7025752927

AKTUALNOŚCI ROZMOWA ROZMAITOŚCI KULTURA NAUKA WSPOMNIENIA FELIETON

Kobieta w średniowiecznej Europie

nictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika szczególne miejsce zajmuje najnowsza książka Andrzeja Radzimińskiego Kobieta w średniowiecznej Europie. Jej autor - kierownik Zakładu Historii Kościoła w Instytucie Historii i Archiwistyki Wydziału Nauk Historycznych UMK - w latach 2008-2012 był rektorem naszej AIma Mater. Jest także jednym z wybitniejszych współczesnych polskich mediewistów, zajmującym się m. in. dziejami Kościoła w średniowiecznej Polsce i w Państwie Zakonu Krzyżackiego w Prusach.

Prezentowana książka, znakomicie zredagowana, wydana w pięknej szacie graficznej, bogato ilustrowana wieloma, czę-

naukowy i skierowana jest do szerokiego grona odbiorców. To w żadnym razie nie umniejsza rangi tej wyjątkowej i pierwszej

i aspektach jej funkcjonowania w wiekach średnich. Na potrzeby wspomnianej książki autor przeprowadził imponującą kwerendę bibliograficzną, zebrał i zgromadził pokaźną liczbę literatury europejskiej, częstokroć niedostępnej w Polsce. Jej selektywny wybór czytelnik znajdzie na ostatnich stronach wydawnictwa.

Warto nadmienić, że to znakomite opracowanie w dużej mierze oparte jest o treść wykładów akademickich profesora Radzimińskiego, od kilku lat prowadzonych w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK, które cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem wśród studentów i to nie tylko kierunków humanistycznych.

W 19 rozdziałach syntezy autor omówił szereg szczegółowych zagadnień, dotyczących m. in. miejsca kobiety w Biblii,

średniowieczu. Opracowane zostały m. in.: pozycja prawna kobiet. ich ubiór, życie erotyczne czy relacje z duchownymi. Na kartach książki nie zabrakło także fragmentów poświęconych cudzołóstwu i obyczajowości seksualnej. Odnajdujemy w niej również wiele ciekawych informacji dotyczących zarówno szlachcianek i mieszczanek, jak i chłopek, prostytutek, herety-czek, czarownic oraz Żydówek. Autor zwrócił ponadto uwagę na stosunkowo liczną grupę kobiet wywodzących się z najwyższych warstw społecznych, które pojawiały się w zdominowanym przez mężczyzn świecie intelektualnym.

Duży rozdział poświęcony został kobietom modlącym się, a więc zakonnicom, mistyczkom i świętym. Na licznych przy-

zguby. Panowało przekonanie, że bliskie kontakty z kobietami są zgubne dla świętości.

W pracy odnajdziemy także liczne, niekiedy bardzo ciekawie i barwnie opisane przykłady związków kobiet z duchownymi, przykłady dzieciobójstwa, porzucania dzieci, antykoncepcji i usuwania ciąży. Dowiadujemy się o szeregu stosowanych wówczas środków antykoncepcyjnych, takich jak ćwiczenia gimnastyczne, noszenie ciężarów czy gorące kąpiele. Nie brakowało też innych, często magicznych środków mających uchronić kobietę przed zajściem w ciążę. Omówione zostało ponadto

Poza wieloma anonimowymi kobietami, w książce prof. Radzimińskiego odnajdziemy także liczne przykłady kobiet wybitnych, znanych z imienia i nazwiska, które wyróżniały się w wielu dziedzinach życia i odgrywały ważką rolę w ówczesnym społeczeństwie, takich jak np. Krystyna de Pisań, nierzadko określana pierwszą zawodową literatką europejską, czy Hilde-garda z Bingen i Elżbieta von Schónau, prominentne postacie średniowiecznego mistycyzmu. Dzięki lekturze omawianej publikacji poznajemy nie tylko życie płci pięknej w wiekach średnich, ale odnajdujemy i odkrywamy koloryt oraz wielką różnorodność wspomnianej epoki, często niesłusznie nazywanej mroczną i ciemną.

W Toruniu promocja książki połączona ze spotkaniem autorskim z prof. Andrzejem Radzimińskim odbyta się 15 listopada br. w sali audytoryjnej Biblioteki Uniwersyteckiej (na zdjęciu). Spotkanie prowadziła redaktor Anna Szulc („Newsweek"), fragmentów poezji średniowiecznej recytowanych przez aktorkę Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu, Mirosławę Sobik.

Na koniec z kronikarskiego obowiązku warto odnotować, że praca A. Radzimińskiego znalazła się w czołówce najchętniej kupowanych książek w czasie Targów Książki Historycznej, które odbyły się w połowie września br. w Krakowie i towarzyszyły II Kongresowi Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski. Ostatnio, na przełomie listopada i grudnia br. docenili ją także członkowie jury Nagrody KLIO, którzy zwrócili uwagę na jej szatę graficzną i przyznali wyróżnienie w kategorii edytorskiej.

Radosław Krajniak

u Gt*s uczelni