6355536820

1.2. CEL BADAŃ

Głównym celem opracowania jest poznanie wpływu dróg, szczególnie polnych na funkcjonowanie środowiska przyrodniczego w obszarze użytkowanym rolniczo. Na obszar badań wybrano Pogórze Ciężkowickie, na terenie którego do badań szczegółowych wytypowano dwie reprezentatywne jednostki naturalne - zlewnie.

Testowana będzie hipoteza robocza, zakładająca, że sieć dróg jest częścią sieci odwadniającej i ma znaczący wpływ na procesy geomorfologiczne i hydrologiczne zachodzące w zlewni. Pozytywny wynik hipotezy pozwoli na włączenie sieci drogowej do modeli opisujących spływ powierzchniowy.

Twórcy modeli odpływu nie łączą sieci dróg i naturalnej sieci odwadniającej w jeden parametr. Jest to zrozumiałe w obszarach o małej gęstości dróg. W Polsce jest to podejście błędne, lecz brak jest podstaw do przyjęcia innych rozwiązań. Praca ma dostarczyć podstawowego materiału dokumentacyjnego.

Cele nadrzędne i charakterystyka oczekiwanego efektu końcowego to:

1.    Kompleksowe studium skutków funkcjonowania dróg polnych w krajobrazie Pogórza Ciężkowickiego od połowy XIX wieku.

2.    Opracowanie metodyki pozwalającej na uwzględnienie dróg w naturalnym systemie drenażu zlewni oraz wprowadzenie dróg do modelu opisującego odpływ ze zlewni pogórskiej.

Cele główne realizowane będą poprzez cele cząstkowe:

1.    Opracowanie mapy dokumentującej gęstość dróg na Pogórzu Ciężko-wickim (na podstawie mapy topograficznej w skali 1:10 000) oraz określenie przestrzennego zróżnicowania gęstości dróg.

2.    Znalezienie współczynników weryfikujących rzeczywistą gęstość dróg na Pogórzu Ciężkowickim względem danych uzyskanych z map.

3.    Opracowanie map zmian sieci dróg w wybranych zlewniach testowych na przestrzeni 150 lat. Określenie kierunków i przyczyn zmian sieci drogowej w powiązaniu ze zmiennym w czasie użytkowaniem terenu i warunkami naturalnymi.

4. Znalezienie związku pomiędzy rozwojem sieci drogowej a nachyleniem i ukształtowaniem terenu oraz ekspozycją. Obserwacja kierunków rozwoju i tempa zmian na użytkowanych i nieużytkowanych wcięciach drogowych. Określenie kierunków rozwoju wciosów drogowych po zaprzestaniu ich użytkowania.

5. Określenie roli dróg w transferze wody i modyfikacji naturalnych linii odpływu ze stoku.

1.3. PRZEGLĄD LITERATURY

Drogi są jednym z pierwszych elementów antropogenicznych, który pojawia się w krajobrazie w wyniku działalności człowieka. Ich sieć rozwija się wraz z nasileniem akcji osadniczej. W pogórskiej części Karpat proces ten rozpoczął się w XV wieku. Szczególnie intensywny rozwój sieci drogowej nastąpił w XIX wiek,