Celem zajęć jest umieszczenie problematyki argumentacji, retoryki i pisma w najnowszych dyskusjach filozoficznych. Kurs rozpocznie się od analizy myśli J. Derridy, który w połowie XX wieku na nowo postawił problem pisma jako sposobu artykułowania innego od mowy, oraz późniejszych skutków wywołanego w ten sposób sporu. W dalszej części przejdziemy do namysłu nad koncepcją komunikacji społecznej, która wyłoniła się -między innymi w związku ze wspomnianym sporem - w tekstach H.G. Gadamera i J. Habermasa. Szczegółowo omówiona zostanie kategoria dialogu jako uniwersalnego modelu komunikacyjnego, który w wielkim stopniu zadecydował o kształcie współczesnej humanistyki. Punktem dojścia - przez transcendentalną filozofię komunikacji - będzie wywodzący się z teorii Habermasa projekt demokracji deliberatywnej. Jest to przypuszczalnie najważniejsza współczesna koncepcja społecznej wspólnoty, zwłaszcza europejskiej, kładąca nacisk na konsensualny mechanizm rozwiązywania problemów. Jest to projekt zarówno opisowy, jak i normatywny - wskazuje bowiem na konkretne zasoby argumentacji, pozwalające ustalać płaszczyznę porozumienia w nowoczesnych konfliktach politycznych i społecznych.
Bibliografia:
• Appel K.-O., Etyka dyskursu jako etyka odpowiedzialności. „Principia” 1992.
• Appel K.-O., Semiotyka transcendentalna a prawda. Znaczenie konsensualnej teorii prawdy Peirce ’a we współczesnej dyskusji na temat prawdy. „Principia” 1991.
• Appel K.-O., Uniw er solistyczna etyka współodpowiedzialności. „Etyka” 1996, nr 29.
• Appel K.-O., Wspólnota komunikacyjna jako transcendentalne założenie nauk społecznych. „Kultura Współczesna” 1993, nr 1.
• Bachmann K., Konwent o przyszłości Europy. Demokracja dełiberatywna jako metoda legitymizacji władzy w wielopłaszczyznowym systemie politycznym. Wrocław 2004.
• Borkowski J., O konflikcie i negocjacjach. Warszawa 2000.
• Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa 1992.
• Castells M., Społeczeństwo sieci. Warszawa 2007.
• Davidson D., Komunikacja i konwencje. „Principia” 1997.
• Derrida J., Ogrammatologii. Warszawa 1997.
• Filozofia dialogu. Wybór, opracowanie i wstęp Bogdan Baran. Kraków 1991.
• Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Warszawa 2004.
• Habermas J., Działanie komunikacyjne i detranscendenta/izacja rozumu. Warszawa 2004.
• Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Warszawa 2007.
• Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego. T. 1-2. Warszawa 1999.
• Heywood A., Ideologie polityczne. Warszawa 2007.
• Konflikt i porozumienie. Psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej. Pod red. J. Reykowskiego. Warszawa 2008.
• Narracja jako sposób rozumienia świata. Pod red. J. Trzebińskiego. Gdańsk 2002.
• Sartori G., Teoria demokracji. Warszawa 1998.