606616568

118 KS. ANDRZEJ KOWALCZYK

nośnie powołania uczniów, wypowiedzi na temat stosunku Jezusa dc Prawa, na temat samego Prawa, ostrzeżenia przed fałszywymi prorokami itd. Ponadto między niektórymi perykopami sąsiadującymi ze sobć nie widać wyraźnych powiązań logicznych. Istnieje dziesiątki struktuj kazania. Spośród nich możemy wyodrębnić kilka typów, a mianowicie struktury o układzie liczbowym, struktury koncentryczne, struktury m zasadzie analogii.

Cechą charakterystyczną struktur o układzie liczbowym jest powtarzanie się pewnych stałych ilości sekcji w poszczególnych częściach kazania, względnie podział na części, który daje liczbę mającą w tradycji biblijnej symboliczne znaczenie, np. 3-5-7. Przykładem może być struktura podana przez W. C. Allena¹. Dzieli się ona na siedem części: 1. Dziewięć błogosławieństw (5, 3-12); 2. Dwie metafory o uczniach (5. 13-16): 3. Chrześcijaństwo i Prawo: a. Zasada (5, 17-20); b. Pięć ilustracji (5, 21-48); 4. Trzy ilustracje chrześcijańskiej sprawiedliwości (6, 1-18)' 5. Trzy zakazy (6, 19-34; 7, 1-5; 7, 6); 6. Trzy przykazania (7, 7-12. 13-14. 15-23); Zakończenie: przypowieść o dwóch domach (7, 24-27).

Th. S o i r o n² wyodrębnia w kazaniu pięć części: trzy główne, zawierające każda po siedem sekcji, oraz wstęp i zakończenie. Także na pięć części dzieli kazanie J.-M. Lagrange³, ale według niego mamy: dwie części główne, część dodatkową zawierającą ostrzeżenia, oraz wstęp i zakończenie.

Struktury koncentryczne odróżniają się od innych tym, że albo części w strukturze są ułożone paralelnie tworząc układ symetryczny typu: a-b-a, względnie a-b-b-a, albo zasada koncentryczności jest w inny sposób zastosowana. Taką strukturę proponuje Fr. G r a w e r t⁴. Według niego kazanie aż do logionu o złotej regule wyłącznie (7, 12) można podzielić na osiem sc-kcji, których syntezami okażą się poszczególne błogosławieństwa. Błogosławieństwa i odpowiadające im sekcje są uporządkowane w kolejności odwrotnej, tzn. pierwszemu błogosławieństwu odpowiada ostatnia sekcja itd.

Inaczej jest według S. Galio⁵. Uważa on, że przepisy o wymaganej przez Boga sprawiedliwości i świętości są w kazaniu u Mt wyłożone koncentrycznie w czterech cyklach, z których każdy posiada taką samą konstrukcję: najpierw mówi się o miłości bliźniego (5, 21-32; 5,38-48; 7, 12-14), a potem o miłości Boga (5, 33-37; 6, 1-34; 7, 7-11; 7, 15-23). Każdy

1

   W.C. Allen, A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel ac-cording to S. Matthew, Ediniburgh 1911, 37.

2

   Th. Soiroir, Logia: Die Logia Jesu. Eine literarkritische und literarge-schitliche Untersuchung zum synoptischen Problem, Munster in. W. 1916, 120 n.

3

   J.-M. Lagrange, Erangile selon saint Matthieu, Pa.ris 1927, 77.

4

   Fr. G r a w e r t, Die Brgpredigt nach Matthaus auf ihre aussere und innere Einheit untersucht, Marburg 1900, 66.

5

   S. Galio, Structura sermonis montani, VD 27, 1949, 257—269.