dr Elżbieta Niezbecka
Uniwersytet Marii Curie-Sklodowskiej w Lublinie
Roszczenie o odsetki a sądowa waloryzacja świadczeń pieniężnych
I. Nowelizacja kodeksu cywilnego, przeprowadzona ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321), w zasadniczy sposób zmieniła podejście do zagadnienia wykonywania zobowiązań pieniężnych. Przełamana została - obowiązująca zresztą i w chwili obecnej - zasada nominalizmu, która w dość bezwzględny sposób rządziła wykonywaniem tych zobowiązań. Przepisy art. 3581 § 2 i 3 k.c. pozwalają na przeprowadzenie waloryzacji świadczenia pieniężnego przez same strony w umowie lub przez sąd stosownym orzeczeniem. Problematyka waloryzacji w naszym ustawodawstwie jest więc stosunkowo nowa, a właściwa interpretacja aktualnie obowiązujących przepisów ma duże znaczenie i może w istotny sposób rzutować na praktykę stosowania prawa w tym zakresie. Nieliczne publikacje1 a ten temat stanowią dopiero zaczątek dyskusji odnośnie wielu zagadnień, powstających na tle lub pozostających w związku z waloryzacją.
Wydaje się jednak, że rozstrzygnięcie poszczególnych problemów jest jednak uzależnione od uprzedniego określenia charakteru prawnego uprawnienia do żądania waloryzacji świadczenia pieniężnego. W literaturze i orzecznictwie problem ten jest ujmowany rozmaicie. T. Wiśniewski konstruuje „stan waloryzacyjności, w ramach którego wierzyciel uzyskuje możność wytoczenia powództwa"2. Zdaniem R. Tollika3 uprawnienie z art. 3581 § 3 k.c. nie ma charakteru roszczenia, lecz jest prawem kształtującym, które nic ulega przedawnieniu, lecz wygasa. Sąd Najwyższy natomiast odmawia powyższemu upraw-
43