Nr 9
PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY
197
z obcego źródła lokalnego. Naturalnie, że takie prowizo-rjum trochę ułatwia sytuację, jakkolwiek rzadko się zdarza możliwość poboru z obcego źródła, odpowiadającego wymogom uprawnienia co do dostawy nieprzerwanej i bez nadmiernych wahań napięcia. Prowizorjum takie nie rozwiązuje jednak sprawy rentowności samej sieci rozdzielczej, ale znacznie ją pogarsza przez konieczność wytwarzania lub kupowania energji po niepomiernie wysokiej cenie.
5) Obowiązek budowy przez szereg lat (w ZEORK u i ZEOL'u po 9 lat) programowych ilości sieci wysokiego napięcia, które zresztą dla częściowo rozrzuconych po obszarze zasilania miejscowości o zaludnieniu powyżej 3 000 mieszkańców są konieczne, absorbuje przedsiębiorstwo tak dalece, że w tym wieloletnim okresie nie może być mowy
0 intensywnej pracy w zbudowanych w międzyczasie sieciach lokalnych. Ciągłe prace przy projektach sieci przesyłowych i podstacji, komisje, czynności wywłaszczeniowe, budowa i t. p. absorbują lak personel, którego ze względu na skromne budżety niema nigdy za dużo, że do pracy nad pogłębieniem odbioru nie dochodzi się w takiej mieize, jakby tego było trzeba. A przecież sieci rozdzielcze, to jedyny element budowy, który naprawdę przynosi dochody; przyjemnie jest przyłączyć jakiś objekt przemysłowy, w które zresztą ani obszar ZEOL‘u ani ZEORKu nie obfituje, bo odczuwa się odrazu skok w obrocie kWh, ale żyć z tego nie można, bo zazwyczaj przemysł wymusza ceny prądu, które tylko nieznacznie przewyższają koszta własne przedsiębiorstwa. Tylko drobna sprzedaż może dać wyniki rentowne, ale tu trzeba energicznej pracy akwizycyjnej, na którą w pierwszych latach niema odpowiedniej ilości ludzi.
6) Równoczesna budowa wielkiego szkieletu sieci wysokiego napięcia i małej ilości sieci rozdzielczych obciąża budowę tych sieci ogromnemi kosztami, które z eksploatacji tych sieci dają się tylko bardzo trudno wygospodarować. ZEORK oblicza ') wkład ok. 140 000 zł. dla każdego osiedla o średniej ilości mieszkańców 5 500; ZEOL doszedł niezależnie do tej samej cyfry, przyczem średnie zaludnienie osiedla, zelektryfikowanego kosztem tych 140 000 zł., wynosi tylko 4 000 mieszkańców.
Te wszystkie momenty musiały wpłynąć na konieczność rewizji dotychczasowej polityki elektryfikacyjnej, a przed ostatecznem postawieniem konkretnych wniosków spróbowaliśmy jeszcze opracować projekt stuprocentowej elektryfikacji na terenie mniejszego obszaru, a mianowicie jednego tylko powiatu lwowskiego, wyjętego z całości obszaru zasilania ZEOL‘u.
III. Fragment p ojektu stuprocentowej elektryfikacji.
Dla uzyskania pewnych cyfr porównawczych między systemem urzędowej elektryfikacji a stanem, jaki się spotyka w innych państwach Europy środkowej i zachodniej, opracowaliśmy w grubszych zarysach projekt elektryfikacji powiatu lwowskiego według planu na rys. 4.
Powiat lwowski (bez miasta Lwowa) zajmuje obszar
1 276 km- o zaludnieniu 142 881 mieszkańców w 128 gminach, w czem 3 miasta o 8 179 mieszkańcach i 1 403 budynkach i 125 gmin wiejskich o 134 702 mieszkańcach i 24 409 budynkach. Mamy więc na 1 km* 112 mieszkańców i 20,3 budynków, jedną gminę na 10 km2 o średniem zaludnieniu 1 '120 mieszk., a średnia odległość między gminami wynosi 3,4 km.
Dokładniejszy rozkład miejscowości według ilości mieszkańców wygląda, jak następuje:
ł) L. Jung, Stacje transformatorowe i sieci elektryczne S. A. ZEORK'u. Przegląd Elektrotechn. 1933 Nr. 3, str. 66.
Ilość gmin absolutna % |
Suma mieszkańców | |
absolutna % | ||
Poniżej lOOOmieszkańcow 1000 - 2000 2000 — 2500 2500 — 3000 powyżej 3000 „ |
66 51.5 50 39 7 5.5 2 1.6 3 2.4 |
40 671 ! 28.5 69 224 48,5 16 001 | 11.2 5 169 3.6 11717 8.2 |
Projekt elektryfikacji został tak wykonany, że szkielet sieci 30 kV jest żywcem wzięty z projektu całego obszaru ZEOL‘u i urwany w tych punktach, skąd można siecią średniego napięcia 6 kV dojść do poszczególnych osiedli. Zasadniczo projekt zawiera elektryfikację wszystkich 128 gmin, a tylko w niewielu gminach pewne partje budynków, leżące w oderwaniu od głównego skupienia, zostały pominięte. Oczywiście, przy tym sposobie projektowania punkt ciężkości kosztów przesuwa się z sieci 30 kV na sieci 6 kV, a w następstwie — na stacje transformatorowe 6/0,4/0,23 kV i sieci rozdzielcze. W niektórych wypadkach można było dla dwóch lub trzech osiedli sąsiadujących i organicznie łączących się ze sobą wyjść wspólnym transformatorem i jednolitą siecią rozdzielczą; gdzieindziej trzeba było z powodu rozciągłości osiedla zaprojektować po 2 i 3 stacje transformatorowe w jednem osiedlu
W rezultacie mamy następujące długości sieci i ilości stacji transformatorowych, obok których podajemy analogiczne cyfry z projektu całego ZEOLu wg. uprawnienia 174.
Projekt 100%-owy powiatu lwowskiego |
Projekt wg. uprawnienia 174 dla całego obszaru ZEOLu | |
Sieć 30 kV km..... |
72 |
386 |
278 |
114 | |
Ilość stacji 30/6 kV . |
8 |
8 |
Moc tych stacji kVA . . |
2 000 |
2 400 |
Ilość stacji 30/0,4/0,23 kV |
2 |
17 |
Moc tych stacji kVA . . |
500 |
2 000 |
Ilość stacji 6/0,4 0,23 kV |
114 |
20 |
Moc tych stacji kVA . . |
2 500 |
900 |
Ilość sieci rozdzielczych |
114 |
26 |
Koszt elektryfik. ’) jednej |
w 128 gminach |
w 26 gminach |
gminy w zł...... Przeciętne zaludnienie je- |
46 000 |
140 000 |
dnego osiedla .... Średni koszt na mieszkań- |
1 210 |
4 000 |
ca w zł....... |
38 |
35 |
Z obliczenia lego wynika, że, chcąc przeprowadzić stuprocentową elektryfikację całego obszaru zasilania ZEOLu, trzebaby w ciągu czasu trwania koncesji, t. j. przez lat 40, wydać ok. 34 milj. złotych, co odpowiada corocznej inwestycji 850 000 złotych.
Obliczenia te uzupełniamy jeszcze jednem rozważaniem. Z rozkładu procentowego ilości gmin i odpowiedniej ilości mieszkańców w powiecie lwowskim widzimy, że, eliminując najdrobniejsze osiedla, t. j. takie, które mają poniżej 1000 mieszkańców, ujmujemy 48,5% wszystkich osiedli. a 71,5% całego zaludnienia. Uważalibyśmy, że elektryfikacja, posunięta do tego stopnia rozwoju, byłaby jednak na nasze stosunki stanem zupełnie zadawalniającym. A w takim wypadku kapitał zainwestowany przy wygaśnięciu
‘) Liczone wg. cen rynkowych bieżących.