Tabela 2. Brzegowe uwarunkowania przestrzeni dla realizacji sieciowych strategii systemowych
Przewaga koordynacji zewnętrznej (państwowo-administracyjnej) z elementami współdecydowania |
Przypadck 1. Etatystyczne strategie sieciowe (kodyfikacja zamknięta') |
Przypadek 2. Skoncentrowane strategie przetargowe i negocjacyjne (korporatyzm) |
Przewaga koordynacji wewnętrznej (stanowiącej efekt dialogu) oraz samoregulacji układów sieciowych |
Przypadek 3. Zdekoncentrowane strategie lobbingowe i przetargowe z udziałem elit silnych gmp interesu oraz strategie nowego stylu rządzenia —govemance (kodyfikacja otwarta) |
Przypadek 4. Autonomiczne strategie sieciowe realizowane w warunkach rozproszonych oddziaływań aktorów dysponujących podobnym potencjałem zasobów (sieci "pozbawione centrum') |
Źródło: Sroka. (2004), op. cit., s . 144.
W przypadku pierwszym mamy do czynienia ze zetatyzowanym układem sieciowym, w obrębie którego generalnie istnieje stosunkowo niewiele (legalnych) możliwości manewru, zwłaszcza dla niepublicznych aktorów sieci. Układ cechuje stosunkowo zaawansowana, ‘zamknięta’ formalizacja, centralizacja oraz dość ścisła koordynacja administracyjna, której celem jest ‘dekretowane’ zawiadywanie transferem aktywności oraz transferem zasobów. Upraszczając można powiedzieć, że w warunkach przewagi etatystycznych strategii sieciowych nic nie dzieje się bez wiedzy oraz bez woli centralnej administracji rządowej. Działania aktorów samorządowych oraz podmiotów ‘niezależnych’ sprowadzają się więc często do przedsięwzięć zmierzających do przechwycenia części środków publicznych, którymi dysponuje państwo, a niekiedy, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z ‘miękkim’ etatyzmem, realizowanym przez słabe państwo14, także do ‘prywatyzowania’ niektórych administracyjnych obiegów.
Przypadek drugi stanowi przykład znacznie bardziej elastycznej i ‘nieinwazyjnej’ regulacji centralnej. Dawniej ten typ regulacji kreowany był głównie za sprawą wykorzystania strategii przetargowych i negocjacyjnych (korporaty stycznych). Współcześnie koordynacja przybiera również postać praktyk z kręgu nowego stylu zarządzania interesem publicznym (New Public Management - NPM). W przypadku strategii o charakterze korporatystycznym (por. tabela 1) mamy do czynienia ze scentralizowanym kontraktowaniem pokoju społecznego poprzez włączanie organizacji grup interesu do procesów decyzyjnych. Natomiast ośrodki władzy korzystające ze
14 Zob. Fukuyama F., (2005), Budowanie państwa. Władza i ład międzynarodowy w XXI wieku. Dom Wydawniczy Rebis. Poznań.
11