6931257566

84

STANISŁAW MICHALCZYK

tyków); (e) polityki komunikacyjnej i polityki medialnej (działania rządu federalnego i poszczególnych ministerstw w tworzeniu polityki porządkującej system medialny, także polityki np. w zakresie podziału częstotliwości i przydzielania licencji nadawczych, instrumenty polityki medialnej, konkurencja między prasą a mediami elektronicznymi, analiza zagadnień finansowych mediów)¹⁷.

3. Komunikowanie lokalne (Lokalkommunikation)

Ważność tego nurtu wynika z bogactwa funkcjonujących w Niemczech mediów lokalnych, zwłaszcza prasy oraz z federalnego modelu państwa i -co za tym idzie - dużej roli społeczności lokalnych w życiu społeczeństwa. Według badań W. J. Schutza, wybitnego statystyka prasy, funkcjonuje w tym kraju 135 jednostek publicystycznych prasy codziennej, czyli pełnych gazet. Jest to mniej niż w r. 1954 kiedy było 225 jednostek i w r. 1991 (po przyłączeniu NRD), kiedy było 158 jednostek. Jest to wynik koncentracji prasy oraz likwidacji tytułów. O potencjale lokalnym świadczy jednak ilość wydań redakcyjnych przeznaczonych na określony obszar. Takich wydań jest łącznie 1581, a więc na jedną jednostkę publicystyczną przypada średnio 11,7 wydań lokalnych. Wśród landów najwięcej jednostek ma Nadrenia-Westfalia - 28 z 385 wydaniami lokalnymi. Krajobraz lokalny wzbogaca także 180 prywatnych stacji radiowych i 60 stacji lokalnej telewizji naziemnej¹⁸.

Refleksja naukowa w dziedzinie komunikowania lokalnego wiąże się z trzema jego aspektami. Pierwszym jest aspekt polityczny komunikowania lokalnego. Naukowców interesuje wpływ komunikowania i mediów lokalnych na lokalne życie polityczne, procesy podejmowania decyzji, kontrolę lokalną i problem partycypacji obywatelskiej w procesach politycznych na szczeblu lokalnym. Nieodłączną częścią tych zagadnień jest problem kształtowania się lokalnej opinii publicznej (kommunale Óffentlichkeit) i jej rola w demokracji lokalnej. Badania empiryczne prowadzi się pod kątem skuteczności mediów lokalnych w lokalnej polityce i w kształtowaniu lokalnego społeczeństwa obywatelskiego¹⁹. Drugim jest społeczno-kulturowy aspekt komunikowania lokalnego. Chodzi tutaj o refleksję nad samym potencjałem lokalnych mediów, jego zróżnicowaniem i wpływem na rozwój społeczno-cywilizacyjny. Lokalne media traktuje się często w kontekście

¹⁷    Spośród wielu publikacji z tej dziedziny zwróćmy uwagę na cztery pozycje: W. R. Langenbu-cher (Hrsg.): Zur Theorie der politischen Kommunikation. Miinchen 1974; W. Schulz: Politische Kommunikation. Theoretische Ansatze und Ergebnise empirischer Forschung zur Rolle der Massenme-dien in der Politik. Opladen ! 997; O. J a r r e n, U. S a r c i n e 11 i, U. S a x e r: Politische Kommunika-tion in der demokratischen Gescllschaft. Wiesbaden 1998; O. J ar ren, P. Don ges: Politische Kommunikation in der Mediengesellschaft. Eine Einfuhrung, Wiesbaden 2002.

¹⁸    N. Drok: Local and Regional Joumalism in Europę. Maastricht 1998; oraz W. J. Schiitz: Deutsche Tagesprcsse 1999. Ergcbnisse der funften gesamtdeutschen Zcitungsstatistik, Media Perspektiven 2000 nr 1, s. 9.

¹⁹    Zob. np. P. S c h w i d e r o w s k i: Entscheidungspozesse und Óffentichkeit auf der kommunalen Ebene, Miinchen 1989; C. H e r r m a n: lm Dienste der órtlichen Lebenswelt, Opladen 1993; M. Kurp: Lokale Medien und kommunale Eliten. Partizipatorische Potentiale des Lokaljournalismus bci Printme-dicn und Hórfunk, Opladen 1994.