672580950

60 Liryka refleksyjna — Literatura ludowa

Liryka refleksyjna. Utwory liryczne o przewadze pierwiastka intelektualnego nad uczuciowym, zamierają zmykle jakąś konkluzję filozoficzną, etyczną, społeczną itp. Np. A. Asnyk: Nad głębiami.

Liryka społeczna. Utmory liryczne przepojone mspółczuciem dla krzymdy, zamierają zmykle jakąś refleksję lub apel o charakterze społecznym. Np. M. Konopnicka: Przed sądem.

Liryzm. Silne zabarmienie uczu-ciome, określony nastrój, charakteryzujący cały utmór (liryka) lub tylko jego fragmenty (np. m epice, m dramacie), oddziałymający na styl i dobór artystycznych środkóm ekspresji.

Lisi (Epistoła). Pisemna wypowiedź skieromana do osoby (lub grupy osób) zmykle nieobecnej, m celu praktycznym. Zależnie od stosunkóm kulturalnych i obycza-jomych oraz sytuacji życiomej przybiera różne formy. Wtórne znaczenie literackie zyskuje przez martości estetyczne, zależne od przystosomania środkóm do zamierzonego celu. Może być formą podamczą m dziełach fikcji literackiej (np. pomieść epistolarna, list poetycki).

List-dedykacja. Rodzaj listu otmar-tego, stanomiący mstęp do dzieła dedykomanego adresatomi. Np. J. Kochanomskiego Psałterz Dawidów ma me mstępie poetycką dedykację biskupomi Piotromi Myszkomskiemu.

List literacki. List skieromany do określonego adresata, ale pisany m intencji szerszego roz-

pomszechnienia. Np. S. Trembecki:    Do Ignacego Krasic

kiego, biskupa warmińskiego, na przyjazd jego do Warszawy.

List otwarty. List skieromany do określonego adresata lub adresa-tóm, ale opublikomany celem za-interesomania ogółu mażną sprawą m nim poruszoną.

List poetycki. Utmór poetycki o formie podamczej listu, (poemat epiczny, liryczny, moralizatorski, dydaktyczny, satyryczny itp. zwrócony do rzeczywistego lub fikcyjnego adresata). Np. K. I. Gałczyński: List jeńca.

List z podróży. Publikowana relacja z podróży m formie podamczej listu, często stanowi zawartość felietonu m czasopiśmie. Np. H. Sienkiewicz:    Listy z

Afryki.

Literat. Pisarz traktujący twórczość literacką zawodowo (pierwotnie określenie uczonego).

Por. Dyletant.

Literatura. Dawniej określenie to obejmowało całe piśmiennictwo, od XIX wieku oznacza piśmiennictwo artystyczne, tj. literaturę piękną.

Literatura ludowa. Samorodna twórczość ludowa, najczęściej anonimowa i przekazywana ustnie, w niektórych okresach oddziaływająca szczególnie silnie na literaturę ogólnonarodową. W czasach nowszych: również dzieła literatów pochodzenia ludowego, o tematyce regionalnej i związanej z życiem ludu.

Zob. leż: Baśń, Byliny. Dumka. Gawęda. Legenda. Pieśń. Przysłowie.