672580822

136 Średniówka zatarta — Tautologia

tej samej ilości akcentów stopowych, ale przesuwalny pomiędzy akcentami. Przy stopach dwu-sylabowych może się wahać w obrębie dwóch miejsc, a przy stopach trzysylabowych w granicach trzech miejsc. Np. w czterostopow-cu trocheicznym średniówka pomiędzy drugim a trzecim akcentem :

Ludzie mi cię nie raili (4 + 4)

Ani <lo innie miodem pili,

Jeno ten / miesiączek bialp (3 -j- 5)

I te !>u)iazdjj / cię swatały...

(M. Konopnicka: Nie swatała mi cię...).

Średniówka zatarta. Średniówka rozdzielająca wyrazy znaczeniowo i syntaktycznie należące do siebie, tak że nie można jej zaznaczyć pauzą. Następuje wówczas zjawisko zwane zwarciem wewnętrz-nowierszowym. Np. (5 + 6):

Tu pieśniarz uciął; pod palcem kobziarza

Pękły z dalekim, jękiem wszystkie

[druty.

(S. Goszczyński: Sobótka)-

Średniówka żeńska. Średniówka przypadająca po szeregu o przedostatniej sylabie akcentowanej,

Np. (7 + 7):

Najpiękniejsza dziewczyna, kiedy nikt

[jej nie widzi,

Kiedy płacze i skacze, / i tego się nie

[wstydzi.

(T. Lenartowicz: Najpiękniejsza).

Środki artystyczne. Sposoby kształtowania tworzywa językowego w dziele literackim (styl) i zestawiania całostek treściowo-formalnych w artystyczną całość (kompozycja).

Por. Chwyt literacki. Kompozycja. Styl. Technika literacka. Wersyfikacja.

Środowisko leksykalne zob. Słownictwo środowiskowe.

Tanka (lita). W poezji japońskiej: I kunsztowna forma poematu złożonego z 31 sylab, z powtarzającymi się kombinacjami podobnych zgłosek i pełnych rymów.

Tanson (Tenson). W poezji pro-wansalskiej: pieśń odtwarzająca rodzaj turnieju pomiędzy dwoma szermierzami, którzy bronią swych poglądów w kwestiach miłosnych.

Tapeinosis. Pokora. W stylistyce: osłabienie, złagodzenie wrażenia.

Por. Eufemizm. Eufuizm. Litotes.

Tautacyzm. Powtarzanie się w bliskim sąsiedztwie tych samych głosek; powoduje nieprzyjemne brzmienie wypowiedzenia. Np.:

Idzie, odzie go jego powołanie woła.

Por. Kakofonia.

Tautogram. Utwór lub urywek, w którym wszystkie wyrazy zaczynają się od tej samej litery. Np.:

Wilk, wici, wiosna, Witold, mierność

[i wigilia,

Więź, wieczerza, wiatyk, Wilenka i

[Wilia,

Winnica, wiosło, wiara, wiersz, wicher

[i wieniec:

Oto na twych stuleciach młodości

[rumieniec.

(W. Hulewicz: Miasto pod chmuram i).

Tautologia. Powtarzanie tego samego id innych słomach; użycie kilku myrazóm określających to samo pojęcie albo kilku zdań o podobnym znaczeniu.

Por. Pleonazm.