Nazwa przedmiotu: KULTURA ROSJI Kod ECTS: PO/S/I/3
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek:
Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej
Nazwa specjalności: Filologia Rosyjska
Nazwa kierunku: Filologia
Nazwisko osoby prowadzącej: prof. dr hab. Franciszek Apanowicz
Liczba godzin zajęć, w tym wykładów: 30 Liczba punktów ECTS: 2
Rodzaj studiów: stacjonarne I stopnia Status przedmiotu: obligatoryjny
Rok i semestr studiów:Rok II, semestr 3 Język wykładowy: rosyjski
Metody dydaktyczne: wykład, prezentacja Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
egzamin
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi:
Założenia i cele przedmiotu: Przedmiotem wykładu są dzieje kultury rosyjskiej od okresu tworzenia się państw staroruskich po rozpad ZSRR. Zadaniem jest zapoznanie studentów z tą niezwykle bogatą i liczącą się w świecie kulturą, sztuką i obyczajami, a celem ukazanie jej europejskich źródeł i charakteru, a zarazem specyfiki, określonej przez Cerkiew Prawosławną i przyjęcie chrześcijaństwa od Bizancjum, następnie przez tatarską niewolę, jak również przez położenie geopolityczne na pograniczu kultur Zachodu i Wschodu._
Treści programowe:
1. Pojęcie kultury i cywilizacji. 1 godz.
2. Znaczenie położenia geograficznego księstw staroruskich i Rosji. 1 godz.
3. Kształtowanie się kultury dawnej Rusi, wpływ Bizancjum. Specyfika Prawosławia. 2 godz.
4. Architektura staroruska. Budownictwo drewniane i kamienne. 2 godz.
5. Symbolika cerkwi. Ikonostas. 2 godz.
6. Ikona staroruska. Symbolika i teologia ikony. Najwybitniejsi twórcy. 2 godz.
7. Wpływ niewoli tatarskiej na system władzy w państwie moskiewskim. Teoria „Moskwy jako trzeciego Rzymu”. Sakralizacja władzy carskiej. 2 godz.
8. Cerkiew prawosławna. Elementy doktryny. Monastycyzm. Starcy. Jurodiwi jako zjawisko duchowe i społeczne. Schizma i jej kulturowe konsekwencje. 2 godz.
9. Kultura materialna. Praca i wypoczynek. 1 godz.
10. Struktura stanowa społeczeństwa staroruskiego i rosyjskiego. Reforma Piotra I, tabela rang i mobilność społeczna społeczeństwa rosyjskiego. Rola szlachty. 2 godz.
11. Posiadłość szlachecka - realia i mity. 2 godz.
12. Szkolnictwo na Rusi i w Rosji do 1917 roku. 2 godz.
12. Inteligencja w Rosji. Rodowód. Opozycyjność wobec władzy i stosunek wobec ludu. Poczucie misji. 1 godz.
13. Architektura i malarstwo w Rosji XVIII - XIX wieku. 2 godz.
14. Kultura Rosji Srebrnego Wieku. Poszukiwania religijno-filozoficzne. Ścieranie się różnych kierunków w sztuce. 3 godz.
15. Kultura i szkolnictwo w Rosji po 1917 roku. 2 godz.
16. GUŁAG i kultura. 1 godz.
18. Kultura Rosji od odwilży do współczesności. 1 godz.
19. Cywilizacja rosyjska i jej specyfika. 1 godz.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
Literatura podstawowa.
1. Eepe30Baa JI. T., EepjiHKOBa H. II., Beedemie e ucmopwo pyccKOii Kynbmypbi, MocKBa 2002.
2. TeopraeBa T. C., PyccKan Kynbmypa: ucmopun u eoepejueHHoemb. Ynednoe nocoóue. Ffafl. 2-e, nepepaóoTaHHoe u ąonojmeHHoe, PocTOB-Ha-,H,OHy 2006.
3. Mdeu e Poccuu - Ideas in Russia - Idee w Rosji. Leksykon rosyjsko-polsko-angielski pod red. Andrzeja de Lazari, t. 1 - 5. Łódź 1998 - 2004.
4. Bazyłow L. Historia nowożytnej kultury rosyjskiej. Warszawa 1986.
5. Jegorow B. Oblicza Rosji. Szkice z historii kultury rosyjskiej XIX wieku. Przekład: Dorota i