606616982

OROANIZACJA NACZELNYCH WŁADZ BIBLJOTECZNYCH 17

pośrednio podległego (zob. dekret Naczelnika Państwa z 7 lutego 1919 r. «o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaljami», Dz. P. P. P. Nr. 14, poz. 182). Równoważny temu — wedle cytowanej opinji francuskiej — urząd bibljoteczny jest u nas ciągle nieziszczonym palącym postulatem.

Z przykładów organizacji centralnej w innych państwach pozwalam sobie wybrać — na podstawie dostępnego mi mate-rjału — kilka charakterystycznych.

Włoskie Regolamento z 28 października 1885 r. przyznało wszystkim bibljotekom państwowym, czy to narodowym czy uniwersyteckim, samodzielność z udziałem fachowej consiglio di direzione u boku prefektów bibljotek, przyczem w sprawach administracyjnych, katalogowych, personalnych i dyscyplinarnych nawet dyrektorzy bibljotek uniwersyteckich (prefekci) są samodzielni i komunikują się bezpośrednio z ministerstwem (Miinzel, Das italienische Regolamento v.J. 1885, w Z.f. B. 1890, str. 237).

Podobnie autonomję wszystkim bibljotekom państwowym, nie wyłączając uniwersyteckich, zależność tylko od Ministerstwa (Spraw Wewnętrznych), przy komunikowaniu się z niem za pośrednictwem poszczególnych kolegjów kuratorów, mianowanych^ przez królową, nadaje prawodawstwo holenderskie (Revue des Bibliotheques 1904, str. 215—216).

Związek Sowiecki rozstrzygnął sprawę w sensie jak-najbardziej centralistycznym dekretem Sownarkomu z 4 listopada 1920 r., ustanawiającym Centralną Komisję Bibljoteczną mię-dzyministerjalną, jako urząd przy Narkomprosie (Ministerstwie Oświecenia), z przewagą członków tego ostatniego (czterech na siedmiu), przyczem bibljoteki naukowe specjalnie podlegają Oddziałowi Bibljotek Naukowych przy Akademiczeskom Centrie Narkomprosa, a zarządzenia o charakterze ogólnym tego urzędu bibljotecznego podlegają zatwierdzeniu Centralnej Komisji Bibljo-tecznej (Sbornik Postanowlenij i Rasporiażenij Centralnoj Biblio-tecznoj Kpmmissii, Wypusk I, Gosizdat 1921).

Mniej dostosowaną w tym punkcie do potrzeb życiowych jest pruska organizacja centralna w Ministerstwie Oświaty (to samo i w innych państwach związkowych Rzeszy). Uzależnia ona wszystkie książnice państwowe od Ministerstwa, które komunikuje się z niemi za pośrednictwem specjalnych kuratorjów.

FAZEGLĄO BiaUQTEC2kV I, 1927.    2