Przykład 0.3.3 (Ujemny rozkład dwumianowy). Powtarzamy próby o możliwych wynikach sukces (S), porażka (P), do czasu uzyskania dokładnie k sukcesów. Wtedy dla T/. , liczby potrzebnych prób zachodzi
P(T„ = m + k)=(jn+^ 1) (1 - j>)V
dla dowolnego k = 1,2,... oraz m = 0,1,2,...
0.3.2 Istnienie nieskończonego ci§gu zmiennych losowych niezależnych
Niech fi = [0,1],P = | | (miara Lebesgue’a, miara długości). Zdarzeniami będą wszystkie zbiory borelow-skie w [0,1]. Dla dowolnego u> € [0,1] niech w = -^ + + ff + ••■ bedzie rozwinięciem dwójkowym (dla
jednoznaczności przyjmujemy rozwinięcia o skończonej ilości jedynek, jeśli takie są dopuszczalne). Wtedy ciąg (Z\. Zi....) jest ciągiem niezależnych zmiennych losowych o wartościach 0 i 1. Uzasadnienie: Wystarczy pokazać, że
Niech
Ad = {Zi = d1,...,Zn = dn}
wtedy fi = Ua-dd jest rozłączną sumą 2nzbiorów, gdzie sumowanie jest po wszystkich układach zer i jedynek na n miejscach. Rozpatrzmy dwa dowolne takie układy d. d'. Niech
rd,d'M = w +
t
d!i - dj 2*
dla u G [0,1]. Wtedy oczywiście d'(Ai) = Aj' > a ponieważ Td d' jest przesunięciem i w związku z tym nie zmienia miary P zbioru Ad , tzn. P(Ad) = P(Td,d'(-^d)) = P(Ad'), wynika stąd, że wszystkie zbiory Ad mają to samo prawdopodobieństwo niezależnie od indeksu d. Ponieważ jest ich 2" i w sumie dają one fi, wnioskujemy, że P(Ad) = dla każdego d. Mamy więc P(Z\ = d\,..., Zn = dn) = P(Ad) = Zauważmy teraz, że P(Z\ = d\) = 1/2, bo wystarczy podstawić n = 1 w poprzedniej równości. Ponadto P(Z2 = (fe) = P(Z\ =0,Z2 = 2)+P(Zj = 1, Z2 = d2) = 1/4+1/4 = 1/2, wykorzystując tę samą równość dla n = 2 . Rozumując przy pomocy indukcji matematycznej otrzymujemy ogólnie P(Zn = dn) = 1/2, a stąd warunek niezależności bezpośrednio wynika.
Aby skonstruować ciąg niezależnych zmiennych losowych o rozkładach dowolnych przy użyciu ciągu (Zi,Z2,...) ustawiamy go w tablicę (Zjfc)i=i,2,...k=i,2,...- Niech teraz
u, = f; Za,/2”
Wtedy (Ui, U-2, •--•) tworzą ciąg niezależnych zmiennych losowych o rozkładach jednostajnych na [0,1]. Rzeczywiście dla x 6 [0,1]
KI.
P(Ui < x) = lim P(UtP < x) = lim
gdzie
fc=1
Biorąc teraz Xi = F l(U/), dla dowolnej ciągłej dystrybuanty F otrzymujemy ciąg (Xi,X2, -••) niezależnych zmiennych losowych o jednakowym rozkładzie o dystrybuancie F.