7008824058

nowo określono znaczenie przestrzeni regionalnej jako czynnika wzrostu, m. m poprzez tworzenie regionalnych systemów innowacyjnych, które mają być swoistą terytorializacją Europejskiej Przestrzeni Badań i Innowacji¹⁵. Na teoretyczne koncepcje rozwoju regionalnego wpływają częściowo nowo zdefiniowane koncepcje tzw. ekonomii innowacji, według której innowacje nie są linearnym lecz ewolucyjnym, kumulatywnym, wielopoziomowym procesem, który jest realizowany przy współdziałaniu oraz interakcjach społeczno-ekonomicznych i w wyniku którego powstają nowości w sferze technologicznej, organizacyjnej i społecznej¹⁶. W literaturze przedmiotu przywołuje się trzy zasadnicze argumenty na rzecz tak rozumianej koncepcji rozwoju regionalnego:

1.    Bliskość przestrzenna - fakt bliskości między przedsiębiorstwami daje pozytywne efekty zewnętrzne, które realizowane są przez płynny i wyspecjalizowany podział pracy. Za pomocą kreowania regionalnej kultury i identyfikacji, a więc za pomocą procesów społecznych, powstaje baza dla wzajemnego zaufania i kooperacji miedzy aktorami regionalnymi tworzącymi hierarchiczne i horyzontalne sieci powiązań. Koncepcje uczących się regionów i regionalnych systemów innowacyjnych wskazują na to, iż bliskość przestrzenna wspiera tworzenie kolektywnego procesu uczenia się oraz wymiany informacji i wiedzy wewnątrz regionu, a zwłaszcza w przypadku gdy, wiedza ma charakter implikujący i w związku z tym jest przestrzennie nośna.

2.    Sieci i relacje współpracy - horyzontalne, hierarchiczne i pełne zaufania relacje współpracy są znaczącym zasobem łączenia / spajania partnerów innowacyjnych. Zaletą sieci jest tworzenie komplementarnej struktury zasobów. W tym przypadku przestrzenna bliskość nie jest wyłącznym warunkiem tworzenia sieci może natomiast wspierać ich rozwój.

3.    Regionalne zróżnicowanie - odnosi się do możliwości tworzenia przez aktorów regionalnych inter- i intraregionalnych sieci produkcji i dyseminacji informacji¹⁷.

Obok tych zmiennych, należy także wskazać na cztery kluczowe składowe, które będą implikować zarówno ramy działań organizacyjno-instytucjonalnych, jak i wybór odpowiedniej strategii politycznej dla regionu innowacyjnego. Są to: regionalizacja, rozumiana jako decentralizacja kompetencji politycznych (władczych, rozstrzygających),

¹⁵    European Commission (2001), Communication front the Commission. The Regional Dimension of the European Research Area, Brassels, COM (2001) 546 finał.

¹⁶    Koschatzky K. (2001), Rdumliche Aspekte im Innovationsprocess. Ein Beilrag zur neuen Wirtschaftsgeographie aus sicht der regionalen Innovationsforschung, Munster, Lit-Verlag, s. 99.

¹⁷    Koschatzky K. (2002), Regionale Entwicklungskonzepte zur Initiierung wirtschaftlichen Wachstums, [w:] F. Pleschak (red.), Wachstum FuE-intensiver Unternehmen, Strategien, Probleme und Erfahrungen, TUD, Dresden, s. 48.

13