6862717519

4 Wiadomości Uniwersyteckie

WYDZIAŁY UMCS-WIADOMOŚCI BIEŻĄCE

Rubryka przygotowana na podstawie informacji nadesłanych przez Dziekanów

APEL REDAKCJI WU

PROŚBA O LAKONICZNOŚĆ

Z redakcyjnego punktu widzenia społeczność naszej Uczelni dzieli się na „piśmiennych” i „niepiśmiennych”. Pragniemy wzrostu liczby pierwszych, ale bez „nadpiśmienności”, polegającej na tym, że z informacji 1 -2-stromcowej robi się 4-6-stronicową. Pamiętajmy, że im wywód dłuższy - tym oczywistość i dobitność tezy słabsza. Dowodzi się długo rzeczy wątpliwych. Krótkie teksty będziemy drukować w pierwszej kolejności!

Z serdecznościami Redakcja WU

WYDZIAŁ

HUMANISTYCZNY

400 LAT AKADEMII ZAMOJSKIEJ

15 maja 1995 r. minęło 400 lat od inauguracji działalności Akademii Zamojskiej, trzeciej - po krakowskiej i wileńskiej - wyzszej uczelni w Rzeczypospolitej. Ufundował ją kanclerz i hetman wielki koronny Jan Zamoyski na podstawie bulli papieża Klemensa VIII z października 1594 r. W zamysłach światłego fundatora wszechnica zamojska jawiła się jako nowoczesna uczelnia wyzsza. mająca kształcić mlodziez szlachecką w duchu patriotyzmu. cnót obywatelskich i kultury humanistycznej. Wzorowana na słynnej strasburskiej uczelni Jana Sturma oraz na uniwersytecie padewskim uzupełniać miała lukę powstałą wraz z podupadaniem Akademii Krakowskiej, jak tez stać się ważnym ośrodkiem kształcącym dla zaniedbanych kulturowo południowo-wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej. Funkcję tę - mniej czy bardziej udanie - spełniała Akademia do r. 1784. kiedy została rozwiązana przez władze austriackie, pod których rządami znalazł się Zamość po pierwszym rozbiorze

Ta ważna dla kultury narodowej data stała się pretekstem do zorganizowania przez Zakład Historii XVI-XVIII Wieku Instytutu Historii UMCS. wspierany przez Komitet Organizacyjny Obchodów Jubileuszu 400-lecia Akademii Zamojskiej w Zamościu, międzynarodowej konferencji naukowej Akademia Zamojska na tle praktyki edukacyjnej w Europie Środkowo-Wschodniej (koniec XVI-XVIII wiek). Odbywała się ona w dniach 11-12 maja w gmachu Wydziału Humanistycznego UMCS. 13 zaś maja w dawnej siedzibie Akademii w Zamościu. Wzięło w niej udział 10 historyków z zagranicy (Białoruś. Czechy. Francja. Ukraina. Węgry) i 20 badaczy z ośmiu ośrodków krajowych W sumie wygłoszono 30 referatów. Otwarcia konferencji dokonał prorektor UMCS prof. dr hab. Wojciech Witkowski.

Referaty można podzielić na sześć grup tematycznych. Obrady rozpoczął cykl wystąpień dotyczących praktyki edukacyjnej w Europie XVI-XVIII--wiecznej. Prof. dr Andró Seguenny ze Strasburga (..Akademia Jana Sturma w Strasburgu") przybliżył słuchaczom model uczelni, która stała się wzorem dla Akademii Zamojskiej Lepszemu poznaniu środowisk akademickich Europy tego okresu służyły referaty doc dr Jaroslava Panka z Pragi (..Praskie środowisko akademickie w XVI-XVI11 stuleciu"), doc dr. JindHcha Schulza z Ołomuńca (..Szkolnictwo na Morawach i Akademia Olo-muniecka w XVI-XVIII stuleciu”) orazdr. Zsuzsan-ny Font z Szegedu (..Badania nad dziejami szkolnictwa i peregrynacji nowożytnej na Węgrzech w ostatnim ćwierćwieczu"). Dr Jana Bureśova z Ołomuńca przedstawiła swoje badania nad codziennością studencką w wystąpieniu ..Studia, studencki żywot i codzienność w dawnej Akademii Olomunieckiej". Obrazu dopełnił referat dr Romana Pelczara z Rzeszowa ..Działalność oświatowo--kulturalna kolegiów jezuickich na obszarze diecezji przemyskiej w latach 1575-1773” Do tej grupy zaliczyć tez można wystąpienia: dr. Zdzisława Pietrzyka z Krakowa, poświęcone źródłom do badań peregrynacji studenckich w XVI-XVIII w na przykładzie Strasburga, oraz dr Tunde Katony z Szegedu o specyficznym źródle do badań nad edukacją, jakie stanowi album amicorum.

Drugę grupę tworzyły wystąpienia skupiające się na środowisku kulturalnym Zamościa. W tej części jako pierwszy wystąpił prof. dr hab Stefan Nie-znanowski z referatem ..Życie literackie Zamościa na przełomie XVI-XVII wieku". Po nim dr hab Bogdan Rok z Wrocławia przedstawił obraz świata w kalendarzach Stanisława Duńczewskiego. profesora Akademii Zamojskiej, kilku zaś kolejnych referentów zajęło się środowiskiem profesorów uczelni. Dr Marian Chachaj mówił o wykształceniu profesorów Akademii Zamojskiej w XVI -XVIII w., prof. dr hab Edward Mierzwa z Olsztyna zaprezentował sylwetkę profesora Akademii Zamojskiej Williama Bruce'a. prof. dr hab Halina

Wiśniewska mówiła o prekursorach badań nad językiem polskim - Janie Ursinusie i Stanisławie Niewieskim. dr Władysław Froch zajął się lekturami Bazylego Rudomicza. rektora Akademii Zamojskiej Referaty rzuciły pełniejsze światło na problem kulturalnego oddziaływania ośrodka zamojskiego i jego znaczenia dla Rzeczypospolitej.

Krąg tematów ściślej związanych z samą Akademią otworzyły wysiąpienia nawiązujące do założyciela Akademii i jego sukcesorów: prof dr. hab Stanisława Grzybowskiego z Krakowa - „Jan Zamoyski jako wychowawca" oraz świetnie je uzupełniające prof dr. hab Marka Kuryłowicza ..Prawo rzymskie w studiach i koncepcjach akademickich Jana Zamoyskiego". Stosunek trzeciego ordynata Jana „Sobiepana" Zamoyskiego do Akademii przedstawił znakomicie dr Eugeniusz Janas.

Samej Akademii i pewnych, mało poznanych, aspektów jej funkcjonowania dotyczyły wystąpienia, które otworzył referat dr Adama A. Witusika. przedstawiający genezę Akademii Zamojskiej Wiele nowych danych zawierało wystąpienie prof dr hab Henryka Gmiterka. poświęcone promocjom doktorskim w Akademii Zamojskiej. Niezmiernie interesujący okazał się tez wykład prof. dr. hab Jerzego Kowalczyka ..Drugi gmach Akademii Zamojskiej fundacji Tomasza Zamoyskiego i Katarzyny z Ostrogskich”. wzbogacony projekcją przezroczy. Tę grupę tematyczną zamknął referat mgr Agnieszki Sidorowskiej ..Okoliczności likwidacji Akademii Zamojskiej w 1784 roku".

Ostatni krąg wystąpień obejmował zasięg oddziaływania społecznego i terytorialnego Akademii Referaty swoje zaprezentowali tu dr hab Marian Pawlak z Bydgoszczy, mówiący o kontaktach szkolnych Kujaw. Prus i Warmii z Akademią Zamojską w latach 1595-1 781. doc. dr Roman Szust ze Lwowa („Lwowianie a Akademia Zamojska w XVII-XVIII w "), doc dr Hienadż Sahanovic z Mińska (..Białoruś i Akademia Zamojska w XVII i XVIII wieku"), dr hab Witold Kłaczewski („Szlachta lubelska a Akademia Zamojska"), dr Gizella Keseró z Szegedu (..Akademia Zamojska

-    Siedmiogród Wczesne kontakty") oraz mgr Wiesław Bondyra, który przedstawił kariery polityczne szlacheckich wychowanków Akademii Zamojskiej z Rusi Czerwonej w dobie saskiej Zamknął tę grupę referat dr Bogdana Szyszki z Zamościa „Szkoły imienia Zamoyskich - kontynuacja tradycji Akademii Zamojskiej".

Obrady konferencji wieńczyła dyskusja, uściślająca wiele kwestii spornych. Podsumowania obrad dokonał dziekan Wydziału Humanistycznego UMCS prof. dr hab Ryszard Szczygieł.

Konferencja zwróciła uwagę na znaczenie Akademii Zamojskiej w systemie szkolnictwa polskiego

-    także na tle europejskim Bez wątpienia pozwoliła bardziej precyzyjnie określić zasięg jej wpływów i oddziaływań. Uzupełniła tez wiedzę o nieznanych dotąd aspektach funkcjonowania wszechnicy zamojskiej. Organizatorzy przewidują druk materiałów konferencji. Tom ten będzie ważnym krokiem na drodze do stworzenia nowej, pełnej i całościowej monografii Akademii.

Agnieszka Sidorowska

WYDZIAŁ POLITOLOGII

MROZIEWICZ U DZIENNIKARZY

27-28 kwietnia gościem Studenckiego Kola Dziennikarskiego i Zakładu Dziennikarstwa Wydziału Politologii UMCS byl redaktor Krzysztof Mroziewicz wraz z małżonką panią Alicją Albrecht. Krzysztof Mroziewicz jest kierownikiem Działu Międzynarodowego w „Polityce", znany jest także z programów TVP. szczególnie z komentowania wydarzeń międzynarodowych w cotygodniowym cyklu „7 dni świat". 27 kwietnia na Wydziale Politologii red Mroziewicz wygłosił wykład na temat uwarunkowań rozwoju współczesnej sytuacji międzynarodowej Wydziałowa aula im Daszyńskiego z trudem mieściła wszystkich zainteresowanych studentów i mieszkańców Lublina

W dyskusji po wykładzie zastanawiano się nad uwarunkowaniami bezpieczeństwa Europy Środkowej. znaczeniem transformacji systemu w tym rejonie i kierunkami dalszego rozwoju sytuacji międzynarodowej

28 kwietnia redaktor Mroziewicz poprowadził warsztaty dziennikarskie dla studentów Wydziału Politologii Omawiano różne gatunki dziennikarskie, ze szczególnym uwzględnieniem zasad przygotowywania komentarza politycznego Studenci prezentowali własne komentarze na zadany temat. Zwracano uwagę na znaczenie profesjonalnego przygotowania do zawodu dziennikarza.

Gość okazał się me tylko wybitnym dziennikarzem na światowym poziomie - o czym wiedzieliśmy, ale także utalentowanym nauczycielem dziennikarstwa, zaimponował wszystkim nie tylko ogromną wiedzą i profesjonalizmem, ale tez skromnością, poczuciem humoru i prawdziwie dziennikarskim zainteresowaniem naszym miastem i uniwersytetem

CZY „URLOPY NAUKOWE” SĄ SKUTECZNE ?

Urlop naukowy, służący finalizacji doktoratu czy habilitacji, zazwyczaj „spędzany” jest w domu. W tej postaci me pozwala urlopowanemu pracowicie wykorzystać czasu (rodzina, sprawy domowe, znajomi). Brak niezbędnej izolacji, skoncentrowania, mobilizacji. Skuteczne byłoby coś innego: przeznaczenie połowy tego urlopu (tj. jednego semestru) na wyjazd do innego ośrodka, np. na „ślaz krajowy”. Nie tylko nastąpiłoby poznanie nowego środowiska, zmiana klimatu intelektualnego, ale i w izolacji od codziennych spraw dałoby się rzeczywiście „popracować". Tymczasem Instytuty i Wydziały nie mają „planu staży krajowych", nie oferują innym takich miejsc u siebie, nie mogą więc liczyć na wymianę młodych pracowników nauki. Sensowne połączenie „staży" i „urlopów naukowych" to sposób na zasadnicze zreformowanie niezbyt skutecznej dziś instytucji przyspieszania naukowego wysiłku młodzieży.

Sm