7008824154

NBP

1. Ogólne zasady funkcjonowania systemu operacyjnego polityki pieniężnej NBP

1.1. Ewolucja systemu operacyjnego polityki pieniężnej

Kształt systemu operacyjnego polityki pieniężnej NBP wynika ze strategii realizacji polityki pieniężnej w Polsce, jaka została wybrana przez Radę Polityki Pieniężnej. Od 1998 r. strategia ta realizowana jest w oparciu o bezpośredni cel inflacyjny, w przypadku którego centralną rolę w przenoszeniu decyzji podejmowanych w zakresie polityki pieniężnej przez bank centralny odgrywa tzw. mechanizm transmisji impulsów polityki pieniężnej.

Jednym z kanałów mechanizmu transmisji impulsów polityki pieniężnej jest tzw. kanał stopy procentowej. Bank centralny wykorzystuje ten kanał poprzez oddziaływanie na poziom krótkoterminowych stóp procentowych rynku międzybankowego. Dokonuje tego stosując operacje polityki pieniężnej, za pomocą których zarządza płynnością sektora bankowego. Rentowności operacji polityki pieniężnej wyznaczone są poziomami obowiązujących stóp procentowych NBP.

Od momentu wyboru przez RPP strategii realizacji polityki pieniężnej w 1998 r., system operacyjny polityki pieniężnej podlegał zmianom. Modyfikacje miały na celu z jednej strony zapewnienie większej zdolności oraz precyzji oddziaływania przez bank centralny na krótkoterminowe stawki rynkowe, z drugiej zaś miały przyczyniać się (a przynajmniej nie ograniczać) do rozwoju rynku pieniężnego. Czynnikiem egzogenicznym, który istotnie wpływał na kształt systemu operacyjnego była trwała nadwyżka płynności utrzymująca się w sektorze bankowym od połowy lat 90. XX wieku. Bezpośrednim wymiarem nadpłynności był absorbujący (w ujęciu netto) kierunek przeprowadzanych przez bank centralny operacji polityki pieniężnej. Istotne znaczenie dla wprowadzanych zmian miała także ewolucja systemów operacyjnych innych banków centralnych, zwłaszcza wykorzystujących zbliżoną strategię realizacji polityki pieniężnej. Szczególne znaczenie w tym kontekście miały zmiany przeprowadzane przez Europejski Bank Centralny, którego system operacyjny może stać się dla NBP docelowym w przypadku przystąpienia Polski do strefy euro.

Do najważniejszych zmian dokonanych w krajowym systemie operacyjnym polityki pieniężnej w latach 1998-2010 należy zaliczyć:

3