AKTYWIZACJA STEREOTYPU OSOBY NIEMORALNEJ NASILA MOTYW CZYSTOŚCI 301
Tabela 1.
Statystyki opisowe oraz korelacje zmiennych mierzonych w Badaniu 1 w podziale na warunki eksperymentalne
M |
SD |
1. |
2. |
3. |
4. | |
Pedofil | ||||||
1) produkty czystościowe |
4,65 |
2,10 | ||||
2) produkt}’ kontrolne |
5,29 |
1,91 |
0.66** | |||
3) SES |
3,70 |
0,87 |
0,09 |
0.22 | ||
4) samoocena sprawczości |
4.94 |
0,60 |
-0,04 |
0.08 |
0.30 | |
5) samoocena wspólnotowości |
5.45 |
0,69 |
-0,42 |
-0,40 |
-0,46* |
-0.08 |
Zakonnik | ||||||
1) produkty czystościowe |
3,81 |
1,62 | ||||
2) produkty kontrolne |
4,68 |
1,29 |
0,41 | |||
3) SES |
3,57 |
0,72 |
-0,21 |
-0,06 | ||
4) samoocena sprawczości |
4,90 |
0,58 |
-0,15 |
0,01 |
0,18 | |
5) samoocena wspólnotowości |
5,12 |
0,82 |
-0,15 |
-0,10 |
0,38 |
0,40 |
Sekretarka | ||||||
1) produkty czystościowe |
3,88 |
1,18 | ||||
2) produkty kontrolne |
5,48 |
1,06 |
0,27 | |||
3) SES |
3,68 |
0,92 |
-0,33 |
-0,37 | ||
4) samoocena spraw czości |
5,03 |
0,70 |
-0,45* |
-0,17 |
0,47* | |
5) samoocena wspólnotowości |
5,35 |
0,58 |
0,10 |
0,02 |
-0,69 |
0,10 |
* korelacja jesl istotna na poziomie 0,05 (dwustronnie), ** korelacja jest istotna na poziomie 0,01 (dwustronnie)
w którym średnie pożądanie produktów kontrolnych w grupie z piymowanym pedofilem (M = 5,29: SD = 1,92; waga kontrastu +2) porów nuje się do średniego pożądania produktów kontrolnych w grupie z piy mowanym zakonnikiem (M= 4,68; SD = 1.29; waga kontrastu -1) i sekretarką (A/ = 5,48; SD = 1,06; waga kontrastu -1), okazał się także nieistotny: /(57) = 0,52;p = 0,603.
Ptymowanie reprezentacji nie wpłynęło także na samoocenę SES [F(2, 57) = 0,15; p = 0.865; M = 3,65; SD = 0,83] ani na samoocenę przy miotnikową sprawczości [F(2, 57) = 0,21; p = 0,515: M = 4,91; SD = 0,62)] oraz wspólnotowości [F(2, 57) = 1.17; p = 0,430; M = 5,31: SD = 0,71)]. Nieistotne były także kontrasty' porównujące samooceny w gntpie z aktyw izacją pedofila do samoocen w pozostały ch grupach, oba p > 0,266. Oprócz tego. jak ilustruje Tabela 1, samooceny nie korelowały istotnie z pożądaniem produktów, a prymów anie reprezentacji nie moderowało tych zależności.
Dyskusja
W Badaniu 1 ujaw nił się efekt pici - kobiety deklarowały silniejszą chęć posiadania produktów czystościowy ch niż mężczyźni. Dcskrvptywnvmi elementami społecznej roli kobiety jest dbałość o urodę i właściwą pielęgnację ciała (Aune i Aune. 1994; Dały i in., 1983). W istocie najczęstszą taktyką kobiet na przyciągnięcie lub odzyskanie partnera jest podkreślanie swojej fizycznej atrakcyjności (Buss. 1988). Poddawanie się zabiegom upiększania, ale i zapew niania czystości ciała może w efekcie prow adzić do silniejszej asocjacji pomiędzy Ja a produktami skojarzonymi z czystością. To kazałoby oczekiw ać, że preferencja tych produktów byłaby silniejsza u kobiet z wy soką samooceną. W naszym badaniu nie zaobserwowaliśmy jednak takiej relacji - preferencja produktów' czystościowych nie korelowała z samooceną ani u kobiet: r(30) = -0,29; p = 0,12. ani u mężczyzn: r(30) = -0,14: p = 0,435.
Przywołanie kategorii pedofila nie zmienia poziomu deklarowanej samooceny oraz przy pisy wanej sobie moralności i sprawczości. Samo myślenie o pedofilu nie zmienia samooceny i treści samoopisu uczestników.
Co ważniejsze, u obu pici pod wpływem aktywizacji reprezentacji pedofila - osoby powszechnie wzbudzającej obrzydzenie - zwiększyła się chęć posiadania produktów zapewniających czystość, ale nie neutralnych. Pozwala to wnioskować, że aktywizacja kategorii osób. któiych zachowanie wywołuje uczucie wstrętu, prowadzi