6307877620

GEODEZJA • TOM 11 • Zeszyt 1/1 • 2005

Tadeusz Zbigniew Dworak*, Beata Hejmanowska**, Krystian Pyka** BIBLIOGRAFIA PRAC NA TEMAT

TELEDETEKCYJNYCH METOD KONTROLI ŚRODOWISKA OPUBLIKOWANYCH PRZEZ AUTORÓW W LATACH 1977-2005*

1. Wstęp

Ściśle ujmując, termin „metody teledetekcyjne", zwłaszcza w zastosowaniu do kontroli środowiska (naturalnego i antropogenicznego), pojawił się ponad 30 lat temu, chociaż początki teledetekcji są znacznie wcześniejsze. Już w II połowie XIX wieku pojawiły się fotograficzne, a potem fotometryczne metody astrofizyczne będące też przecież zdalnymi. Szczególnie spektakularne było wykonanie pod koniec XIX wieku pierwszych zdjęć Marsa w trzech przedziałach widmowych (czyli wielospektralnych): widzialnym, podczerwonym i nadfioletowym, dzięki czemu udowodniono ponad wszelką wątpliwość istnienie wokół tej planety otoczki atmosferycznej.

Po I wojnie światowej zdemobilizowani piloci brytyjscy sfotografowali z samolotów powierzchnię niemal całej Anglii [1]. Na zdjęciach tych dzięki różnicom fototonu roślinności bądź gleby zostały zidentyfikowane niemal wszystkie starożytne drogi rzymskie, które normalnie nie były rozpoznawalne na powierzchni gruntu. Sukces ten zachęcił uczonych do wykorzystania zdjęć lotniczych w archeologii, a potem - w fotogrametrii i wreszcie w kontroli środowiska.

Podejmowano się również badań optycznych własności atmosfery, co doprowadziło do wykorzystania tych metod do określaniu stanu zapylenia powietrza. Obecnie znamy wiele różnorodnych metod optycznych służących kontroli jakości powietrza: fotograficznych, fo-tometrycznych, Udarowych, spektrofotometrycznych.

Metody te mogą być zresztą zastosowane do każdego ośrodka rozciągłego, a więc także do wód, głównie powierzchniowych. Niektóre z nich mogą być ponadto wykorzystane w ocenie stanu gleb i roślinności, przy czym nie musimy się wcale ograniczać do przedziału widzialnego promieniowania elektromagnetycznego, które w pewnym sensie okazało się uniwersalnie użyteczne w monitoringu środowiska.

Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Zakład Kształtowania i Ochrony Środowiska

Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Zakład Fotogrametrii i Informatyki Teledetekcyjnej

Praca została wykonana w ramach badań własnych AGH nr umowy 10.10.150.728