomiczne, których
znajomość jest niezbędna do obliczania wartości przedsiębiorstwa
poszczególnymi metodami.
vð MajÄ…tkowe - szacujÄ… wartość na podstawie wartoÅ›ci majÄ…tku przedsiÄ™biorstwa
1. Bilansowa; Wm = aktywa - zobowiązania; wada - nie mówi czy
majÄ…tek jest dobrze wykorzystany
2. Odtworzeniowa - określa się nakłady finansowe, jakie należałoby
ponieść, tak aby odtworzyć identyczny majątek.
3. Likwidacyjna/ upłynnienia - ile możnaby uzyskać ze sprzedaży
przedsiębiorstwa
vð Dochodowe - jakie dochody przedsiÄ™biorstwo osiÄ…ga teraz lub mogÅ‚oby osiÄ…gać w
przyszłości
1. DCF - dyskontowane przepływy pieniężne:
CFn Å" q
WR =
r - q
Gdzie: 1. Przychody
WR - wartość rezydualna 2. Koszty
q - tempo rozwoju 3. Zysk brutto
r- stopa dyskonta 4. Podatek
CF- strumień pieniądza na ostatni rok 5. Zysk netto
6. +amortyzacja
7. -nakłady
Cash flow
Wd=sumach + WR
2. Mnożnikowa - przyjmuje się wartość odpowiedniego
przedsiębiorstwa działającego na giełdzie
Cena 1 akcji x zysk na akcji x ilość
vð Mieszane - poszukujemy kompromisu miÄ™dzy zaletami i wadami wczeÅ›niejszych
1. Metoda niemiecka - W=( Wd+ Wm)/2 - średnia arytmetyczna
metody majÄ…tkowej i dochodowej
2. Metoda szwajcarska - W = (2Wd + Wm)/3 - średnia ważona