7008824068

Rys. 1. Schemat systemu politycznego wg D. Eastona

Proces decyzyjny		Implementac

Żądania

Poparcia

_|    Środowisko systemu politycznego    f*

Źródło: Easton D.. (1953), The Political System: An Inąuiry into the State ofPolitical Science. Alfred A. Knopf, New York.

W modelu Eastona, noszącym znamiona ujęcia cybernetycznego, mamy do czynienia z interakcją trzech czynników:

•    wspólnoty politycznej,

•    reżimu politycznego,

•    otoczenia.

To właśnie dzięki więziom spajającym obywatelską wspólnotę polityczną możliwe jest generowanie określonych żądań oraz oferowanie poparcia dla ‘władz’, które są w stanie w sposób przewidywalny podejmować decyzje, a następnie wdrażać je w życie. Upraszczając, wspomniane ‘władze’ (reżim polityczny) można sprowadzić do pewnego wspólnego mianownika. Byłby nim układ relacji pomiędzy instytucjami stanowiącymi a wykonawczymi¹. Z kolei odejmowane i wdrażane przez reżim decyzje przyczyniają się do pojawiania się rozmaitych zmian w otoczeniu systemu politycznego, do których można m.in. zaliczyć przeobrażenia o charakterze środowiskowym (np. w ekosystemie), społecznym, czy w sferze wartości podzielanych przez znaczące populacje ludzkie.

Za słabość propozycji Eastona, czerpiącej z sugestii Parsonsa, uznaje się niekiedy jej dedukcyjno-empiryczny charakter². Jednym z skutków przyjęcia tej perspektywy jest podporządkowanie funkcji, które ma wypełniać system (takich jak: adaptacja, osiąganie celów, integracja oraz kultywowanie wzorów i łagodzenie napięć) poszczególnym (podsysytemowym) strukturom. Pogląd budzi wątpliwości, gdyż jakiś jego wariant, rozwinięty w obrębie teorii państwa i prawa, mógłby prowadzić do wniosków nakazujących wzmacnianie funkcji regulacyjnych państwa, a co za tym idzie centralizację oraz koncentrację procesów decyzyjnych. Prowadziłoby to wprost do ograniczenia roli regionów i pozostałych,

4

1

   Zob. Antoszewski A., Heibut R., (2001), Systemy polityczne współczesnego ś-wiata, Arche, Gdańsk.

2

   Beyme von K., op.cit., s. 111.